«Dignitas», շվեյցարական ոչ առևտրային կազմակերպություն, որտեղ մահացու հիվանդ և հաշմանդամության ծանր և անտանելի տեսակներով մարդիկ հնարավորություն են ստանում ավարտել իրենց կյանքը՝ կատարելով ընթերակայված ինքնասպանություն (անգլ.՝ аssisted suicide)։ Սովորաբար դա կատարվում է մահացու նյութ ընդունելու եղանակով։ «Dignitas» բառը լատիներենից թարգմանաբար նշանակում է արժանապատվություն։

Dignitas
Изображение логотипа
Տեսակոչ առևտրային կազմակերպություն
Հիմնադրված է1998
ՎայրForch, Շվեյցարիա
Երկիր Շվեյցարիա
Կայքdignitas.ch(գերմ.)(ֆր.)(իտալ.)(անգլ.)
Մասնակից էWorld Federation of Right to Die Societies?

Պատմություն և գործունեություն

խմբագրել

«Dignitas» կազմակերպությունը հիմնադրվել է 1998 թվականին շվեյցարացի իրավաբան Լյուդվիգ Մինելիի կողմից։ Շվեյցարական օրենքները սահմանում են, որ ինքնասպանության հարցում օգնություն ցուցաբերելն անօրինական է միայն այն դեպքում, եթե հիմնավորվում է անձնական շահով։

Բժշկի կողմից կատարվող էվթանազիան արգելված է Շվեյցարիայի օրենքներով, սակայն ընթերակայված ինքնասպանությունը թույլատրված է, եթե այն կատարել ցանկացողը որոշումն ընդունում է ամբողջությամբ գիտակցաբար (հոգեբույժի եզրակացությամբ), ինքնուրույն, և եթե հիվանդության անբուժելիությունն ու ծանրությունը հաստատված են անկախ փորձաքննությամբ։

Կյանքն ավարտելու ընթացակարգից առաջ ցանկացողը պետք է անցկացնի «Dignitas» մասնագետների հետ առնվազն երկու խորհրդակցություն։ Սակայն, ըստ կազմակերպության վիճակագրության, այն մարդկանց 70 %-ը, որոնց բժշկական ցուցումները պրոցեդուրան իրականացնելու համար հաստատվել են անկախ փորձաքննությամբ, չեն վերադառնում երկրորդ հարցազրույցի համար։ «Dignitas» կազմակերպության ղեկավար Լյուդվիգ Մինելիի պնդմամբ՝ նման մարդկանց համար այդ հնարավորությունն ավելի շուտ պետք է որպես ապահովագրություն, եթե նրանց հիվանդությունն անտանելի դառնա[1]։

Ընթացակարգը կարող է տեղի ունենալ տանը (Շվեյցարիայի մշտական բնակիչների համար) կամ «Dignitas» կազմակերպության վարձակալած տարածքում՝ երկու աշխատակիցների օգնությամբ։ Մահացու նյութը պատրաստվում է տեղում՝ աշխատակիցների կողմից։ Ընթացակարգը նկարահանվում է տեսախցիկով, տեսագրությունն այնուհետև ներկայացվում է ոստիկանությանը։ Նա, ով ցանկանում է ավարտել կյանքը տեսախցիկի առջև, պետք է ևս մեկ անգամ հաստատի իր արարքի գիտակցությունն ու կամավորությունը, որից հետո պատրաստության դեպքում նա կարող է մահացու դեղամիջոց խմել։ Մահն արձանագրելուց հետո «Dignitas»-ի աշխատակիցը ոստիկանություն է կանչում, որն իրականացնում է հետաքննություն և ստուգում տեղի ունեցածի օրինականությունը[2]։

Ըստ որոշ աղբյուրների` կազմակերպությունն իր ծառայությունների համար գանձում է 4000-7000 եվրո[3]։

Հանրաքվե

խմբագրել

2011 թվականի մայիսի 15-ին կայացած երկու հանրաքվեների արդյունքներով` Ցյուրիխի կանտոնի քաղաքացիները ձայների ճնշող մեծամասնությամբ մերժել են ընթերակայված ինքնասպանությունն արգելելու և ընթացակարգը ոչ ռեզիդենտների համար անօրինական ճանաչելու կոչերը։ Ավելի քան 278 000 ձայնից քվեարկածների 85%-ը հրաժարվել է արգելել ընթերակայված ինքնասպանությունը, իսկ 78%-ը հրաժարվել է ընթացակարգն անօրինական համարել ոչ ռեզիդենտների համար[4][5][6]։

Սուիցիդալ տուրիզմ

խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Սուիցիդալ տուրիզմ

Չնայած, որ «Dignitas»-ում ընթերակայված ինքնասպանության համար հիմնականում դիմում են Գերմանիայի քաղաքացիները, 2015 թվականի օգոստոսի դրությամբ Մեծ Բրիտանիայի շուրջ 300 քաղաքացի ուղևորվել է Շվեյցարիա, որպեսզի կյանքից հեռանա Ցյուրիխի «Dignitas»-ի վարձակալած բնակարաններից մեկում[7][8][9]։

Արժեք և ֆինանսավորում

խմբագրել

Ըստ պաշտոնական կայքի տվյալների[10]` 2017 թվականի դրությամբ «Dignitas» կազմակերպությունը հիվանդներից գանձում է 7000 շվեյցարական ֆրանկ՝ ընթերակայված ինքնասպանության պատրաստման և անցկացման համար, կամ 10500 շվեյցարական ֆրանկ, եթե կազմակերպությունը լրացուցիչ ստանձնում է հուղարկավորության բոլոր անհրաժեշտ միջոցառումները։ Հայտնի են դեպքեր, երբ «Dignitas»-ը որոշ վճարումներ չի գանձել ֆինանսական ծանր վիճակում գտնվող հիվանդներից[11]։ Շվեյցարական օրենսդրության համաձայն՝ «Dignitas»-ը գործունեություն է ծավալում որպես շահույթ չհետապնդող կազմակերպություն, սակայն հրապարակայնորեն չի բացահայտում իր ֆինանսական հաշվետվությունները, ինչը որոշ կողմերից քննադատություն է առաջացնում[12]։

Ժամկետներ

խմբագրել

Ընթերակայված ինքնասպանության ընթացակարգի նախապատրաստման բոլոր փուլերի ընդունումը տևում է միջինը 3-4 ամիս՝ կազմակերպության հետ առաջին շփման պահից մինչև այդ ընթացակարգի փաստացի իրականացման պահը[13]։

Տես նաև

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Wenn Sie das trinken, gibt es kein Zurück
  2. Inside the Dignitas house
  3. Dignitas-Chef Minelli im Interview: «Wenn Sie das trinken, gibt es kein Zurück» — Welt — Tagesspiegel
  4. «Zurich votes to keep 'suicide tourism' alive» (անգլերեն). 2011 թ․ մայիսի 15. 0307-1235. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  5. «Zurich voters keep "suicide tourism" alive» (անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  6. «Zurich voters keep 'suicide tourism' alive». Fox News (անգլերեն). 2011 թ․ մայիսի 15. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  7. Doward, Jamie (2015 թ․ օգոստոսի 15). «'One person a fortnight' travels to Dignitas from Britain to end their lives». The Observer (անգլերեն). 0029-7712. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  8. «Accompanied Suicides per Year and Residence (pdf)» (PDF).
  9. ««Право на смерть есть у всех»». Интернет-газета "Бумага" (ռուսերեն). 2017 թ․ ապրիլի 10. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  10. Karin. «Brochure of DIGNITAS» (անգլերեն). www.dignitas.ch. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
  11. Siddique, Haroon (2009 թ․ հունիսի 15). «Man who helped partner die calls for assisted suicide law change». The Guardian (անգլերեն). 0261-3077. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
  12. Whitlock, Craig (2005 թ․ նոյեմբերի 1). «Branching Out to Serve a Growing but Dying Market» (անգլերեն). 0190-8286. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
  13. «Frequently Asked Questions - Dignitas».

Արտաքին հղումներ

խմբագրել