Սայրա Կիիզբաևա
Սայրա Կիիզբաևա (ղրղզ.՝ Сайра Кийизбаева, նոյեմբերի 7, 1917, Semirechye Oblast, Turkestan General Governorate - հոկտեմբերի 11, 1988, Բիշքեկ, Ղրղզական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն, ԽՍՀՄ), ղրղզ խորհրդային երգչուհի (քնարա-դրամատիկական սոպրանո)։
Սայրա Կիիզբաևա | |
---|---|
Ծնվել է | նոյեմբերի 7, 1917 Semirechye Oblast, Turkestan General Governorate |
Երկիր | ![]() |
Մահացել է | հոկտեմբերի 11, 1988 (70 տարեկան) Բիշքեկ, Ղրղզական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն, ԽՍՀՄ |
Մասնագիտություն | օպերային երգչուհի և երաժշտության ուսուցիչ |
Երգչաձայն | սոպրանո |
Գործիքներ | վոկալ |
Աշխատավայր | Q25590311? |
Կրթություն | Մոսկվայի Չայկովսկու անվան պետական կոնսերվատորիա |
Պարգևներ | Լենինի շքանշան, Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան, «Պատվո նշան» շքանշան, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ, Հայրենական պատերազմի I աստիճանի շքանշան, Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան, «Աշխատանքի վետերան» մեդալ և Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան |
ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստուհի (1958)։ ԽՍԿԿ անդամ 1944 թվից։ 1936 թվից՝ Կիրգիզ երաժշտական-դրամատիկական թատրոնի մեներգչուհի[1]: Առաջին կիրգիզ երգչուհին Է, որ հանդես Է եկել ոչ միայն ազգային, այլև դասական երգացանկի դերերգերով՝ Կուլյայիմ (Ռաուխվերգերի «Կոկուլ»), Այչուրեկ (Վլասովի, Սալդիբաևի և Ֆերեի «Այչուրեկ»), Տատյանա (Չայկովսկու «Եվգենի Օնեգին»), Նեդդա (Լեոնկավալլոյի «Պայացներ»)։ 1933 թ. աշխատել է դասախոս շրջկոմի կմԵ-ում[2]: Մահացել է հոկտեմբերի 11[3], 1988 թվականին։ Հուղարկավորել են Բիշկեկի Ալա Արչինցկի գերեզմանատանը։
ԵրգերԽմբագրել
- 1937 - «Алтын кыз» В. Власова и В. Фере - Аджар
- 1938 - «Алтын кыз» В. Власова и В. Фере - Чинар
- 1939 - «Айчурек» В. Власова, А. Малдыбаева, В. Фере - Айчурек
- 1939 - «Аршин мал алан» У. Гаджибекова - Гюльчохра
- 1941 - «Патриоты» В. Власова, А. Малдыбаева, В. Фере - Мать
- 1942 - «Кокуль» М. Раухвергера - Куляйим
- 1942 - «Евгений Онегин» П. Чайковского - Татьяна
- 1943, 1953 - «Мадам Баттерфляй» Дж. Пуччини - Баттерфляй
- 1946, 1966 - «Манас» В. Власова, А. Малдыбаева, В. Фере - Каныкей
- 1950 - «Пиковая дама» П. Чайковского - Лиза
- 1950 - «Запорожец за Дунаем» Н. Гулака-Артемовского - Одарка
- 1951 - «На берегах Иссык-Куля» В. Власова, А. Малдыбаева, В. Фере - Джамиля
- 1951 - «Русалка» А.С. Даргомыжского - Наташа
- 1952 - «Айдар и Айша» А. Аманбаева и С. Германова - Айша
- 1952 - «Фауст» Ш. Гуно - Маргарита
- 1953 - «Молодые сердца» М. Абдраева - Айнаджан
- 1954 - «Князь Игорь» А. Бородина - Ярославна
- 1955- «Демон» А. Рубинштейна - Тамара
- 1956 - «Токтогул» А. Малдыбаева и М. Абдраева - Валентина
- 1956 - «Паяцы» Р. Леонкавалло - Недда
- 1957 - «Черевички» П. Чайковского - Оксана
- 1957 - «Опричник» П. Чайковского - Наталья
- 1957 - «Ак Шумкар» С. Ряузова - Гульнар
- 1958 - «Токтогул» А. Малдыбаева и М. Абдраева - Тотуя
- 1959 - «Мурат» Л. Книппера - Сайра
- 1960 - «Аида» Дж. Верди - Аида
- 1962 - «Тоска» Дж. Пуччини - Тоска
Պարգևներ և տիտողսներԽմբագրել
- ՀՀ վաստակավոր արտիստ Կիրգիզ ՀԽՍՀ (1939)
- Ժողովրդական արտիստ Կիրգիզ ՀԽՍՀ (1942)
- Ժողովրդական արտիստ, ԽՍՀՄ (1958)
- Լենինի շքանշան (1946)
- Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան (1939)
- Կարգի, «Պատվո նշան» (1951, 1963)
- Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան (1977)
- Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան(1988)
- «Աշխատանքի Վետերան» շքանշան (1979)
ՀիշատակԽմբագրել
- Սայրա Կիիզբաևա անունով է կոչվում Բիշկեկի փողոցներից մեկը։
ԾանոթագրություններԽմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 404)։ |