Տելե լիճ
Տելե[1] (ֆր.՝ Lac Télé) - լիճը Կոնգոյի Հանրապետության հյուսիս-արևելքում։
| Տելե լիճ | |
|---|---|
| Տեսակ | լիճ |
| Երկիր |  Կոնգոյի Հանրապետություն |
| Վարչատարածք | Կոնգոյի Հանրապետություն |
| Երկարություն | 6 կմ |
| Լայնություն | 5 կմ |
| ԲԾՄ | 319 մետր |
| Խորություն | 4 մետր |
| Մակերես | 23 կմ² |
| Ավազանի երկիր | Կոնգոյի Հանրապետություն |
 | |
 | |
Գտնվելով Կոնգոյի Հանրապետության հյուսիս-արևելքում գտնվող 1°20' հյուսիսային լայնության 17°9 ' արևելյան երկայնության վրա, Տելե լիճը առաջացել է պլիոցենի ալյուվիալ հանքավայրերում` անհայտ երկրաբանական գործընթացի արդյունքում։ Լիճն ունի արտահոսք դեպի Լիկուալու գետ, Կոնգոյի վտակ Սանգհայի վտակ և շրջապատված է ճահիճներով։ Տելե լճի ջուրը ունի բարձր օրգանական նյութերի պարունակություն և թթվային է (pH < 4): Լճի շրջակայքի ճահճային անտառները դեռ սպառիչ ուսումնասիրված չեն։
Տելե լճի մակերեսը կազմում է մոտ 23 կմ², իսկ ջրի ծավալը՝ մոտ 43 միլիոն մ³[2]։ Այն ունի կլորավուն ձև, տրամագիծը՝ 5,6 կմ[2], խորությունը՝ մինչև 2,5 մ, ներքևում կա նստվածքային ապարների մեկուկես մետր շերտ[2]։ Լիճն ունի արտահոսք դեպի Լիկուալու գետ, Կոնգոյի վտակ, Սանգհայի վտակ, այն շրջապատված է ճահիճներով[2]։ Լճի տարածքում է գտնվում արևմտյան հարթավայրային գորիլայի ամենամեծ բնակչությունը՝ ավելի քան 100,000 գորիլա[3]։
Լեգենդներ խմբագրել
Տելե լիճը Մոկելե-Մբեմբեի ամենահայտնի բնակավայրն է (ենթադրաբար՝ սողունի նման խոշոր, չբացահայտված արարած), ինչպես նաև ենթադրաբար այն վայրը, որտեղ պիգմենները սպանել և կերել են այդ արարածներից մեկին, մոտ 1959 թվականին։ Այն նաև հայտնի է որպես Մոկելե-Մբեմբե լիճ։
Բրիտանացի ճանապարհորդ գրող Ռեդմոնդ Օհանլոնի 1996 թվականի «Ուղևորություն դեպի Կոնգո» գիրքը բավականին մանրամասն նկարագրում է Նրա ճանապարհորդությունը Կոնգոյով դեպի Տելե լիճ՝ Մոկելե-մբեմբե որոնելու համար, ինչպես նաև տալիս է տեղական կենդանական աշխարհի, բուսական աշխարհի և Կոնգոյի մշակութային սովորույթների և բնիկ պիգմիների հետ հարաբերությունների հարուստ Նկարագրություն։
Էկոլոգիա խմբագրել
Խոնավ վայրերի տարածքը 4,389,6կմ² (1,694,8 քառ. մղոն) Տելե լիճ/Լիկուալա Օ Հերբ կոմունայի արգելոցում։ Ռամսարի օբյեկտ 1998 թվականի հուլիսի 18[4]։
2006 և 2007 թվականներին վայրի բնության պահպանության ընկերության կողմից կատարված ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ ավելի քան 100,000 գորիլաներ, որոնք նախկինում չեն հաղորդվել, ապրել են Տելե լճի հանրային արգելոցի ճահճային անտառներում և Կոնգոյի Հանրապետության հարակից մարանտայի (չոր) անտառներում.[5]
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Конго: Общегеографическая карта / сост. и подгот. к изд. ПКО «Картография» в 1995 г.; ст. ред. Л. Н. Колосова; ред. Г. А. Скачкова. — 1:2 000 000, 20 км в 1 см. — М., 1996 (Омск: Картогр. ф-ка). — 500 экз.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 S. Master Lac Télé structure, Republic of Congo: Geological setting of a cryptozoological and biodiversity hotspot, and evidence against an impact origin // Journal of African Earth Sciences. — № 58(4). — С. 667-679.
- ↑ «More than 100,000 rare gorillas found in Congo — CNN.com». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 10-ին. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
- ↑ «Réserve Communautaire du Lac Télé/Likouala-aux-Herbes». Ramsar.
- ↑ CNN (2008 թ․ օգոստոսի 5). «More than 100,000 rare gorillas found in Congo». CNN. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
{{cite web}}:|author=has generic name (օգնություն)