Վարազափուշ
| Վարազափուշ | |
| |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Աստղածաղկավորներ (Asterales) |
| Ընտանիք | Աստղածաղկազգիներ (Asteraceae) |
| Ենթաընտանիք | Տատասկափշայիններ (Carduoideae) |
| Տրիբա | Cynareae |
| Ցեղ | Վարազափուշ (Carlina) L., 1753 |
Վարազափուշ (լատին․՝ Carlina), աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի երկամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի, հազվադեպ՝ թփերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 20, ՀՀ-ում՝ 1 տեսակ՝
- սովորական վարազափուշ (Carlina vulgaris)։
Տարածում խմբագրել
Տարածված է Շիրակի, Վայոց ձորի, Տավուշի, Սյունիքի մարզերի ստորին և վերին լեռն, գոտիներում։ Աճում է լեռնատափաստաններում, չոր մացառուտներում և ճամփեզրերին։
Կենսաբանական նկարագիր խմբագրել
Ցողունը բարձրությունը՝ 20-70 սմ է (որոշ տեսակներ անցողուն են)։ Տերևները հերթադիր են, փշոտ, փետրաձև բլթակավոր։ Զամբյուղները մեկական են, կիսագնդաձև, բազմածաղիկ, գտնվում են ցողունի ծայրին կամ նստադիր են՝ արմատամերձ տերևավարդակում։
Ծաղիկները երկսեռ են, կարմիր կամ դեղին։ Ծաղկում է հունիս-սեպտեմբերին։ Պտուղը խիտ թավոտ, փուփուլիկով սերմիկ է։
Բժշկության մեջ խմբագրել
Վարազափուշը դեղաբույս է։ Որը պարունակում է ալկալոիդներ, պոլիացետիլային թթուներ, ֆլավոնիդներ։ Պատրաստուկներն օգտագործում են ստամոքսի թերֆունկցիայի, ռևմատիզմի ժամանակ և որպես քրտնաբեր միջոց։
Տեսակներ խմբագրել
28 տեսակ[1]
- Carlina acanthifolia
- Carlina acaulis
- Carlina atlantica
- Carlina balfouris
- Carlina barnebiana
- Carlina biebersteinii
- Carlina brachylepis
- Carlina canariensis
- Carlina comosa
- Carlina corymbosa
- Carlina curetum
- Carlina diae
- Carlina frigida
- Carlina graeca
- Carlina guittonneaui
- Carlina gummifera
- Carlina hispanica
- Carlina involucrata
- Carlina kurdica
- Carlina lanata
- Carlina libanotica
- Carlina macrocephala
- Carlina macrophylla
- Carlina nebrodensis
- Carlina oligocephala
- Carlina pygmaea
- Carlina racemosa
- Carlina salicifolia
- Carlina sicula
- Carlina sitiensis
- Carlina tragacanthifolia
- Carlina vayredrae
- Carlina vulgaris
- Carlina xeranthemoides
Պատկերասրահ խմբագրել
-
-
Տերևները -
Բացված վարազափուշ -
-
Վարազափուշի ծաղիկը -
Վարազափուշ
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Գրականություն խմբագրել
- Hermann Meusel, Arndt Kästner։ Lebensgeschichte der Gold- und Silberdisteln. Monographie der mediterran–mitteleuropäischen Compositen-Gattung Carlina. Band II. Artenvielfalt und Stammesgeschichte der Gattung. In։ Denkschriften. Österreichische Akademie der Wissenschaften, Mathematisch-Naturwissenschaftliche Klasse. Band 128, S. 1–657, ISBN 3-211-86558-6.
- Hermann Meusel, Arndt Kästner, Ernst Vitek։ The evolution of Carlina – A hypothesis based on ecogeography. In։ D. J. N. Hind et al. (Hrsg.)։ Proceedings of the International Compositae Conference. Band 1, S. 723–737, Kew 1994.
- Werner Rothmaler (Begr.), Eckehart J. Jäger, Klaus Werner (Hrsg.)։ Exkursionsflora von Deutschland. Gefäßpflanzen: Grundband. 18. Aufl. Spektrum Akademischer Verlag, 2002, ISBN 3-8274-1359-1, S. 469.
- Ingrid Schönfelder, Peter Schönfelder։ Kosmos-Atlas Mittelmeer- und Kanarenflora. Franckh-Kosmos, Stuttgart 1994, ISBN 3-440-06223-6.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վարազափուշ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վարազափուշ» հոդվածին։ |