Աբդլմսեհ Ա Արծրունի
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Աբդլմսեհ Արծրունի (այլ կիրառումներ)
Աբդլմսեհ Ա Արծրունի նաև Աբդլմսէհ Արծրունի (ծննդյան և մահվան թթ. անհտայտ - 11-րդ դար), Հայ իշխան Վասպուրականում[1], Առաջին կյուրոպաղատ Բյուզանդիայում[1], իշխան Թոռնիկ Արծրունու որդին[1], Վասպուրականի Սենեքերիմ թագավորի ազգակիցը[1], Արծրունյաց իշխանական տան կրտսեր ճյուղ՝ Խեդենեկյան իշխանական տոհմից։ Նրա որդին է իշխան Թոռնիկ Բ Արծրունին և Դավիթ, Ստեփանոս, Գրիգոր կրոնավորները։
| Աբդլմսեհ Ա Արծրունի Աբդլմսէհ Արծրունի | ||
| ||
| Արծրունիների զինանշանը | ||
| ||
|---|---|---|
| 11-րդ դար | ||
| Նախորդող | Թոռնիկ Ա Արծրունի | |
| Հաջորդող | Թոռնիկ Բ Արծրունի | |
| Ազգություն | Հայ | |
| Դավանանք | Քրիստոնեություն | |
| Ծննդյան օր | անհայտ | |
| Ծննդավայր | Վասպուրականի թագավորություն | |
| Վախճանի օր | անհայտ | |
| Դինաստիա | Արծրունիներ | |
| Քաղաքացիություն | .png){kind=small} Բյուզանդական կայսրություն
| |
| Հայր | Թոռնիկ Ա Արծրունի | |
| Զավակներ | Թոռնիկ Բ Արծրունի, Դավիթ կրոնավոր, Ստեփանոս վարդապետ, Գրիգոր կրոնավոր | |
| Ռազմական ծառայություն | ||
| Կոչում՝ | Առաջին կյուրոպաղատ | |
Վասպուրականի թագավորության վերացում խմբագրել
Բյուզանդական նենգ քաղաքականության որոգայթն ընկած Սենեքիմ Արծրունին դեսպանություն է ուղարկում Կոստանդնուպոլիս, որդու՝ Դավթի գլխավորությամբ, և ընդունում է Բարսեղ Բ-ի պարտադրած ծանր պայմանագիրը՝ կայսրությանը զիջել Վասպուրականը (8 քաղաք, 72 բերդ, 4 հազար գյուղ) և 1021 թվականին իր արքունիքով, մերձավորներով ու զորքով (մոտ 70—80 հազար մարդ) գաղթում է Սեբաստիա, որը ճանաչվել է Արծրունիների ժառանգական տիրույթը։ Սենեքերիմ Արծրունու գաղթից հետո Աբդլմսեհը նստում է Ամյուկ (Ամիւկ) բերդում և իշխում նրա շրջակայքի վրա։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Աղբյուրներ խմբագրել
- «Հայոց անձնանունների բառարան», Հրաչյա Աճառյան, 1942 թ. Հատոր 1, Ցուցակ 1, Էջ 14
- «Պատմություն Արծրունյաց տան», Թովմա Արծրունի, Դ. ժբ.
- «Պատմություն Արծրունյաց տան, Թովմա Արծրունի և Անանուն», ծանոթ՝. Վրեժ Վարդանյանի, 1978, Երևան, էջ 311-313