Հռոդոս

Հռոդոս
Տեսակ	կղզի և պոլիս
Մայրցամաք	Եվրասիա
Երկիր	Հունաստան
Վարչատարածք	Հռոդոսի պերիֆերային միավոր
Ամենաբարձր կետ	Ատավիրոս
ԲԾՄ	1215 մետր
Մակերես	1400,459 կմ²
Աշխարհագրական տեղադրություն	Միջերկրական ծով և Դոդեկանես
Ջրլիցի ափին	Եգեյան ծով և Միջերկրական ծով
Ձևավորում	մ.թ.ա. 16-րդ դար

Հռոդոս, կղզի Միջերկրական ծովի արևելյան մասում, Հարավային Սպորադներ կղզեխմբում։ Պատկանում է Հունաստանին։ Տարածությունը 1404 կմ² է, բարձրությունը՝ մինչև 1215 մետր (Աթավիրոս լեռ)։ Բնակիչները զբաղվում են այգեգործությամբ, ցիտրուսային կուլտուրաների և ձիթենու մշակությամբ, ձկան և սպունգի որսով։ Առողջավայր է։ Հռոդոսը եղել է Եգեյան մշակույթի կենտրոններից մեկը։ Մ. թ. ա. 8-րդ-7-րդ դարերի Հռոդոսի բնակիչները՝ հույները, Սիկիլիայում, Հյուսիսային Աֆրիկայում հիմնել են գաղութներ, զբաղվել ծովային առևտրով։ Հույն-պարսկական պատերազմների ժամանակ (500-449 մ. թ. ա.) Հռոդոսը զավթել է Պարսկաստանը։ Մ. թ. ա. 478 թ.-ին մտել է Աթենական առաջին ծովային միության մեջ։ 408-405 թթ.-ին տեղի է ունեցել Հռոդոսի քաղաքների սինոյկիսմոս միասնական պոլիսի մեջ։ Հռոդոսը եղել է զարգացած ստրկատիրական պետություն՝ առևտրա-արհեստավորական և երկրագործական օլիգարխիայի գլխավորությամբ։ Մ. թ. 44 թ.-ին կղզին նվաճել է Հռոմը, 4-րդ-13-րդ դարերում պատկանել է Բյուզանդիային, 14-րդ դարում նվաճել է Ս. Հովհաննեսի (Հովհանյանների) հոգևոր-ասպետական օրդենը, 16-րդ դարին՝ Օսմանյան կայսրությունը։ 1912-1947 թթ.-ին իշխել է Իտալիան։ 1947 թ.-ին վերամիավորվել է Հունաստանին, մտնում է Դոդեկանեսի նոմոսի մեջ։

Կղզու գլխավոր բնակավայրը և համայնքի վարչակազմի նստավայրը Հռոդոս քաղաքն է^[3], որտեղ 2011 թվականի տվյալներով ապրում էր 50,636 մարդ (ամբողջ կղզու ընդհանուր բնակչության թվաքանակը 115.490 էր^[4]): Տարածքը 1401,459 քառակուսի կիլոմետր է^[5], ափագծի երկարությունը՝ 251 կիլոմետր^[6]։

Հռոդոսին շնորհվել են «Միջերկրական ծովի մարգարիտ», «Ասպետների կղզի» պատվանունները (վերջինիս դեպքում նկատի է առնվել այն հանգամանքը, որ 1310-ից մինչև 1522 թվականն այստեղ իշխել են Երուսաղեմի Սուրբ Հովհաննեսի անունը կրող ասպետության իշխանները)^[7]։

Պատմականորեն Հռոդոսը լայնորեն ճանաչված է առաջին հերթին նշանավոր կոլոսի՝ հսկայական սյան շնորհիվ, որ համարվում է Հին աշխարհի յոթ հրաշալիքներից մեկը։ Ինչպես պատմամշակութային այդ հուշարձանը, այնպես էլ Հռոդոսի հին՝ միջնադարյան քաղաքամասն ընդգրկված են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում^[8]։ Այսօր Հռոդոսը զբոսաշրջային մեծ գրավչություն ունեցող վայրերից մեկն է Եվրոպայում^[9]^[10]^[11]^[12]։

Քաղաքին սպասարկող «Դիագորիս» միջազգային օդանավակայանը գտնվում է նրանից 14 կիլոմետր հեռավորության վրա՝ Պարադիսիոն գյուղի մերձակայքում^[4]):

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ archINFORM (գերմ.) — 1994.
↑ Concise statistical yearbook of Greece. 2009. Piraeus 2010. PDF.
↑ Kallikratis law Արխիվացված 2011-05-15 Wayback Machine Greece Ministry of Interior (հուն.)
↑ ^4,0 ^4,1 «Πίνακας αποτελεσμάτων Μόνιμου Πληθυσμού-Απογραφής 2011» (հունարեն). Հունաստանի վիճակագրական ծառայություն. 2014 թ․ մարտի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
↑ Eπιφάνεια, πραγματικός και μόνιμος πληθυσμός των κατοικημένων νήσων της Eλλάδος(հուն.) // Σtatiσtikh eπethpiδa τησ Eλλαδοσ 2009 & 2010. — Πειραιάς: Հունաստանի վիճակագրական ծառայություն, 2011. — С. 47. — ISSN 0081–5071.
↑ Eπιφάνεια ελληνικών εδαφών και μήκος ακτών(հուն.) // Σtatiσtikh eπethpiδa τησ Eλλαδοσ 2009 & 2010. — Πειραιάς: Հունաստանի վիճակագրական ծառայություն, 2011. — С. 28. — ISSN 0081–5071.
↑ «Rhodes». Visit Greece.
↑ «Средневековый город в Родосе». Центр всемирного наследия. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 12-ին.
↑ Paul Hellander, Greece, 2008
↑ Duncan Garwood, Mediterranean Europe, 2009
↑ Ryan Ver Berkmoes, Oliver Berry, Geert Cole, David Else, Western Europe, 2009
↑ Harry Coccossis, Alexandra Mexa, The challenge of tourism carrying capacity assessment: theory and practice, 2004

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հռոդոս» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 6, էջ 598)։

[_6574ca4c5196476f-1] rchINFORM (գերմ.) — 1994.

[_d3e109c29d3a6c01-2] Concise statistical yearbook of Greece. 2009. Piraeus 2010. PDF.

[Kallikratis-3] Kallikratis law Արխիվացված 2011-05-15 Wayback Machine Greece Ministry of Interior (հուն.)

[stat-4] 4,0 ^4,1 «Πίνακας αποτελεσμάτων Μόνιμου Πληθυσμού-Απογραφής 2011» (հունարեն). Հունաստանի վիճակագրական ծառայություն. 2014 թ․ մարտի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.

[bl-5] Eπιφάνεια, πραγματικός και μόνιμος πληθυσμός των κατοικημένων νήσων της Eλλάδος(հուն.) // Σtatiσtikh eπethpiδa τησ Eλλαδοσ 2009 & 2010. — Πειραιάς: Հունաստանի վիճակագրական ծառայություն, 2011. — С. 47. — ISSN 0081–5071.

[6] Eπιφάνεια ελληνικών εδαφών και μήκος ακτών(հուն.) // Σtatiσtikh eπethpiδa τησ Eλλαδοσ 2009 & 2010. — Πειραιάς: Հունաստանի վիճակագրական ծառայություն, 2011. — С. 28. — ISSN 0081–5071.

[7] «Rhodes». Visit Greece.

[8] «Средневековый город в Родосе». Центр всемирного наследия. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 12-ին.

[9] Paul Hellander, Greece, 2008

[10] Duncan Garwood, Mediterranean Europe, 2009

[11] Ryan Ver Berkmoes, Oliver Berry, Geert Cole, David Else, Western Europe, 2009

[12] Harry Coccossis, Alexandra Mexa, The challenge of tourism carrying capacity assessment: theory and practice, 2004

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]