Սանդրա Ֆաբեր (դեկտեմբերի 28, 1944(1944-12-28) կամ 1944[1], Բոստոն, Մասաչուսեթս[2]), ամերիկացի աստղագետ և աստղաֆիզիկոս։ Փիլիսոփայության դոկտոր (1972), Սանտա Կրուսի Կալիֆոռնիայի համալսարանի անվանի պրոֆեսոր, որտեղ նա աշխատում է 1972 թվականից, ԱՄՆ ԳԱԱ անդամ (1985) և Ամերիկյան փիլիսոփայական ընկերության (2001) անդամ։ Պարգևատրվել է Գիտության ազգային մեդալով (2011)։ 1966 թվականին նա ավարտել է Սվարտմոր քոլեջը՝ ֆիզիկայի բակալավրի աստիճանով։ 1972 թվականին Հարվարդի համալսարանում ստացել է աստղագիտության ասպիրանտական կրթություն։ Նույն թվականից նա աշխատել է Կալիֆոռնիայի համալսարանում՝ Սանտա Կրուսում, 1995 թվականից՝ որպես պրոֆեսոր[13]։ Արվեստի և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիայի անդամ (1989)։ Նա ստորագրել է «Գիտնականների նախազգուշացումը մարդկությանը» (1992[14] https://www.ucolick.org/~faber/: Սանդրա Ֆաբերի գիտական հետաքրքրությունները ընդգրկում են գալակտիկաների ձևավորման և էվոլյուցիայի մեխանիզմների և Տիեզերքի լայնամասշտաբ կառուցվածքի էվոլյուցիայի ոլորտները։ Նա առաջ է քաշել տեսություն սառը մութ հարցի վերաբերյալ։

Սանդրա Ֆաբեր
Դիմանկար
Ծնվել էդեկտեմբերի 28, 1944(1944-12-28) (79 տարեկան) կամ 1944[1]
ԾննդավայրԲոստոն, Մասաչուսեթս[2]
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունՀարվարդի համալսարան (1972)[3] և Սուորթմոր քոլեջ (1966)[3]
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր
Ազդվել էՍառա Լի Լիփինքոթ[4]
Մասնագիտությունաստղագետ, համալսարանի դասախոս և աստղաֆիզիկոս
ԱշխատավայրԿալիֆոռնիական համալսարան Սանտա Կրուսում[5] և Կարնեգիի գիտության ինստիտուտ[5]
Պարգևներ և
մրցանակներ

Հարվարդի համալսարանի Արվեստի և գիտության բարյրագույն դպրոցի հարյուրամյակի մեդալ

Հենրի Նորիս Ռասելի մրցանակ

[6]
Ազգային գիտական մեդալ[7]

Կարլ Շվարցշիլդի մեդալ

[6]

Դենի Հայնեմանի մրցանակ՝ աստղաֆիզիկայի բնագավառում

[6]

Քեթրին Բրյուսի մեդալ

[6]

Գրուբերի տիեզերագիտության մրցանակ

[8]

Բաուերի մրցանակ գիտության բնագավառում ունեցած ձեռքբերումների համար

[9]

Ամերիկայի արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի անդամ

Մեքսիկայի ազգային ինքնավար համալսարանի պատվավոր դոկտոր

Թագավորական աստղագիտական ընկերության ոսկե մեդալ[10] և

Clarivate Citation Laureate

[11]
ԱնդամությունԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա[12], Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն և Միջազգային աստղագիտական միություն
 Sandra Faber Վիքիպահեստում

Սանդրա Ֆաբերը հրապարակել է շուրջ 440 աշխատանք, որոնցում նշվել է շուրջ 30,5 հազար հղում[15]

Պարգևներ և մրցանակներ խմբագրել

  • 1978 - Բարթ Բոկի մրցանակ, Հարվարդի համալսարան
  • 1986 - Դենի Հեյնեմանի անվան մրցանակ աստղաֆիզիկայի ոլորտում, Ամերիկյան աստղագիտական ընկերություն
  • 2006 - Հարվարդի համալսարանի արվեստների և գիտությունների ասպիրանտուրայի հարյուրամյա մեդալ
  • 2009 - Բոուերի մրցանակ, Ֆրանկլինի ինստիտուտ[16]
  • 2009 - Կալիֆորնիայի տարվա քվեարկություն[17]։
  • 2011 - Հենրի Նորիս Ռասելի մրցանակ, Ամերիկյան աստղագիտական ընկերության ամենապատվավոր մրցանակ
  • 2011 - ԱՄՆ «Գիտական ազգային մեդալ» «Ֆիզիկական գիտություններ» անվանակարգում
  • 2012 - Քեթրին Բրյուսի մեդալ
  • 2012 - Կարլ Շվարցշիլդի մեդալ, Գերմանիայի աստղագիտական ընկերության բարձրագույն մրցանակ
  • 2012 - Սիլիմանի դասախոսություն
  • Ընկերներ մեդալ, Կալիֆոռնիայի գիտությունների ակադեմիա (2016)
  • Գրուբեր մրցանակ տիեզերաբանության համար (2017)
  • Ամերիկյան փիլիսոփայական ընկերության Magellanic Premium (2018)[18]
  • Արքայական աստղագիտական ընկերության ոսկե մեդալ (2020)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #1080935401 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 http://www.phys-astro.sonoma.edu/brucemedalists/Faber/index.html
  3. 3,0 3,1 http://www.ucolick.org/~faber/faber_cv_09-06.pdf
  4. https://www.aip.org/history-programs/niels-bohr-library/oral-histories/33932
  5. 5,0 5,1 Gifts to UC Santa Cruz fund new presidential chair for diversity in astronomyUCSC, 2018.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 http://www.phys-astro.sonoma.edu/BruceMedalists/Faber/index.html
  7. UCSC astronomer Sandra Faber to receive the National Medal of ScienceUCSC, 2012.
  8. https://gruber.yale.edu/cosmology/2017/sandra-faber
  9. https://www.fi.edu/laureates/sandra-m-faber
  10. Leading astronomers and geophysicists honoured in RAS bicentenary yearRoyal Astronomical Society, 2020.
  11. https://clarivate.com/citation-laureates
  12. http://www.nasonline.org/member-directory/members/55902.html
  13. https://orcid.org/0000-0003-4996-214X
  14. https://archive.org/details/historyofmathema00boye/page/104/mode/2up
  15. https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%A5%D0%B8%D1%80%D1%88%D0%B0
  16. https://www.eurekalert.org/pub_releases/2009-02/uoc--asf021809.php
  17. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 25-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 25-ին.
  18. https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B1%D0%B5%D1%80,_%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B0#cite_note-6