Ռեգինա Էզերա
Ռեգինա Էզերա (լատիշ․՝ Regīna Ezera,դեկտեմբերի 20, 1930[1][2], Ռիգա, Լատվիական Հանրապետություն[3] - հունիսի 11, 2002[2], Կեգումս, Լատվիա), լատվիացի գրող, Լատվիայի ԽՍՀ-ի մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1974), Լատվիայի ԽՍՀ-ի ազգային գրող (1981):
Ռեգինա Էզերա լատիշ․՝ Regīna Ezera | |
|---|---|
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 20, 1930[1][2] |
| Ծննդավայր | Ռիգա, Լատվիական Հանրապետություն[3] |
| Վախճանվել է | հունիսի 11, 2002[2] (71 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Կեգումս, Լատվիա |
| Գերեզման | Q108696546? |
| Մասնագիտություն | գրող և բանաստեղծուհի |
| Լեզու | լատիշերեն |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Լատվիա |
| Կրթություն | Լատվիայի համալսարան |
| Ժանրեր | վեպ և պատմվածք |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Zemdegas (novel)? և Dzilnas sila balāde (novel)? |
| Պարգևներ |    և  |
| Զավակներ | Aija Vālodze? |
Կենսագրություն խմբագրել
Ռեգինա Էզերան ծնվել է 1930 թվականի դեկտեմբերի 20-ին, Ռիգայում, հյուսն Ռոբերտի և բուժքույր Լուցի Շամրետոյի ընտանիքում։ 1944 թվականին ընտանիքը տեղափոխվել էր Գրեմանիա աշխատելու։ 1945 թվականին, երբ ամերիկացիները «տեղահանված անձանց» տեղափոխում էին Արևմուտք, նա ծնողների հետ փախել է էշելոնից, և մնացել են խորհրդային օպուկացիոն գոտում։ 1945 թվականի աշնանը նրանք վերադարձել են Ռիգա։
1955 թվականին Ռեգինան ավարտել է Լատվիայի պետական համալսարանի պատմա-փիլիսոփայական ֆակուլտետի լրագրության բաժինը։ Աշխատել է «Рionieris» (1954—1957) թերթում։ 1955 Էզերա կեղծանվամբ հրապարակել է «Pat īkšķis nelīdzēja» պատմվածքը, «Bērnība» («Մանկություն») մանկական ամսագրում։ 1961 թվականին հրատարակել է առաջին գիրքը` «Un ceļš vēl kūp» պատմվածքների ժողովածուն։ Առաջին վեպը` «Գարնանային երկնքի տակ», լույս է տեսել 1961 թվականին։ 1961 թվականից Լիտվայի գրողների միության անդամ է[4]։
1963 թվականին հրապարակվել է գրողի երկրորդ վեպը` «Նրանք երեքն էին»։
1976 թվականին «Ջրհոր» վեպի հիման վրա Ռիգայի կինոստուդիայում ռեժիսոր Գունար Ցիլինսկու կողմից նկարահանվել է «Սոնատ լճի վրա» գեղարվեստական ֆիլմը։ 1996 թվականին Լատվիական հեռուստատեսությամբ ռեժիսոր Թալիվալդիս Մարգևիչի կողմից էկրանարկվել է «Դինոզավրի ձու» գիրքը, հերոսներից մեկին մարմնավորել է Ռեգինա Էզերան[5]։
Ընտանիք Առաջին ամուսին - նախկին զինվորական Էկաբ Լասենբերգ
երկրորդ ամուսին - թարգմանիչ և լրագրող Չեսլավ Կինձուլիս (Česlavs Kindzulis)
Երեք դուստրեր` Ինեսե, Իլզե և Այյա։
1978 թվականից ապրել է իր գյոուղական տանը՝ Ռիգայից ոչ հեռու։
Մահացել է 2002 թվականի հունիսի 11-ին։ Թաղվել է Թոմեսկի գերեզմանոցում, Կեգումի շրջակայքում։
2003 թվականին գրողի տանը բացվել է նրա հիշատակի թանգարանը։
Ճանաչում և պարգևներ խմբագրել
- Է. Վեյդենբաումի անվան գրական մրցանակ (1968)
- Լատվիայի ԽՍՀ-ի պետական մրցանակ գրականության բնագավառում (1972)
- Լատվիայի ԽՍՀ-ի մշակույթի վաստակավոր արտիստ (1974)
- Լատվիայի ԽՍՀ-ի ազգային գրող (1981)
- 4-րդ աստիճանի Երեք Աստղ շքանշանի ասպետ (1995)
- Ընդգրկվել է Լիտվիայի մշակութային կանոնի մեջ
Մատենագիտություն խմբագրել
Պատմվածքներ խմբագրել
- «Zilonis»
- «Un ceļš vēl kūp» (1961)
- «Daugavas stāsti» (1965)
- «Aiztek Gaujas ūdeņi, aiztek» (1968)
- «Saules atspulgs» (1969)
- «Grieze — trakais putns» (1970)
- «Nakts bez mēnesnīcas» (1971)
- «Pavasara pērkons» (1973)
- «Vasara bija tikai vienu dienu» (1974)
- «Cilvēkam vajag suni» (1975)
- «Baraviku laika dullums» (1978)
- «Slazds» (1979)
- «Princeses fenomens» (1985)
- «Pie klusiem ūdeņiem» (1987)
Վեպեր խմբագրել
- «Zem pavasara debesīm» ("Под весенним небом") (1961)
- «Viņas bija trīs» (1963)
- «Dzilnas sila balāde» (1968)
- «Aka» (1972)
- «Zemdegas» (1977)
- «Mežābele» (1966)
- «Izlase» (1979)
- «Nostalģija» (1979)
- «Saulespuķes no pērnās vasaras» (1980)
- «Varmācība» (1982)
- «Nodevība» (1984)
- «Dzīvot uz savas zemes» (1984)
- «Virtuvē bez pavārgrāmatas» (1989)
- «Stāsti un noveles» (1990)
- «Visticamāk, ka ne…» (1993)
- «Zvaigžņu lietus» (1994)
- «Pūķa ola» (1995)
- «Visticamāk, ka jā…» (1996)
- «Mazliet patiesības. Nedaudz melu…» (1997)
Գրականություն խմբագրել
- Tabūns B. Regīna Ezera. — R., 1980
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #123299136 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ Regīna Ezera // Latvijas Enciklopēdija. — Rīga: SIA «Valērija Belokoņa izdevniecība», 2007. — ISBN 9984-9482-0-X.
- ↑ Регина Эзера - фильмография - советские сценаристы - Кино-Театр.РУ