Ռոբերտ Օլդրիչ
Ռոբերտ Օլդրիչ (անգլ.՝ Robert Burgess Aldrich, օգոստոսի 9, 1918[1][2][3][…], Քրենսթոն, Փրովիդենս շրջան, Ռոդ Այլենդ, ԱՄՆ - դեկտեմբերի 5, 1983[2][3][4][…], Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[5]), ամերիկացի կինոռեժիսոր, սցենարիստ և կինոպրոդյուսեր։ Հայտնի է այնպիսի ֆիլմերով, որոնք են «Համբուրիր ինձ մինչև մահ», «Ինչ պատահեց Բեբի Ջեյնի հետ» և «Կեղտոտ դյուժին»։ 1975-1979-ական թվականներին եղել է Ամերիկայի ռեժիսորների Գիլդիայի նախագահը։
 | |
| Ծննդյան թիվ՝ | օգոստոսի 9, 1918[1][2][3][…] |
|---|---|
| Ծննդավայր՝ | Քրենսթոն, Փրովիդենս շրջան, Ռոդ Այլենդ, ԱՄՆ |
| Վախճանի թիվ՝ | դեկտեմբերի 5, 1983[2][3][4][…] (65 տարեկան) |
| Վախճանի վայր՝ | Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[5] |
| Քաղաքացիություն՝ |  ԱՄՆ |
| Մասնագիտություն՝ | սցենարիստ, կինոպրոդյուսեր, կինոռեժիսոր, արհմիութենական գործիչ, ռեժիսոր և պրոդյուսեր |
| Պարգևներ՝ | |
| IMDb։ | ID 0000736 |
Կենսագրություն
խմբագրելՌոբերտ Օլդրիչը ծնվել է Կրասնոտեում, Ռոդ Այլենդում, թերթի սեփականատեր՝ Էդվարդ Բ.Օլդրիչի ընտանիքում։ Պատկանել է ամերիկական հասարակության միաձուլմանը. պապը՝ սենատոր, հորեղբայրը՝ դեսպան Լոնդոնում, հորեղբոր տղան՝ Նելսոն Օլդրիչ Ռոկֆելերը՝ միլիոնատեր։ Ավարտել է Փրովիդենս (Ռոդ Այլենդ)ի Moses Brown School դպրոցը։ Վիրջինիայի համալսարանում սովորել է տնտեսագիտություն։ 1941 թվականին ուսումը թողել է RKO Radio Pictures աշխատանքի համար, որի պատճառով ստիպված է եղել խզել հարաբերությունները բարձրաստիճան բարեկամների հետ, ովքեր դժգոհ էին այդպիսի իրադարձության շրջադարձից։ Ռեժիսորի օգնականի կարգավիճակով մասնակցում է Ժանա Ռենուարայի, Ժոզեֆ Լոուզի և Չարլի Չապլինի ֆիլմերի բեմադրությանը։ 50-ական թվականներին հեռուստատեսությունում աշխատում է որպես ռեժիսոր և նկարում է իր առաջին լայնամետրաժ «Մեծ դաշնակից» ֆիլմը։ Այդ ժամանակահատվածի ֆիլմերում ռեժիսորը ցուցադրում է հազվադեպ հեղինակային կինեմատոգրաֆի օրինակ, կինեմատոգրաֆիայի ժապավենը լցնելով լիբերալ-մարդասիրական պարունակությամբ։ Դրանց շարքում էր դասական-նուար՝ «Համբուրիր ինձ մինչև մահ», Կլիֆորդ Օդետսի՝ «Մեծ դանակ» պիեսի կինոադապտացիան և ռազմական «Գրոհում» դրաման։
Ռեժիսորը նաև աշխատում է ժանրային ֆիլմում, 1954 թվականին էկրաններին է հայտնվում «Ապաչ» և «Վերակրուս» վեստերները Բերտա Լանկաստերայի մասնակցությամբ։ 1959 թվականին Օլդրիչը գլխավորում է Բեռլինի 9-րդ միջազգային կինոփառատոնի հանձնաժողովը։ 60-ական թվականներին նկարահանում է մի քանի հաջող առևտրական ֆիլմեր՝ թրիլերներ «Ինչ պատահեց Բեբի Ջեյնի հետ» և «Հանգիստ, հանգիստ, սիրելի Շառլոտա», ինչպես նաև «Ջորջի քրոջ սպանությունը» և «Կեղտոտ դյուժին»։ Վերջինի հաղթանակը դրդեց ռեժիսորին ստեղծել սեփական, անկախ կինոստուդիան, սակայն մի քանի անհաջող նախագծերից հետո, նա վերադառնում է իր հոլիվուդյան կինոարտադրությանը։ Մարդասիրության թեման չի լքում ռեժիսորին, դրանով տոգորված էին նրա վերջին «Ամենաերկար յարդը» սպորտային դրամա և «Ուլզանի ասպատակությունը» աշխատանքները, Քաղաքացիական պատերազմից հետո ԱՄՆ-ի բնիկ բնակչության խտրականությունը, ամերիկյան հասարակության կողմից։ Օլդրիչը ամուսնացել է երկու անգամ։ Գարիեթ Ֆոստերի հետ ամուսնությունից (1941—1965) նա ուներ չորս երեխա։ 1966 թվականին Ֆոստերից բաժանվելուց հետո, ամուսնանում է մոդել Սիբիլ Զիգֆրիդի հետ։ Կինեմատոգրաֆիայից հեռացել է 1981 թվականին և երկու տարի անց մահացել է երիկամային անբավարարվածությունից իր տանը, ԱՄՆ-ի Լոս Անջելես քաղաքում, 65 տարեկան հասակում[7]։
Ֆիլմագրություն
խմբագրելՌեժիսոր
խմբագրել- 1953 — Մեծ լիգայի խաղացողը / Big Leaguer
- 1954 — Ապաչ / Apache
- 1954 — Վերակրուս (ֆիլմ) / Vera Cruz
- 1955 — Համբուրիր ինձ մինչև մահ / Kiss Me Deadly
- 1955 — Մեծ դանակ / The Big Knife
- 1956 — Աշնանային տերևներ / Autumn Leaves
- 1956 — Հարձակում / Attack
- 1959 — Տաս վայրկյան մինչև դժոխք / Ten Seconds to Hell
- 1959 — Զայրույթի բլուրներ / The Angry Hills
- 1961 — Վերջին մայրամուտ / The Last Sunset
- 1962 — Սոդոմ և Գոմորա / Sodom and Gomorrah
- 1962 — Ինչ պատահեց Բեբի Ջեյնի հետ / What Ever Happened to Baby Jane?
- 1963 — Չորս հոգի Տեխասից / 4 for Texas
- 1964 — Հանգիստ, հանգիստ սիրելի Շառլոտա / Hush… Hush, Sweet Charlotte
- 1965 — Ֆենիքսի թռիչքը / The Flight of the Phoenix
- 1967 — Կեղտոտ Դյուժին / The Dirty Dozen
- 1968 — Լայլ Կլերի մասին լեգենդ / The Legend of Lylah Clare
- 1968 — Ջորջի քրոջ սպանությունը / The Killing of Sister George
- 1970 — Շատ ուշ է, հերոս / Too Late the Hero
- 1971 — Գրիսոմների բանդան / The Grissom Gang
- 1972 — Ուլզանի ասպատակությունը / Ulzana’s Raid
- 1973 — Հյուսիսի կայսրը / Emperor of the North
- 1974 — Ամենաերկար յարդը / The Longest Yard
- 1975 — Կեղտոտ գործ / Hustle
- 1977 — Մթնշաղի վերջին շողքը / Twilight’s Last Gleaming
- 1977 — Երգչախմբի տղաները / The Choirboys
- 1979 — Տղան Ֆրիսկոյից / The Frisco Kid
- 1981 — Կալիֆոռնիական տիկնիկները / …All the Marbles (The California Dolls)
Պրոդյուսեր
խմբագրել- 1955 — Համբուրիր ինձ մինչև մահ / Kiss Me Deadly
- 1955 — Մեծ դանակ / The Big Knife
- 1956 — Հարձակում / Attack
- 1962 — Ինչ պատահեց Բեբի Ջեյնի հետ / What Ever Happened to Baby Jane?
- 1963 — Չորս հոգի Տեխասից / 4 for Texas
- 1964 — Լռիր, լռիր սիրելի Շառլոտա / Hush… Hush, Sweet Charlotte
- 1965 — Ֆենիքսի թռիչքը / The Flight of the Phoenix
- 1968 — Լայլ Կլերի մասին լեգենդ / The Legend of Lylah Clare
- 1968 — Ջորջի քրոջ սպանությունը / The Killing of Sister George
- 1970 — Շատ ուշ է, հերոս / Too Late the Hero
- 1971 — Գրիսոմների բանդան / The Grissom Gang
- 1975 — Կեղտոտ գործ / Hustle
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Barson M. Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Arnold E. T. Aldrich, Robert Burgess (09 August 1918–05 December 1983), filmmaker // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.1801317
- ↑ 4,0 4,1 4,2 filmportal.de — 2005.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #119406659 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ https://www.berlinale.de/en/archive/jahresarchive/1956/03_preistraeger_1956/03_preistraeger_1956.html
- ↑ Robert Aldrich > Biography — AllMovie
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոբերտ Օլդրիչ» հոդվածին։ |