Առանց ծխախոտի միջազգային օր

Առանց ծխախոտի միջազգային օր;
	;
Տեսակ	միջազգային օր
Ամսաթիվ	Մայիսի 31
սկսած	1988
Հաստատված	մայիսի 15, 1987
Ի հիշատակ	tobacco use disorder?
Հիմնադիր	Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպություն
Կայք	who.int/campaigns/world-no-tobacco-day(անգլ.) և who.int/es/campaigns/world-no-tobacco-day(իսպ.)

Առանց ծխախոտի միջազգային օր (ՄԱԿ-ի պաշտոնական լեզուներով՝ անգլ.՝ World No Tobacco Day, ֆր.՝ Journée mondiale sans tabac), ամենամյա միջազգային տոն, որը պաշտոնապես հաստատվել է ՄԱԿ-ի կողմից։

«*Ամեն օրը դարձրու առանց ծխախոտի միջազգային օր*»։ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպություն, 2018։

Օրը նշվում է մայիսի 31-ին։ Հռչակվել է 1988 թվականին՝ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության կողմից՝ 42-րդ նստաշրջանում (հռչակագիր № WHA42.19)^[4]։

ԱԱՀ-ն հայտնում է ավելի քան 25 հիվանդության մասին, որոնց ընթացքն ավելի է վատանում ծխելիս (սիրտանոթային, թոքային և ուռուցքային հիվանդություններ)։ Բրիտանական գիտնականների կողմից (British Doctors Study) լուրջ գիտական ապացույցներ են ձեռք բերվել, որ ծխելը մեծապես նպաստում է թոքերի ուռուցքին և սրտի կաթվածին։ Վնասակար սովորույթի հետևանքով ամեն տարի աշխարհում մահանում է շուրջ 6 միլիոն մարդ (նրանցից 600 հազարը՝ պասիվ ծխողներ)։ Ըստ վիճակագրության՝ Ռուսաստանում ծխում է շուրջ 44,2 միլիոն մարդ (բնակչության 39,1 %-ը)^[5]։

Առանց ծխախոտի միջազգային օրը մտնում է ՄԱԿ-ի համաշխարհային և միջազգային օրերի համակարգի մեջ։

Միացյալ Նահանգներում հաստատվել է «Ծխելուց հրաժարվելու օր» (անգլ.՝ Great American Smokeout), որը նշվում է նոյեմբեր ամսվա երրորդ հինգշաբթի օրը։ Այն հաստատվել է ամերիկյան ուռուցքաբաների կողմից (անգլ.՝ American Cancer Society) 1977 թվականին։

Միջազգային օրվա թեմաներ խմբագրել

2020 թվական՝ «Ծխախոտ արտադրողների կողմից երիտասարդներին մանիպուլիացիայի ենթարկելուց պաշտպանել և երիտասարդների կողմից ծխախոտ օգտագործելը նախականխել»
2019 թվական՝ «Ծխախոտն ու թոքերի առողջությունը»
2018 թվական՝ «Ծխախոտն ու սրտի հիվանդությունները»
2017 թվական՝ «Ծխախոտը՝ որպես զարգացման խոչընդոտ»
2016 թվական՝ «Պատրաստել հասարակ փաթեթներով»
2015 թվական՝ «Դադարեցնել ծխախոտային արտադրության անօրինական առևտուրը»
2013 թվական՝ «Արգելել ծխախոտային ընկերությունների գովազդը, վաճառքի խթանումը»
2012 թվական՝ «Հակազդեցություն ծխախոտային արտադրությանը»
2011 թվական՝ «Ծխախոտի դեմ պայքարի ԱՀԿ կոնվենցիան»
2010 թվական՝ «Գենդերային գործոնն ու ծխախոտը․ շուկայագիտության հատուկ ուշադրությունը կանանց համար»
2009 թվական՝ «Նախազգուշացում ծխախոտի՝ առողջության վրա ունեցած վնասի մասին»
2008 թվական՝ «Երիտասարդությունն առանց ծխախոտի»
2007 թվական՝ «Մարդկանց ժամանումն առանց ծխախոտի ծխի վայրեր»
2006 թվական՝ «Ծխախոտը ցանկացած ձևով մահացու վնասակար է»
2005 թվական՝ «Յուրաքանչյուր ձևի և տեսակի ծխախոտը մահացու վտանգավոր է»
2004 թվական՝ «Ծխախոտն ու աղքատությունը․ արատավոր շրջան»^[6]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 https://www.who.int/campaigns/world-no-tobacco-day
↑ https://temas.sld.cu/tabaquismo/dia-mundial-sin-fumar/oms-temas-del-dia-mundial-por-anos/
↑ https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/201062/WHA40_R38_spa.pdf?sequence=1&isAllowed=y
↑ «Международный день отказа от курения» (ռուսերեն). calend.ru — Ежегодно в третий четверг ноября отмечается Международный день отказа от курения (No Smoking Day). Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 15-ին.
↑ «Всемирный день без табака отмечается в пятницу». РИА Новости (ռուսերեն). 20130531T0102. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 31-ին.
↑ «31 мая Всемирный день без табака | ГБУЗ КО "КГБ №5"» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 31-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Всемирный день без табака 2020
Резолюция ВОЗ
«Федеральный закон Российской Федерации от 23 февраля 2013 г. № 15-ФЗ «Об охране здоровья граждан от воздействия окружающего табачного дыма и последствий потребления табака»» (HTML) (ռուսերեն). Российская газета — Закон вступает в силу с 1 июня 2013 года, за исключением положений, для которых настоящей статьёй установлены иные сроки вступления их в силу. 2013 թ․ փետրվարի 26. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
«Всемирный день без табака» на сайте ВОЗ: 2008, 2010, 2011, 2019

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Առանց ծխախոտի միջազգային օր» հոդվածին։

[_283adebee91f3791-1] 1,0 ^1,1 https://www.who.int/campaigns/world-no-tobacco-day

[_b56cba3983416a37-2] ttps://temas.sld.cu/tabaquismo/dia-mundial-sin-fumar/oms-temas-del-dia-mundial-por-anos/

[_0dd49fa0f248a9e7-3] ttps://iris.who.int/bitstream/handle/10665/201062/WHA40_R38_spa.pdf?sequence=1&isAllowed=y

[calendru_1-4] «Международный день отказа от курения» (ռուսերեն). calend.ru — Ежегодно в третий четверг ноября отмечается Международный день отказа от курения (No Smoking Day). Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 15-ին.

[5] «Всемирный день без табака отмечается в пятницу». РИА Новости (ռուսերեն). 20130531T0102. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 31-ին.

[6] «31 мая Всемирный день без табака | ГБУЗ КО "КГБ №5"» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 31-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]