Jus Suffragii
Jus Suffragii (լատիներենից թարգմանաբար նշանակում է «Ընտրական իրավունքի իրավունք»)[2], Կանանց ընտրական իրավունքի միջազգային դաշինքի պաշտոնական ամսագիր, որը հրատարակվել է ամեն ամիս 1906-1924 թվականներին։
| Jus Suffragii անգլ.՝ Jus Suffragii[1] | |
|---|---|
 Jus Suffragii պարբերականի լոգո | |
 | |
| Տեսակ | հանդես և պարբերական |
| Լեզու | անգլերեն[1] |
| Գլխավոր խմբագիր | Mary Sheepshanks?[1] և Martina Kramers?[1] |
| Հիմնադրվել է | 1906[1] |
| Հրատարակման վայր | Ռոտերդամ[1] |
| Լուծարվել է | 1924 |
Պատմություն խմբագրել
Կանանց ընտրական իրավունքի միջազգային դաշինքը (IWSA), որն այժմ կոչվում է Կանանց միջազգային դաշինք, ստեղծվել է 1904 թվականին Գերմանիայում, Բեռլինում, բազմաթիվ երկրներից ժամանած մի խումբ նշանավոր սուֆրաժիստների կողմից։ IWSA-ն հիմնադրել է կազմակերպության Jus Suffragii պաշտոնական ամսագիրը, 1906 թվականին[3]։
Պարբերականը հրապարակել է նորություններ ամբողջ աշխարհում կանանց ընտրական իրավունքի առաջընթացի մասին, ի լրումն կանանց այլ հարցերի նորությունների, այդ թվում՝ կին առաջնորդների, տղամարդկանց գերիշխող ոլորտներում աշխատող կանանց, կանանց և երեխաների առողջության, ամուսնության և ամուսնալուծության մասին օրենսդրության, մարմնավաճառության, կանանց կրթության, մայրության նպաստների, աշխատանքային պայմանների և ամուսնական տարիքի մասին։ Անգլերեն լույս է տեսել Լոնդոնում, ֆրանսերեն՝ Ժնևում։ Յուրաքանչյուր թողարկում Միացյալ Թագավորությունում արժեր 4 պենս, Գերմանիայում՝ 4 մարկ, Ֆրանսիայում՝ 4 ֆրանկ[4]։
Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Jus Suffragii ամսագիրը խմբագրել է Մերի Շիփշանքսը, որի պացիֆիստական և ֆեմինիստական ուղղությունը ամսագրի զգալի հակասությունների տեղիք է տվել[4]։ 1914 թվականն էր, երբ պատերազմը բռնկվելուց հետո Jus Suffragii ամսագիրն իր լոնդոնյան գրասենյակները կիսեց Կանանց օգնության միջազգային կոմիտեի հետ, որը նոր էր ձևավորվել և զբաղված էր Բրիտանիայում հայտնված հարյուրավոր «թշնամի» գերմանացի կանանց օգնություն տրամադրելով։ Շիփշանքսը ամսագրի էջերում ներողություն խնդրեց գերմանացի և ավստրիացի ընթերցողներից այդ երկրներից նորությունների բացակայության համար (ամսագիրը պետք է լիներ միջազգային) և կոչ արեց չեզոք երկրների ընթերցողներին, որտեղ տարածվում էր ամսագիրը՝ Դանիա, Շվեդիա, Շվեյցարիա և Նիդեռլանդներ, տեղեկություններ ստանալ «թշնամի» երկրներում կանանց մասին։
Պարբերականը բացահայտ քննադատության է ենթարկվել մի քանի սուֆրաժիստ առաջնորդների կողմից, այդ թվում՝ հենց IWSA-ի նախագահի կողմից՝ կանանց ընտրական իրավունքների վրա իր սկզբնական ուշադրությունը թողնելու և «ակտիվ պացիֆիստական արշավ» սկսելու համար։ Սակայն 1919 թվականի պատերազմի ավարտին Շիփշանքսը և Jus Suffragii-ը երախտագիտության և գովասանքի ուղերձներ ստացան ամբողջ աշխարհից[4]։
1917 թվականին ամսագիրն իր սկզբնական վերնագրից բացի ընդունեց նաև The International Woman Suffrage News (Կանանց ընտրական իրավունքի միջազգային նորություններ) անվանումը[4]։ Շիփշանքսը թողեց խմբագրի պաշտոնը 1920 թվականին, իսկ ամսագիրը դադարեցրեց հրատարակությունը 1924 թվականին, երբ այն փոխարինվեց International Women's News (Կանանց միջազգային նորություններ) ամսագրով՝ որպես IWSA-ի պաշտոնական պարբերական[5]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 WeChangEd
- ↑ Lerner, K. Lee, ed. (2006). «American Women Enfranchised». Human and Civil Rights: Essential Primary Sources. Cengage Learning. ISBN 9781414403267.
- ↑ «Archive Item of the Month: Jus Suffragii». Glasgow Women's Library. 2012 թ․ հունիսի 15. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 29-ին.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Oldfield, Sibyl (2003). «Mary Sheepshanks edits an internationalist suffrage monthly in wartime: Jus Suffragii 1914–19». Women's History Review. 12 (1): 119–134. doi:10.1080/13664530300200350. S2CID 144457412.
- ↑ Oldfield, Sibyl (2003). International Woman Suffrage: July 1913 – October 1914. Taylor & Francis. ISBN 9780415257374.