Ազատ ոճի պար, 20-րդ դարի պարային ոճ, որը նախորդել է ժամանակակից պարին[1][2]։ Ապստամբելով դասական բալետի խիստ սահմանափակումների դեմ՝ Լուա Ֆյուլերը, Այսեդորա Դունկանը և Սրուրբ Ռութ Դենիսը (թատրոնում իրենց կատարած աշխատանքի շնորհիվ) մշակեցին ազատ ոճի պարի սեփական ոճերը և իրենց բեմադրությամբ և ուսուցմամբ դրեցին ամերիկյան ժամանակակից պարի հիմքերը։ Եվրոպայում Ռուդոլֆ Լաբանը, Էմիլ Ժակ-Դալկրոզը և Ֆրանսուա Դելսարտը մշակեցին մարդկային շարժման իրենց սեփական տեսությունները և ուսուցման մեթոդները, որոնք հանգեցրին եվրոպական ժամանակակից և էքսպրեսիոնիստական պարի զարգացմանը։

Այսեդորա Դունկանը 1915-18 թվականների իր ամերիկյան շրջագայության ժամանակ ներկայացել է ազատ ոճի պարով։ (Լուսանկարը՝ Առնոլդ Գենթեի)

Ազատ ոճի պարը տարածված էր Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայում, որտեղ ստեղծվեցին ազգային դպրոցներ, ինչպիսիք են Երաժշտական պարային դպրոցը (School of Musical Movement) (Հեպտաչոր)՝ Ռուսաստանում և Նվագախմբի դպրոցը (Orkesztika School)՝ Հունգարիայում[3][4]։

Ջոշ Օուինգսը մեծ ներդրում կատարեց Հյուսիսային Ամերիկայում ազատ պարի ոճի համար։ Նրա ոճին հատուկ էր մարմնի արագ շարժումների շուրջ պտույտներ՝ զուգորդված դեմքի կրքոտ արտահայտություններով։

Այս մարզաձևի մեկ այլ նախաձեռնող Էնդրյու Սառան էր։ Նա ստեղծեց «թռչող չինացի» շարժումը, որը ասիացի տղամարդկանց համար առանձին աղանդ բերեց ազատ ոճի պարի անկաշկանդ շարժման համար։

Բնութագրեր խմբագրել

Համեմատած այլ պարային ոճերի՝ ազատ ոճի պարը արվեստագետների, այդ թվում՝ Այսեդորա Դունկանի կողմից դիտվում է որպես պարային բնական ոճ։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Anne-Marie Bruyant, La danse libre, sur les traces d'Isadora Duncan et François Malkovsky, Christian Rolland Eds, 2012, 203 p. (ISBN 978-2-9538184-4-4 et 2-9538184-4-8)
  2. Nicole Arnoux, Une histoire culturelle du sport. Rèperes en danse libre. Françoise Malkovsky (1889-1982), Editions de la danse. Revue EPS
  3. «Early Days of Modern Dance in Hungary». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 16-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 9-ին.
  4. «History of Musical Movement». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 9-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել