Վիկտոր Օրտա

բելգիացի ճարտարապետ, դիզայներ

Վիկտոր Օրտա (ֆր.՝ Victor Horta, հունվարի 6, 1861(1861-01-06)[1][2][3][…] կամ մարտի 6, 1861(1861-03-06)[4], Գենտ[1] - սեպտեմբերի 8, 1947(1947-09-08)[1][3][5][…] կամ սեպտեմբերի 9, 1947(1947-09-09)[4], Բրյուսել, Բելգիա[1] ) բելգիացի ճարտարապետ, ճարտարապետության մեջ մոդեռնի (Art Nouveau) հիմնադիրներից: Օրտայի աշխատանքներից՝ 4 բրյուսելյան տներ, ընդգրկված են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկում:

Վիկտոր Օրտա
հոլ.՝ Victor Horta
Դիմանկար
Ծնվել էհունվարի 6, 1861(1861-01-06)[1][2][3][…] կամ մարտի 6, 1861(1861-03-06)[4]
ԾննդավայրԳենտ[1]
Մահացել էսեպտեմբերի 8, 1947(1947-09-08)[1][3][5][…] (86 տարեկան) կամ սեպտեմբերի 9, 1947(1947-09-09)[4] (86 տարեկան)
Մահվան վայրԲրյուսել, Բելգիա[1]
ԳերեզմանCim D'Ix
ՔաղաքացիությունFlag of Belgium.svg Բելգիա[6]
Մայրենի լեզուհոլանդերեն
ԿրթությունԳեղարվեստի թագավորական ակադեմիա
ԵրկերHôtel Tassel?, Hôtel Solvay?, Hôtel van Eetvelde?, Horta Museum?, Centre for Fine Arts of Brussels? և Maison du Peuple?
Մասնագիտությունճարտարապետ, դիզայներ և քաղաքաշինարար
Պարգևներ և
մրցանակներ		Թագի շքանշանի ասպետ
Ստորագրություն
Signature Victor Horta 1900.svg
Victor Horta Վիքիպահեստում

ԿենսագրությունԽմբագրել

Վիկտոր Օրտան ծնվել և մեծացել է Գենտում, պատանեկության ժամանակ գնացել է Փարիզ, աշխատել է որպես դեկորատոր, անցել է կիրառական տեխնոլոգիաների և գործերի պրակտիկա: 1880 թվականին հոր մահից հետո վերադարձել է Բելգիա, և սովորել բրյուսելյան Արվեստի Ակադեմիայում: Ալֆոնս Բալան՝ Լեոպոլդ 2-րդ թագավորի ճարտարապետը, Օրտային վերցրեց թագավորական պալատի հովանու տակ, որի շնորհիվ նա պողպատյա հիմնակմախքներով աշխատելու փորձ ձեռք բերեց: 1885 թվականի Օրտան իր գործունեությունը սկսեց եռամասային տների կառուցումով, այնուհետև նախընտրեց աշխատել հասարակական շենքերում: 1888 թվականին ընդգրկվեց Բելգիայի արևելյան հայտնի մասսոնական ժողովարան՝ «Բարեգործական ընկերություն»[7]: Նոր արվեստի առաջին ցուցադրության ազդեցության տակ 1892 թվականին Օրտան մոդեռնի նկարիչների գրաֆիկը փոխանցեց քարի վրա, կառուցելով պրոֆեսոր Էմիլյա Տասսելյայի տունը: Տասելյայի տունը (1893 թ.) համարվում է մոդեռնի ոճով կառուցված աշխարհում առաջին կառույցը: Լինելով փառքի գագաթնակետին՝ Օրտան կառուցեց Օտրիկի տունը՝ Սխարբեկում, վան Էտվելդի բրյուսելյան տունը, և իր սեփականը՝ Օրտայի թանգարանը: Պողպատյա հիմնակմախքներ օգտագործելով և հին արվեստի շինծու գծերը ատիճանաբար ավելի ռացիոնալով փոխարինելով՝ Օրտան կառուցում է Ազգային տունը (1897 թ. հանձնվեց 1850 թ.):

Գերմանացիների կողմից Բելգիան օկուպացնելու ընթացքում Օրտան ապրել է Մեծ Բրիտանիայում և ԱՄՆ-ում: Վերադառնալով Բրյուել՝ նա շարունակեց իր ակտիվ գործունեությունը, Բրյուսելում կառուցեց Արվեստի պալատ, Տուրնում ՝գեղեցիկ արվեստների թանգարան:

ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ցանկԽմբագրել

 
Տասսել հյուրանոցի աստիճանը. Բրյուսել
  • Տասսել հյուրանոց
  • Սոլվե հյուրանոց
  • Վան-Էտվելդե հյուրանոց
  • Օրտայի արվեստանոց

ԳրականությունԽմբագրել

  • Aubry Françoise, Vandenbreeden Jos (1996)։ Horta — Art Nouveau to Modernism։ Ghent: Ludion Press։ ISBN 0810963337 
  • Cuito Aurora (2003)։ Victor Horta։ New York: Te Neues Publishing Company։ ISBN 3823855425 
  • Dernie David (1995)։ Victor Horta։ Chichester: John Wiley & Sons։ ISBN 1854904183 
  • Paul Aron, Françoise Dierkens, Michel Draguet, Michel Stockhem, sous la direction de Philippe Roberts-Jones, Bruxelles fin de siècle, Flammarion, 1994
  • Franco Borsi, Victor Horta, Éditions Marc Vokar, 1970
  • Franco Borsi, Bruxelles, capitale de l’Art nouveau, Éditions Marc Vokar, 1971
  • Franco Borsi, Paolo Portoghesi, Victor Horta, Éditions Marc Vokar, 1977
  • Maurice Culot, Anne-Marie Pirlot, Art Nouveau, Bruxelles, AAM, 2005
  • A. Czerwonogora, M. Franckson, Michèle Goslar, D. Mélotte, R. Potvliege, Du côté de Brugmann, un hôpital dans son siècle, sous la direction de Daniel Désir, Bruxelles, Éditions Ercée a.s.b.l., 2006, ISBN 2-87145-009-9 S 469
  • Michèle Goslar, Victor Horta, architecte de l’hôpital Brugmann, Bruxelles, Académie royale de Belgique, 2005
  • Michèle Goslar, Des amis qui firent Horta — Franc-maçonnerie et Beaux-Arts, dans, La Pensée et les Hommes, Bruxelles, n°62-63.
  • Michèle Goslar, «Victor Horta (1861—1947). L’homme. L’architecte. L’Art Nouveau», Fonds Mercator, 2012, 564 p., 600 illustr., sous étui.

ԾանոթագրությունԽմբագրել

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Володина Т. И. Орта Виктор // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ↑ 2,0 2,1 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Victor Horta
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Find a Grave — 1995.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Encyclopædia Britannica
  6. ↑ LIBRIS — 2012.
  7. ↑ Michèle Goslar, Des amis qui firent Horta — Franc-maçonnerie et Beaux-Arts, dans, La Pensée et les Hommes, Bruxelles, n°62-63.

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վիկտոր_Օրտա&oldid=7095642» էջից