Տրիստան Տցարա
Տրիստան Տցարա (ինչպես նաև Տզարա, ֆր.՝ Tristan Tzara, իսկական անուն ազգանունը Սամի Սամուել Ռոզենշտոկ, ապրիլի 16, 1896[1][2][3][…], Moinești, Բակեու, Ռումինիայի թագավորություն[4] և Բակեու, Ռումինիայի թագավորություն[5] - դեկտեմբերի 24, 1963[4][6], Փարիզի 7-րդ շրջան, Փարիզ, Ֆրանսիա[4] և Փարիզ, Ֆրանսիա[5]), հրեական ծագմամբ ռումինական և ֆրանսիական բանաստեղծ։
Տրիստան Տցարա ֆր.՝ Tristan Tzara | |
---|---|
Ծննդյան անուն | ֆր.՝ Samuel Rosenstock |
Ծնվել է | ապրիլի 16, 1896[1][2][3][…] |
Ծննդավայր | Moinești, Բակեու, Ռումինիայի թագավորություն[4] կամ Բակեու, Ռումինիայի թագավորություն[5] |
Վախճանվել է | դեկտեմբերի 24, 1963[4][6] (67 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Փարիզի 7-րդ շրջան, Փարիզ, Ֆրանսիա[4] կամ Փարիզ, Ֆրանսիա[5] |
Գերեզման | Մոնպարնաս գերեզմանատուն |
Մասնագիտություն | արվեստի կոլեկցիոներ, բանաստեղծ, գրող, դիվանագետ, կինոռեժիսոր, թարգմանիչ, դրամատուրգ, ակնարկագիր, կոմպոզիտոր, performance artist, գրական քննադատ, Ֆրանսիական դիմադրության մարտիկ, գծանկարիչ, լուսանկարիչ և ակտիվիստ |
Լեզու | ֆրանսերեն |
Քաղաքացիություն | Ռումինիա և Ֆրանսիա |
Ժանրեր | պոեզիա և պամֆլետ |
Գրական ուղղություններ | դադաիզմ և սյուրռեալիզմ |
Ուշագրավ աշխատանքներ | Handkerchief of Clouds? |
Կուսակցություն | Ֆրանսիայի կոմունիստական կուսակցություն[7] |
Ամուսին | Գրետա Կնուտսոն |
Զավակներ | Քրիստոֆ Տցարա |
Ներշնչվել է
| |
Tristan Tzara Վիքիպահեստում |
Կյանքի և ստեղծագործական ուղին
խմբագրելԴադաիզմի հիմնադիրը։ «Simbolul» ամսագրի ստեղծողներից մեկը։
1936 թվականին ընդունվել է Ֆրանսիական կոմունիստների կուսակցություն։ Մասնակցել է Դիմադրության շարժմանը։ 1956 թվականին դուրս է եկել ՖԿՊ-ի շարքերից՝ ի նշան Հունգարական հեղափոխության դեմ ուղղված բողոքի։ Թաղված է Մոնփարնասի գերեզմանատանը՝ Փարիզում։
Ստեղծագործությունները
խմբագրելՌումիներեն լեզվով հեղինակի բանաստեղծությունների ժողովածուները․
Ֆրանսերեն լեզվով հեղինակի բանաստեղծությունների ժողովածուները․
Տրիստան Ցարան հայերեն
խմբագրել- Ճանապարհ՝ միակ արև; Երեկո (բանաստեղծություններ)։ «Գարուն», 1967, № 4, էջ 35։ Ֆրանսերենից թարգմ.՝ Աբրահամ Ալիքյան։
Ռուսերեն լեզվով հրապարակումները
խմբագրել- Песенка дада. Смерть Гийома Аполлинера / Пер. А. Парина // Западноевропейская поэзия XX века. — М.: Художественная литература, 1977. — С. 604—606.
- [Стихи] / Семь веков французской поэзии в русских переводах. — СПб: Евразия, 1999. — С. 589—591.
- Тристан Тцара. Стихи. Пер. В. Парнаха // Парнах В. Жирафовидный истукан. — М.: «Пятая страна», «Гилея», 2000. — С. 101—104. — ISBN 5-901250-01-X.
- Поэзия французского сюрреализма. — СПб: Амфора, 2003. — С. 79-100.
Գրականություն բանաստեղծի մասին
խմբագրել- Soupault Ph. Tristan Tzara. — Paris: Europe etc., 1975.
- Girault J., Lecherbonnier B. Tristan Tzara, le surréalisme et l’internationale poétique. — Paris: Harmattan, 2000.
- Buot F. Tristan Tzara: l’homme qui inventa la révolution dada. — Paris: Grasset, 2002.
- Nicaise Chr. Tristan Tzara, les livres. — Rouen: Instant perpétuel, 2005.
- Béhar H. Tristan Tzara. — Paris: Oxus, 2005.
- Forcer St. Modernist song: the poetry of Tristan Tzara. — Leeds: Legenda, 2006.
- Сануйе М. Дада в Париже. — М.: Ладомир, 1999. — 638 с — ISBN 5-86218-345-0.
- Парнах В. Жирафовидный истукан: 50 стихотворений, переводы, очерки, статьи, заметки. — М.: «Пятая страна», «Гилея», 2000. — 222 с — ISBN 5-901250-01-X.
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Internet Movie Database — 1990.
- ↑ 2,0 2,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 մահվան վկայական
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ https://books.google.co.jp/books?id=05BuDAAAQBAJ&pg=PT126&lpg=PT126&dq=tristan+Tzara+%22partidul+comunist%22&source=bl&ots=flYDwnJxkz&sig=kOm_f5bWYF81ngEOpxyP3MKzZmk&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjA9fHG_bzVAhVKUbwKHQt1CkcQ6AEIPDAD#v=onepage&q=tristan%20Tzara%20%22partidul%20comunist%22&f=false
- ↑ Тристан Тцара: Primele poeme ale lui Tristan Tzara sau Insurecţia de la Zürich (Бухарест: издательство «Уну», 1934).
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Тристан Тцара на сайте Университета Айовы Արխիվացված 2012-09-03 Wayback Machine (անգլ.)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տրիստան Տցարա» հոդվածին։ |