Տայգետե (արբանյակ)
Տայգետե (հուն․՝ Ταϋγέτη), Յուպիտերի անկանոն բնական արբանյակներից է, ունի հակադարձ շարժում։ Հայտնաբերվել է Հավայան համալսարանի աստղագետների խմբի կողմից, որը ղեկավարում են Սքոթ Շեփարդը և Դևիդ Ջուիտը, հայտնաբերման մասին հայտնվել է 2001 թվականին, սկզբում արբանյակը ստացել է S/2000 J 9 ժամանակավոր անվանումը[1][3][4]։
.png) Տայգետե (Յուպիտեր XX) Taygete | |
|---|---|
| Հիմնական տվյալներ | |
| Հայտնաբերվել է | 25 նոյեմբեր 2000[1] թ. (Սքոթ Շեփարդի կողմից) |
| Բացարձակ մեծություն (H) | 21,9[2] |
| Հեռավորությունը Յուպիտեր | 23 360 000 կմ[2] |
| Ուղեծրային տվյալներ | |
| Էքսցենտրիսիտետ | 0,252[2] |
| Սիդերիկ պարբերություն | 732,2 օր[2] |
| Թեքվածություն | 165,2° (խավարածրի հարթության նկատմամբ) 163° (Յուպիտերի հասարակածի նկատմամբ)[2] |
| Ֆիզիկական հատկանիշներ | |
| Շառավիղ | ~2,5 կմ (ենթադրված) |
| Զանգված | ~1,6 ×1014 կգ |
| Միջին խտություն | 2,6 գ/սմ3 (ենթադրված) |
| Ալբեդո | 0,04 (ենթադրություն) |
| Մթնոլորտային տվյալներ | |
Տայգետեն ունի մոտ 5 կմ տրամագիծ, և պտտվում է Յուպիտերի շուրջ միջինում 23 360 000 միլիոն կմ հեռավորության վրա, 732,2 օրվա ընթացքում[1][2]։ Արբանյակի ուղեծրի թեքումը կազմում է 165,2° խավարածրի հարթության նկատմամբ (163° Յուպիտերի հասարակածի նկատմամբ), իսկ էքսցենտրիսիտետը 0,252 է[1][2]։
Տայգետեն պատկանում է Կարմեի խմբին, որի արբանյակները ունեն հակադարձ շարժում, հեռավորությունը մոլորակից ընկնում է 23 - 24 գիգամետր միջակայքում, իսկ ուղեծրի թեքումը մոտ 165° է։
Արբանյակի անունը տրվել է 2002 թվականի հոկտեմբերին, այն անվանվել է Հունական դիցաբանության կերպար պլեադ Տայգետեի անունով, ով Ատլասի դուստրն էր և Զևսի սիրուհին[5]։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 IAUC 7555: Satellites of Jupiter Արխիվացված 2002-09-16 Wayback Machine 2001 January 5 (discovery)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Scott S. Sheppard's Moons of Jupiter page on Carnegie Science website
- ↑ MPEC 2001-A29: S/2000 J 7, S/2000 J 8, S/2000 J 9, S/2000 J 10, S/2000 J 11 2001 January 15 (discovery and ephemeris)
- ↑ MPEC 2001-T59: S/2000 J 8, S/2000 J 9, S/2000 J 10 2001 October 15 (revised ephemeris)
- ↑ IAUC 7998: Satellites of Jupiter(չաշխատող հղում) 2002 October 22 (naming the moon)