Ցերցիս եվրոպական
| Ցերցիս եվրոպական | |
 Ցերցիս եվրոպական | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Բակլածաղկավորներ (Fabales) |
| Ընտանիք | Բակլազգիներ (Fabaceae) |
| Ենթաընտանիք | Caesalpinioideae |
| Տրիբա | Cercideae |
| Ցեղ | Հուդայածառ (Cercis) |
| Տեսակ | Ցերցիս եվրոպական (C. siliquastrum) |
| Միջազգային անվանում | |
| Cercis siliquastrum | |
| Կարգավիճակ | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝  Քիչ մտահոգող տեսակ | |
Ցերցիս եվրոպական (լատին․՝ Cercis siliquastrum), բակլազգիների ընտանիքի, ցերցիսների ցեղի բույս։
Նկարագրություն խմբագրել
Ծառ է՝ 7-15 մ բարձրությամբ, վրանաձև կամ գնդաձև սաղարթով, հաճախ ծռմռված բնով, ծածկված համարյա սև, խոր ճաքճքված կեղևով։ Տերևները կլորավուն են, խոր սրտանման հիմքով, 7-13 սմ տրամագծով, մինչև 4 սմ երկարությամբ կոթունով, վերևի կողմից՝ անփայլ կանաչ, ներքևից՝ կապտավուն։ Ծաղիկները հավաքված են փնջերում, 3-6-ական, տերևածոցերում, բազմամյա ճյուղերի և նույնիսկ բնի վրա (կաուլիֆլորիայի երևույթ)։ Բաժակը վարդագույն է, պսակի տրամագիծը՝ 2 սմ, պսակաթերթիկները կապտակարմրավուն կամ վարդագույն են, առագաստը կարճ է թևերից և նավակից, հիմքում խիստ սեղմված, սպին գլխիկավոր է։ Ունդերն ունեն 7-10 սմ երկարություն և 1,5 սմ լայնություն, տափակ են, շատ նեղ թևիկով (մեջքի կարի ուղղությամբ), 10-14 սերմերով, որոնք կլորաձվաձև են, հարթ, անփայլ, մուգ դարչնագույն։ Ծաղկում է բավականին առատ, ապրիլի վերջին և մայիսի առաջին կեսի ընթացքում՝ մինչև տերևների բացվելը, պտուղները հասունանում են սեպտեմբերին։
Էկոլոգիական խումբը՝ IV: Մշակության հավանական շրջանները՝ 9, 18, 20ա, 25, 28, 32[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Տարածված է Միջերկրածովյան շրջանում, քարքարոտ, չոր լանջերում, կրով հարուստ հողերում։
Հայաստանի պայմաններում հաջողությամբ է աճում ծովի մակարդակից 1000-1100 մ բարձրությունների վրա, որից ավելի բարձր տեղերում աճում է թփանման կամ բոլորովին ցրտահարվում է։ Հաճախ է հանդիպում Երևանի դեկորատիվ տնկարկներում, որտեղ աչքի է ընկնում բարձր դեկորատիվությամբ, առատ ծաղկումով և պտղաբերմամբ։ Միամյա շիվերը ցրտահարվում են միայն բացառիկ ցուրտ և երկարատև ձմռան դեպքում։ Առավել նպաստավոր պայմաններում երբեմն ինքնացանք է տալիս։ Լավ է աճում և էկոլոգիական ճնշվածության նշաններ հանդես չի բերում Հայաստանի հյուսիսարևելյան շրջաններում։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Հարությունյան Լ․ Վ․, Հարությունյան Ս․ Լ․, Հայաստանի դենդրոֆլորան, հ. 2, Երևան, «Լույս հրատարակչություն», 1985, էջ 29։