«Քրիստոսը Պիղատոսի մոտ» (ռուս.՝ «Христос у Пилата»), հայ գեղանկարիչ, ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ Եղիշե Թադևոսյանի պաննոն, որը պահվում է Մոսկվայի Տրետյակովյան պատկերասրահում (գույքահամար՝ Инв. 22452)։ Պատկերասրահ է բերվել Կոստրոմայից՝ 1934 թվականին[1]։

Քրիստոսը Պիղատոսի մոտ
ռուս.՝ «Христос у Пилата»
նկարիչԵղիշե Թադևոսյան
տարի1894
բարձրություն168 սմ
լայնություն173 սմ
ստեղծման վայրՄոսկվա
ստեղծման երկիրԽՍՀՄ
ժանրպաննո
նյութկտավ, յուղաներկ
գտնվում էՏրետյակովյան պատկերասրահ
հավաքածուՏրետյակովյան պատկերասրահ
քաղաքՄոսկվա
Ծանոթագրություններ

Պատմություն

խմբագրել

Եղիշե Թադևոսյանի «Քրիստոսը Պիղատոսի մոտ» պաննոն ստեղծվել է Կոլոգրիվի կանանց գյուղատնտեսական ուսումնարանի եկեղեցի-սեղանատան համար, որը կառուցվել է հինգ այլ տեխնիկական ուսումնարանների հետ համատեղ՝ ձեռնարկատեր, գործարար, գրող, Նիկոլայ Գոգոլի և նկարիչ Ալեքսանդր Իվանովի ընկեր Ֆեոդոր Վասիլևիչ Չիժովի (1811–1877) միջոցներով նրա հայրենիքում՝ Կոստրոմայի նահանգում։ Այդ նախագծի իրականացմանը մասնակցել է նաև նկարիչ Վասիլի Պոլենովը։ Ելիզավետա Գրիգորևնա Մամոնտովային ուղղված նամակում առաջիկա աշխատանքի առանձնահատկությունների մասին հայտնել է Վասիլի Պոլենովի քույրը՝ նկարիչ Ելենա Պոլենովան[1].

  Առանձին եկեղեցի կառուցելու փոխարեն նրանք ցանկանում են կառուցել մեծ շենք, դա կլինի սեղանատուն, իսկ կավարտվի այն բեմով և եկեղեցական բոլոր պարագաներով։ Աշխատանքային օրերին եկեղեցին ծածկվելու է վահաններով, և դա լինելու է սեղանատուն, իսկ ժամերգության ժամանակ վահանները կհանվեն, և շատ ընդարձակ եկեղեցի կստացվի։ Դահլիճի պատերին նրանք մտադրվել են մեծ պաննոներ պատրաստել և դրանք նկարազարդել Ալեքսանդր Անդրեևիչ Իվանովի ավետարանական սյուժեներով էսքիզներով <...> Այս որմնանկարչությունը կատարելու են Վասիլի Դմիտրիևիչի աշակերտները նրա ղեկավարությամբ։  

Աշակերտներից մեկին՝ Եղիշե Թադևոսյանին, ուսուցիչն առաջարկել է պատրաստել ավետարանական սյուժեներով երկու կտավ՝ «Քրիստոսն ու սամարացի կինը» (1894, գտնվելու վայրն անհայտ է) և «Քրիստոսը Պիղատոսի առջև»։ Պայմանագրի պայմանների համաձայն՝ այս պատվերի կատարումը ստանձնած նկարիչները պետք է նախ փոքրիկ էսքիզ անեին։ Այդ նախապատրաստական աշխատանքը, որը կոչվում է «Պիղատոսը լվանում է ձեռքերը» (1893) պահպանվել է և ցուցադրվում է Վասիլի Պոլենովի պետական թանգարան-արգելոցում[1]։

Նկարագրություն

խմբագրել

Եղիշե Թադևոսյանը, հետևելով աստվածաշնչյան էսքիզների հեղինակի մտքահղացմանը, հմտորեն կրկնել է կոմպոզիցիան, միայն այն տարբերությամբ, որ խնամքով պատկերել է Քրիստոսին Պիղատոսի դատին բերած ամբոխից յուրաքանչյուր կերպարի, ինչպես նաև ճարտարապետության և հագուստի մանրամասները։ Ի տարբերություն Իվանովի, նա ներմուծել է վառ գույներ, որոնք ստեղծագործությանը տվել են դեկորատիվ հնչեղություն[1]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «Христос у Пилата». my.tretyakov.ru. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 8-ին.