Տոնական գնայուկ
| Տոնական գնայուկ | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Գիտական դասակարգում | ||||||||
|
||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||
| Poecilus festivus
|
Տոնական գնայուկ (լատին․՝ Poecilus festivus), գնայուկ բզեզների ընտանիքին պատկանող միջատ, որը գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Ձգված, չափավոր ուռուցիկ մարմնով, 11-13 մմ երկարությամբ ոչ խոշոր բզեզ է։ Մարմնի վերին մասն ունի վառ գունավորում՝ մետաղական կանաչ, կապտականաչ, հաճախ ոսկեգույն փայլով, որն ավելի ցայտուն է արտահայտված առաջնամեջքի վրա, ստորին մասը սև է[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Տարածված է Հյուսիսարևելյան Թուրքիայում, Հայաստանում՝ Երևանում (Ջրվեժ և Նուբարաշեն ավանների մոտ), «Էրեբունի» պետական արգելոցում, ինչպես նաև Տիգրանաշեն (Արարատի մարզ) և Ռինդ (Վայոց ձորի մարզ) գյուղերի մոտակայքում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Ապրում է տարբեր տեսակի կիսաանապատներում, հանդիպում է ապրիլ-հունիս ամիսներին քարերի տակ, գերազանցապես ռելիեֆի փոս ընկած հատվածներում, որտեղ ավելի երկար է պահպանվում հողի խոնավությունը։
Կենսաբանական առանձնահատկությունները հայտնի չեն[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Ոչ մեծ արեալով հազվագյուտ տեսակ է։ Բնության պահպանության միջազգային միության Կարմիր ցուցակում գրանցված է որպես խոցելի տեսակ։
Թվաքանակը ցածր է և հանդիպում են եզակի առանձնյակներով։
Սպառնացող վտանգներից են՝ Երևան քաղաքի անմիջական մոտակայքում (Ջրվեժի լիճ) լանդշաֆտների փոխակերպումները և անասունների չկարգավորված արածեցմամբ պայմանավորված էկոհամակարգերի դեգրադացումը։
Պահպանվում է «Էրեբունի» պետական արգելոցում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.