Սաղտուն

Սաղտուն, գյուղ Արևմտյան Հայաստանում, Բիթլիսի վիլայեթի Խուլփի գավառակում կամ Սասունի Խիանքի գավառակում։

Գյուղ
Սաղտուն
Վարչական տարածք	Արևմտյան Հայաստան
Վիլայեթ	Բիթլիսի վիլայեթԲիթլիսի վիլայեթ
Գավառակ	Խուլփի գավառակ
Այլ անվանումներ	Սաղդուն, Սաղտու, Սըլտրն
Ազգային կազմ	Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը)
Կրոնական կազմ	Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը)
Տեղաբնականուն	սաղտունեցի
Ժամային գոտի	UTC+3

XIX դարի վերջին ուներ 100 տուն հայ բնակիչ։ 1909-ին ուներ 50 տուն հայ բնակիչ։

Բնակչության հիմնական զբաղմունքը անասնապահություն, երկրագործություն և պարտիզպանությունն էր։ Զբաղվում էին խաշնարածությամբ, արհեստներով, երկրագործությամբ (մշտակում էին հացահատիկի տարբեր տեսակներ), պարտիզպանությամբ։

Սաղտուհի մասին առաջին անգամ հիշատակված է 1445 թ.-ին՝ Գրիգոր Մակվեցու կոնդակում։ Գյուղը պատկանել է Եղրդուտի Ս. Հովհաննես վանքին։

1915 թվականի Մեծ եղեռնի ժամանակ գյուղը ավերվել է, իսկ բնակիչները զոհվել են կամ տարագրվել։ Բնակիչները բռնությամբ տեղահանվել են 1915-ին, Մեծ եղեռնի ժամանակ։ Մեծ մասը զոհվել է գաղթի ճանապարհին։ Սակավաթիվ փրկվածներն ապաստանել են տարբեր նրկրեերում։

Սաղտունն ուներ Ս. Հակոբ անունով եկեղեցի և նրան կից մի վարժարան (դպրոց)։ Վարժարանում սովորում էին 40 աշակերտ։

Աղբյուրներ

• «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
• Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 10, էջ 154)։