Սոմնաթ

;
🌐	somnath.org

Սոմնաթ (սանսկրիտ՝ सोमनाथमन्दिर, somanātha-mandira^IAST, գուջարաթի՝ સોમનાથ મંદિર — «Լուսնի տիրակալի տաճար». անվանումն առաջացել է Սոմայի անունից, ով հնդկական դիցաբանության մեջ Լուսնի և սրբազան խմիչքի դիցուհին էր), Շիվա աստծուն նվիրված հինդուիստական տաճար և ուխտագնացությունների սրբավայր։ Գտնվում է Հնդկաստանի Գուջարաթ նահանգի արևմտյան մասում, ծովի ափին, Սաուրաշտրա շրջանի Վերավալ բնակավայրի մոտ՝ Պրաբհաս Պատանում։ Շիվային նվիրված 12 ջյոթիրլինգամ-տաճարներից առավել սուրբն ու պաշտելին է։ «Հավիտենական սրբավայրի» համարում ունի. վեց անգամ ավերվել է մուսուլմանների ձեռքով^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]՝ Հնդկաստան նրանց ներխուժելու ժամանակ՝ սկսած Մահմուդ Ղազնևիի 1024 թվականի արշավանքից, բայց ամեն անգամ վերականգնվել է, վերակառուցվել, նորացվել^[6]^[7]։ Որոշակիացված չէ, թե երբ է տաճարի առաջին տարբերակը կառուցվել. մասնագետների կարծիքները խիստ զանազանվում են՝ կառուցման ժամանակը ձգելով մեր թվականության առաջին դարերից մինչև 9-րդ դար^[8]^[9]։ Ներկայումս գոյություն ունեցող տաճարը կառուցվել է 1947 թվականին, Հնդկաստանի անկախության համար մարտնչած հնդիկ քաղաքական գործիչ Սարդար Պատելի նախաձեռնությամբ^[10]^[11]։

Պատկերասրահ խմբագրել

Սոմնաթը՝ մզկիթի վերածված (1850 CE)
Տաճարը 1957 թ.
Տաճարը 2012 թ.
Բրահմա-Շիվա-Վիշնուն մուքհամանդափայի վերևում

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Yagnik, Sheth, 2005, էջեր 39–40
↑ Thapar, 2004, էջեր 36–37
↑ Catherine B. Asher, Cynthia Talbot India before Europe. — Կաղապար:Нп3. — С. 42.
↑ Thapar 2004, էջեր. 68–69
↑ Yagnik, Sheth, 2005, էջեր 47—50
↑ «Somnath Temple». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 21-ին. Վերցված է 2008 թ․ դեկտեմբերի 20-ին.
↑ «Somanatha and Mahmud». www.flonnet.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 21-ին. Վերցված է 2008 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
↑ Dhaky, Shastri
↑ Rosa Maria Cimino, 1977
↑ Somnath Temple Արխիվացված 2021-12-20 Wayback Machine Hindu culture during and after Muslim rule: survival and subsequent challenges, by Ram Gopal. M.D. Publications Pvt. Ltd., 1994. ISBN 81-85880-26-3. Page 148.
↑ Somnath Temple Արխիվացված 2021-12-20 Wayback Machine The Hindu nationalist movement and Indian politics: 1925 to the 1990s. by Christophe Jaffrelot. C. Hurst & Co. Publishers, 1996. ISBN 1-85065-170-1. Page 84.

Գրականություն խմբագրել

Thapar, Romila (2004). Somanatha: The Many Voices of a History (անգլերեն). Penguin Books India. ISBN 1-84467-020-1.
Yagnik, Achyut & Sheth, Suchitra. The Shaping of Modern Gujarat: Plurality, Hindutva, and Beyond. — Penguin Books India, 2005. — ISBN 978-0-14-400038-8

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Somath Temple Official Website Արխիվացված 2020-05-07 Wayback Machine
Somath Jyotirlinga

Վիքիճամփորդն ունի Somnathին առնչվող զբոսաշրջային տեղեկատվություն։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սոմնաթ» հոդվածին։

[Yagnik,_Sheth—2005——39–40-1] Yagnik, Sheth, 2005, էջեր 39–40

[Thapar—2004——36–37-2] Thapar, 2004, էջեր 36–37

[Catherine_B._Asher,_Cynthia_Talbot_42-3] Catherine B. Asher, Cynthia Talbot India before Europe. — Կաղապար:Нп3. — С. 42.

[4] Thapar 2004, էջեր. 68–69

[Yagnik,_Sheth—2005——47—50-5] Yagnik, Sheth, 2005, էջեր 47—50

[6] «Somnath Temple». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 21-ին. Վերցված է 2008 թ․ դեկտեմբերի 20-ին.

[7] «Somanatha and Mahmud». www.flonnet.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 21-ին. Վերցված է 2008 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.

[Dhaky—Shastri——-8] Dhaky, Shastri

[Rosa_Maria_Cimino—1977——-9] Rosa Maria Cimino, 1977

[10] Somnath Temple Արխիվացված 2021-12-20 Wayback Machine Hindu culture during and after Muslim rule: survival and subsequent challenges, by Ram Gopal. M.D. Publications Pvt. Ltd., 1994. ISBN 81-85880-26-3. Page 148.

[11] Somnath Temple Արխիվացված 2021-12-20 Wayback Machine The Hindu nationalist movement and Indian politics: 1925 to the 1990s. by Christophe Jaffrelot. C. Hurst & Co. Publishers, 1996. ISBN 1-85065-170-1. Page 84.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]