Ասք աբխազ երիտասարդի մասին
«Ասք աբխազ երիտասարդի մասին» (ռուս.՝ «Повесть об абхазском парне»), 1977 թվականի խորհրդային ֆիլմ, որը նկարահանել է ռեժիսոր Ալեքսանդր Ժգենտին «Վրացֆիլմ» կինոստուդիայում։
 | |
|---|---|
| Երկիր |  ԽՍՀՄ |
| Ժանր | կենսագրական ֆիլմ |
| Երաժշտություն | Նոդար Գաբունիա |
| Կինոընկերություն | Վրացֆիլմ |
| Տևողություն | 75 րոպե |
Ֆիլմը նվիրված է հրետանավոր, Խորհրդային Միության հերոս Վլադիմիր Խարազիային, որը զոհվել է Խարկովի մոտ 1942 թվականին։ Ֆիլմի գլխավոր և իր միակը դերը խաղացել է ոչ թե դերասան, այլ այն ժամանակ երիտասարդ ինժեներ-ֆիզիկոս Ադգուր Ինալ-Իպան, որը 1993 թվականին զոհվել է Սուխումի գրոհի ժամանակ վրաց-աբխազական պատերազմի ժամանակ[1]։
Սյուժե
Ֆիլմի սկզբում հնչում են բանաստեղծ Բագրատ Շինկուբայի բանաստեղծությունը՝ նվիրված Վլադիմիր Խարազիային։
Աբխազական գյուղում ապրում է մի սովորական տղա՝ Վոլոդյա Խարազիան։ Նա սիրահարված է Նունուին, սակայն նրա հայրը կարծում է, որ դեռ վաղ է մտածել հարսանիքի մասին, և Վոլոդյան ընկերոջ օգնությամբ առևանգում է սիրելիին։ Սակայն նրանց բաժանում է սկսված պատերազմը։
Հերոսի մասին պատմող ֆիլմը պետք է պատմեր նրա մասին այնպես, որ հեռուստադիտողը ավելի մոտիկից ճանաչեր Վլադիմիր Խարազիային: Ցույց են տրվում նախապատերազմյան տարիները, ոչնչով չխանգարված կենցաղն ու առօրյան։ Աբխազական գյուղի տները գտնվում են Սև ծովի ափին, որտեղ Վլադիմիրը լողացել և ձուկ է որսացել, ներկայացվում են լեռները, որտեղ նա գնացել է հոր հետ որս անելու։ Գրավիչ են գործողության մթնոլորտը, Վլադիմիր Խարազիայի ընտանիքին շրջապատող միջավայրը:— Л. Х Маматова — Ветви могучей кроны. — М.: Искусство, 1986. — 238 с. — стр. 31
Ավարտելով ռազմական դպրոցը՝ Վոլոդյան ստանձնում է հրետանային մարտկոցի հրամանատարությունը և 1942 թվականին մասնակցում է Խարկովի ուղղությամբ մղվող ճակատամարտին։
Հրետանավորները առաջադրանք են ստանում ծածկել սովետական զորքերի վերատեղակայումը և հնարավորինս երկար զսպել ֆաշիստների հարձակումը:
Անհավասար մարտում մի քանի գրոհների դիմակայելուց հետո Վոլոդյան մնում է մենակ գերմանական տասնյակ տանկերի դեմ... Նա զոհվում է, բայց կործանում է նրանց գրեթե բոլորին:
Դերերում
- Ադգուր Ինալ-Իպա - Վլադիմիր Խարազիա
- Ռոլանդ Կակաուրիձե - Էմիլիո Գաբիսոնիա
- Կոնստանտին Ստեպանկով - Ֆավորով, մայոր
- Իգոր Կոպչենկո - Սորոկին, ավագ
- Մայա Կանկավա - Նունու
- Գ. Կարսելաձե - Վլադիմիրի հայրը
- Լիա Կապանաձե - Վլադիմիրի մայրը
- Սերգեյ Գաբնիա - Նունուի հայրը
- Վլադիմիր Գուլյաև - էպիզոդ
- Վիկտոր Լազարև - ծերունի
- Եվգենիա Լիժինա - պառավ կին
Ֆիլմում նկարահանվել են Անդրկովկասյան Կարմիր Դրոշի ռազմական օկրուգի զորքերը։
Քննադատություն
Ֆիլմին ընդհանուր դրական գնահատական տալով՝քննադատները նշել են, որ «հեղինակները, ցավոք, չեն կարողացել բավական բազմակողմանի ուրվագծել գլխավոր հերոսի կերպարը»[2], իսկ Լիլիա Մամատովան գրել է[3].
...Հերոսի հոգին և մտքերը մնում են առեղծված: Պատկերելով առօրյան և տոները, Վլադիմիրի հարաբերությունները հոր, մոր, քրոջ և սիրելի աղջկա հետ, հեղինակները մնում են սխեմայի մակարդակում: Նույնիսկ վճռական ճակատամարտի պահին, երբ Վլադիմիրը, դրանից անմիջապես առաջ վիրավորված և հազիվ ապաքինված, իր հրաման է ստանում մարտկոցի միջոցով հետաձգել թշնամու տանկերը, երբ արկերը պայթում են, ընկնում են ձիերը, զոհվում են մարդիկ, թնդանոթները ծռմռվում են, հերոսը էկրանին պահպանում է «պողպատե սրտով» մարդու սառը դիմակ։
Ծանոթագրություններ
- ↑ Штрихи из жизни журналиста (на русском и абхазском языках) Արխիվացված է Դեկտեմբեր 11, 2021 Wayback Machine-ի միջոցով: / Сост. профессор А. Х. Аргун . — Сухум: ГПП «Дом печати», 2008. — 284 стр. — стр. 55
- ↑ Жанрово-стилевые искания современного кинематографа республик Закавказья: Сб. ст. / ВНИИ киноискусства. — М., 1982. — 116 с. — стр. 6
- ↑ Ветви могучей кроны / Л. Х Маматова. — М.: Искусство, 1986. — 238 с. — стр. 31
Աղբյուրներ
- Повесть об абхазском парне // Советские художественные фильмы: 1976—1977. — М.: Нива России, 1995. — стр. 257
- Повесть об абхазском парне Արխիվացված է Դեկտեմբեր 11, 2021 Wayback Machine-ի միջոցով: // Госфильмфонд России
- Повесть об абхазском парне Արխիվացված է Դեկտեմբեր 11, 2021 Wayback Machine-ի միջոցով: // Грузинское кино