Սերենադ (նկար)
«Սերենադ» (Ցայգերգ), նկարիչ Վարդգես Սուրենյանցի կտավ։ Նկարել է 1888 թվականին, կտավն այժմ գտնվում է Հայաստանի ազգային պատկերասրահի ֆոնդապահոցում[1]։
 | |
|---|---|
 | |
| տեսակ | գեղանկար |
| նկարիչ | Վարդգես Սուրենյանց |
| տարի | 1888 |
| բարձրություն | 48,8 սանտիմետր |
| լայնություն | 40,3 սանտիմետր |
| նյութ | կտավ |
| գտնվում է | Հայաստանի ազգային պատկերասրահ |
| հավաքածու | Հայաստանի ազգային պատկերասրահ |
| սեփականատեր | Հայաստանի ազգային պատկերասրահ |
Ծանոթագրություններ | |
Թեմատիկա խմբագրել
Ի թիվս Սուրենյանցի՝ արևելյան թեմատիկա ունեցող նկարների՝ «Սերենադ» կտավը ևս կատարված է պարսկական սիրո երգիչների ստեղծագործությունների ազդեցության տակ։ Ընտրված վայրը Շիրազի նշանավոր Աֆիֆ-Աբադ այգու մի անկյունն է իր արևելյան ոճի գեղեցիկ ցանկապատով, դեպի վեր խոյացող, լուսնի լույսով ողողված մշտադալար նոճիներով[2]։
«Սերենադ» գործում Սուրենյանցի ստեղծագործական մտահղացման սահմաններն անհամեմատ լայն են, գեղարվեստական միջոցները պատճառաբանված են և իմաստալի, բովանդակությունը ավելի նպատակասլաց է և զգացմունքով լցված, նկարի հուզական ներգործության չափը ավելի մեծ է, նկարչի մտքի հասունությունը կատարյալ է։ Ակնհայտ է, թե կյանքի ինչպիսի խոր ճանաչողությամբ է Սուրենյանցը պատկերել կենցաղային այս պարզ մոտիվը՝ դրսևորելով իրեն որպես նուրբ հոգեբան, որպես մարդկային քնքուշ զգացմունքներին խորամուխ նկարիչ[3]։
Արդեն այս կտավում առկա է Սուրենյանցի ողջ ստեղծագործությանը հատուկ, բնորոշ մի գիծ՝ հասնել իրերի նյութականության, իրերի ֆակտուրայի այնպիսի արտահայտչականության, որն իր գունային նուրբ անցումներով, տոնային լուծմամբ նպաստի նկարի ընդհանուր տրամադրության արտահայտմանը[2]։
Նկարագրություն խմբագրել
Պատկերի սյուժեն երիտասարդ զույգի սիրային ժամանցի մի մտերմիկ տեսարան է։ Ժամադրության հանդիսավորությունն ավելի ընդգծելու համար նկարիչը նրանց զուգել է տոնական զգեստներով, որպես ժամադրավայր ընտրելով այգու մի լռիկ անկյուն՝ ջրավազանի ափին, զարդահյուս ցանկապատի մոտ։ Աղջիկը նազանի կեցվածքով հենվել է ցանկապատին, և երջանկության ժպիտը դեմքին, ոգեշունչ հուզմունքով երգում է թերևս արևելյան սիրային պոեզիայից որևէ հատված ու սազով միաժամանակ նվագակցում։
Երիտասարդը, կլանված սիրուհու նվագով, տեղում քարացած լսում է։ Սիրած էակի մոտիկությունը երջանկության զգացումով է համակել նրան։ Նա կարծես թե կարկամել է տեղում ու սպասում է սիրուհու սիրերգի ավարտին։ Յուրահատուկ ու գերազանց վարպետությամբ է Սուրենյանցը պատկերել ազգային տարազը[3]։
Աղբյուրներ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Սուրենյանց Վարդգես Հակոբի». www.gallery.am. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 11-ին.
{{cite web}}: Text "Սերենադ (Ցայգերգ) - Շտեմարան - Հավաքածու - Հայաստանի ազգային պատկերասրահ" ignored (օգնություն) - ↑ 2,0 2,1 Ղազարյան, Մանյա (1960). Վարդգես Սուրենյանց/Մենագրություն. Երևան.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ 3,0 3,1 Մարտիկյան, Եղիշե (1975). Հայկական կերպարվեստի պատմություն (PDF). Երևան: «Հայաստան».