Ֆուլխենսիո Բատիստա
Ֆուլխենսիո Բատիստա ի Սալդիվար (իսպ.՝ Fulgencio Batista y Zaldívar, հունվարի 16, 1901[1][2][3][…], Banes, United States Protectorate over Cuba - օգոստոսի 6, 1973[4][1][2][…], Մարբելյա, Ֆրանկիստական Իսպանիա), 1940-1944 թթ․ եղել է Կուբայի նախագահ, իսկ 1952-1959 թթ․՝ միապետ, հեռացվել է Կուբայի հեղափոխության ժամանակ։ Բատիստան 1933 թ․ ապստամբության ժամանակ օգտագործում է իր ուժերը Խերարդո Մակկադոյի ավտորիտար գերակայությունը կործանելու համար, ապա ինքն է նշանակում զիված ուժերի գնդապետ և հաջողությամբ ղեկավարում է Հինգ Անդամների Կառավարությունը։ Գալով իշխանության Բատիստան չեղյալ է հայտարարում 1940 թվականի Սահմանադրությունը և մարդիկ զրկվում են իրենց քաղաքական ազատություններից, ընդհուպ մինչև գործադուլի իրավունքից։ Դրա հետևանքով սկսվում է տնտեսական լճացում, թեժանում է պայքարը կուբացի հարուստների և աղքատների միջև։ Երկրում սկսվում են ցույցեր, որոնք դաժանորեն ճնշվում են։ Դրանք խլում են 1000-20000 մարդու կյանք։ 1956-1958 թթ. ապստամբությունների հետևանքով, որը գլխավորում էին Ֆիդել Կաստրոն, Չե Գևարան, ապա նրանց են միանում այլ պարտիզանական խմբեր, Բատիստայի կառավարությունը վերջնական պարտություն է կրում։
| Ֆուլխենսիո Բատիստա Fulgencio Batista y Zaldívar | |
| |
| Կուսակցություն՝ | Liberal Party of Cuba? (1949), Democratic Socialist Coalition? (1944) և Progressive Action Party? (1959) |
|---|---|
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ և ռազմական գործիչ |
| Դավանանք | ռոմանական կաթոլիկ |
| Ծննդյան օր | հունվարի 16, 1901[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Banes, United States Protectorate over Cuba |
| Վախճանի օր | օգոստոսի 6, 1973[4][1][2][…] (72 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Մարբելյա, Ֆրանկիստական Իսպանիա |
| Գերեզման | Մադրիդի Սուրբ Իսադորի անվան գերեզմանատուն |
| Թաղված | Մադրիդի Սուրբ Իսադորի անվան գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն |  Կուբա
|
| Ի ծնե անուն | իսպ.՝ Fulgencio Batista |
| Ամուսին | Marta Fernandez Miranda de Batista? և Elisa Godinez Gomez de Batista? |
| Պարգևներ |
Pulitzer Prize for International Reporting?, «Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետության հանդեպ ունեցած վաստակի համար» հատուկ աստիճանի շքանշանի Մեծ Խաչ և Ռազմական վաստակի շքանշանի Մեծ խաչ |
Վաղ մանկությունըԽմբագրել
Բատիստան ծնվել է 1901 թ․ Կուբայում, Բելիսարիո Բատիստա Պալերմոյի և Կարմելա Սելվիդար Գոնզալեսի ընտանիքում, ովքեր կռվել են Կուբայի Անկախության պատերազմում։ Բատիստան հաճախել է տեղական հանրային դպրոց, ապա Ամերիկյան Քուակեր դպրոց։ Մոր մահից հետո, 14 տարեկանում հեռանում է տնից։ Սկզբնական շրջանում աշխատում է եղեգնուտներում, որպես բանվոր։ Եղել է դերձակ, մեխանիկ, փայտածուխ վաճառող և այլն։ 1921 թ. մեկնել է Հավանա և անցել զինվորական ծաոայության։ 1923 թ. լքել է բանակը և աշխատանքի է անցել գյուղական ոստիկանությունում։ Հետագայում վերադառնում է բանակ և դառնում քարտուղար, իսկ 1933 թ. միանում է մի խումբ ենթասպաների կազմակերպած <Սերժանտի դավադրություն> օպերացիային, որի նպատակը երկրի համար ավելի լավ պայմաններ ստեղծելն ու զարգացնելն էր։
Անձնական կյանքըԽմբագրել
Ամուսնացել է Էլիզա Գոդինեսի հետ։ Ունեցել են 3 երեխա։ Նրանք բաժանվել են 1945 թվականին։ Հետո ամուսնացել է Մարտա Ֆերնանդես Միրանդայի հետ և նրանից ունեցել 5 երեխա։ Նաև ունեցել է ապօրինի դուստր՝ Ֆերմինա Բատիստան։
ՄահըԽմբագրել
Պորտուգալիա փաչելուց հետո Բատիստան ապրել է Մադերիայում, ապա Լիսբոնում, որտեղ էլ իր կյանքի վերջին տարիներին գրել է գրքեր։ Մահացել է 1973 թ. օգոստոսի 6-ին սրտի կաթվածից։ Ասում են, իբր, դրանից 2 օր առաջ, Ֆիդել Կաստրոյի մի խումբ մարդասպաններ իրականացրել են նրան սպանելու իրենց ծրագիրը։
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 filmportal.de — 2005.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia Catalana, 1968.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.