Տատյանա Բիրշտեյն
Տատյանա Մաքսիմովնա Բիրշտեյն (դեկտեմբերի 20, 1928, Լենինգրադ - փետրվարի 23, 2022[1], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան), խորհրդային և ռուս ֆիզիկոս, ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր, որը հայտնի է պոլիմերների վիճակագրական ֆիզիկայում իր ներդրումներով։ Ռուսաստանի Դաշնության գիտության վաստակավոր գործիչ (1998)։
| Տատյանա Բիրշտեյն | |
|---|---|
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 20, 1928 |
| Ծննդավայր | Լենինգրադ |
| Մահացել է | փետրվարի 23, 2022[1] (93 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան |
| Կրթություն | Սանկտ Պետերբուրգի պետական համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետ և Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան |
| Մասնագիտություն | ֆիզիկոս և քիմիկոս |
| Աշխատավայր | Institute of Macromolecular Compounds? |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
| Անդամություն | Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա |
| Կայք | macro.ru/Birshtein/ |
Կենսագրություն
խմբագրելԾնվել է Բիրշտեյնի բժիշկ Մաքս (Մորդուխ) Միրոնովիչի (1885, Բրեստ-Լիտովսկ 1949, Լենինգրադ), Յուրիևի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետի շրջանավարտի (1913), և ֆտիզիատր Մարիա Իսրայելևնա Բաբինայի (1897, Մոգիլյով, 1987, Լենինգրադ) ընտանիքում[2]։ Հայրը ղեկավարում է Վոլոդարսկու անվան հիվանդանոցի թերապևտիկ բաժինը, մայրը աշխատել է հակատուբերկուլյոզային դիսպանսերում։ Տատյանան փրկվել է Լենինգրադի շրջափակումից հետո[3]։
1951 թվականին ավարտել է Լենինգրադի պետական համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետը և ԼԴՊԻ-ի ասպիրանտուրան։ Հերցեն (1954-1958, Մ.Վ. Վոլկենշտեյնի գիտական խորհրդատու), 1991 թվականից՝ պրոֆեսոր[4]։
Գիտական հետաքրքրությունների ոլորտ՝ պոլիմերային համակարգերի վիճակագրական ֆիզիկա՝ փուլային անցումներ, ադսորբցիա, պոլիմերային և պոլիէլեկտրոլիտային համակարգեր, բլոկային համապոլիմերների ինքնակազմակերպում, պոլիմերային համակարգերում հեղուկ բյուրեղային կառուցվածքներ, պոլիմերային խոզանակներ։
2007 թվականի փետրվարի 22-ին նա ստացել է $100,000, երբ նրան տրվել է L'Oréal-UNESCO Կանանց գյուղատնտեսության համար շրջանի մանկավարժական մրցանակը։ Մրցանակը շնորհվել է նրա «մեծ մոլեկուլների ձևերի, չափերի և շարժումների ըմբռնմանը նպաստելու համար»[5]։
Հանկարծամահ է եղել 2022 թվականի փետրվարի 23-ին[6]։
Ընտանիք
խմբագրել- Ամուսին՝ ֆիզիկոս Դավիթ Նաումովիչ Միրլին (1925-2008), ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր։
- Որդի՝ ֆիզիկոս Ալեքսանդր Դավիդովիչ Միրլին (ծն. 1962), ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր (1999), Կարլսրուեի համալսարանի պրոֆեսոր։
- Դուստրը՝ Ելենա Դավիդովնա Միրլինա, ծրագրավորող։
Պարգևատրումներ
խմբագրել- Մեդալ «Լենինգրադի պաշտպանության համար», 1944
- Ռուսաստանի Դաշնության գիտության վաստակավոր գործիչ, 1998
- Սորոսի պրոֆեսոր, 1994-1995, 1996, 1997, 1998
- Սորոսի վաստակավոր պրոֆեսոր, 2000
- Լ՛որեալ-ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի «Կանայք գիտության մեջ» մրցանակ «Խոշոր մոլեկուլների ձևի, չափի և շարժման հարցում իր ներդրման համար», 2007[7][8]
- Վ. Ա. Կարգինաի անվան պարգևատրում ՌԱՆ, 2008
Թ.Բիրշտեյնի աշխատանքներ
խմբագրել- Бирштейн Т. М., Птицын О. Б. Конформации макромолекул. — М.: Наука, 1964
- T. M. Birshtein and O. B. Ptitsyn, "Conformations of Macromolecules, " Interscience Publishers, New York, 1966.
- PubMed, поиск статей
Ծանոթագրույթուն
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 https://macro.ru/2022/02/proshhaemsya-s-tatyanoj-maksimovnoj-birshtejn/
- ↑ «Не только о блокаде». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 2-ին.
- ↑ «Воспоминания Татьяны Максимовны Бирштейн о войне».
- ↑ Tat'yana Maksimovna Birshtein, www.imc.macro.ru, Retrieved 16 November 2015
- ↑ Tat'yana Maksimovna Birshtein, www.imc.macro.ru, Retrieved 16 November 2015
- ↑ «Прощаемся с Татьяной Максимовной Бирштейн». ИНСТИТУТ ВЫСОКОМОЛЕКУЛЯРНЫХ СОЕДИНЕНИЙ РОССИЙСКОЙ АКАДЕМИИ НАУК. 2022 թ․ փետրվարի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 25-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 25-ին.
- ↑ сайт L’Oréal(չաշխատող հղում)
- ↑ «Сайт программы L`Oreal UNESCO «Для женщин в науке»». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 20-ին.