Փողից հոտ չի գալիս
«Փողից հոտ չի գալիս» (լատին․՝ pecunia non olet)՝ չխրախուսվող արտահայտություն փող ձեռք բերլու եղանակի նկատմամբ անտարբեր վերաբերմունքի մասին։[1] Արտահայտության ընդհանուր իմաստը. փողի հատկությունները կախված չեն նրանից, թե ինչպես են դրանք ստացվել։[2]
Այս թևավոր խոսքի առաջացումը կապված է հռոմեական կայսր Վեսպասիանոսի անվան հետ (1-ին դար), ով ներմուծել է հասարակական զուգարանների վարկը, որոնք եկամուտ են ստանում մեզի վաճառքից:
Տիտոսը հորը կշտամբեց, որ նույնիսկ զուգարաններն է հարկել. հայրը վերցրեց առաջին եկամտի մետաղադրամը, մոտեցրեց նրա քթին և հարցրեց, թե արդյոք հոտ ունի: «Ոչ» [Non olet], - պատասխանեց Տիտոս: «Իսկ սա մեզից ստացված փող է», - ասաց Վեսպասիանոսը:— Սվետոնիոս, «Տասներկու Կեսարների կյանքը» (Աստվածային Վեսպասիանոս, 23.3.): Պեր. Մ.Լ.Գասպարովա[2]
Նմանատիպ արտահայտություն՝ «Շահույթի հոտը լավ է, անկախ նրանից, թե որտեղից է գալիս» (լատին․՝ Lucri bonus est odor ex re qualibet): Գալիս է Յուվենալիսի աշխատությունից (60-ից մոտ 127), որտեղ հայրը խորհուրդ է տալիս իր որդուն զբաղվել առևտրով և չարհամարհել որևէ ապրանք։
Եվ մի կարծեք, որ որևէ տարբերություն կա հում մաշկի և օծանելիքի միջև. ցանկացած իրից եկող շահույթի հոտը լավ է։— «Երգիծանքներ», XIV, 203-205։ Պեր. Դ.Նեդովիչ և Ֆ.Պետրովսկի[2]
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Бабичев Н.Т., Боровский Я.М. Non olet // Словарь латинских крылатых слов. — 4-е изд., испр. и доп. — М.: Русский язык, 1999. — С. 423.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Цыбульник, 2003
Գրականություն
խմբագրել- Бирих А.К., Мокиенко В.М., Степанова Л.И. Деньги // Словарь русской фразеологии. Историко-этимологический справочник. — СПб.: Фолио-Пресс, 1998. — С. 156. — 704 с.
- Pecunia non olet (с. 92). Lucri bonus … (с. 336) // Крылатые латинские выражения / Авт.-сост. Ю.С. Цыбульник. — М.: Аст, 2003. — 830 с.