Ջոն Լո

շոտլանդացի տնտեսագետ

Ջոն Լո օֆ Լորիստոն (անգլ.՝ John Law of Lauriston, ապրիլի 21, 1671(1671-04-21)[4][5], Էդինբուրգ, Շոտլանդիայի թագավորություն[6] - մարտի 21, 1729(1729-03-21)[2][3][4][…], Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն[7]), շոտլանդացի ֆինանսիստ, Banque générale-ի հիմնադիրը և այսպես կոչված «Լո համակարգի» ստեղծողը[8]։

Ջոն Լո օֆ Լորիստոն
անգլ.՝ John Law of Lauriston
Դիմանկար
Ծնվել էապրիլի 21, 1671
ԾննդավայրԷդինբուրգ, Շոտլանդական թագավորություն
Մահացել էմարտի 21, 1729
Մահվան վայրՎենեցիա, Վենետիկի հանրապետություն
ԳերեզմանSan Moisè
Քաղաքացիություն Շոտլանդիայի թագավորություն[1] և  Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն
ՄասնագիտությունՖինանսիստ
Զբաղեցրած պաշտոններController-General of Finances? և Director-General of the French East India Company?
ԱնդամությունՖրանսիական գիտությունների ակադեմիա
Ստորագրություն
Изображение автографа
 John Law Վիքիպահեստում

Ջոն Լոյի գործունեությունը որոշակի դեր է խաղացել ֆիզիոկրատների կրթվածության զարգացման գործում։

Կենսագրություն խմբագրել

 
Money and trade considered, with a proposal for supplying the Nation with money', 1934

Ջոն Լոն ծնվել է Էդինբուրգում՝ ոսկե գործերի վարպետ և բանկիր Ուիլյամ Լոյի ընտանիքում։ Երբ Լոն 14 տարեկան էր, նրա հայրը մահացավ՝ թողնելով նրան հսկայական ժառանգություն։ 20 տարեկանում նա տեղափոխվել է Լոնդոն, որտեղ խրախճանք անելով կուտակել է մեծ պարտքեր։ Որպեսզի հաշվեհարդար տեսներ վարկատուների հետ, Լոն ստիպված է եղել վաճառել է Լորիստոնի գույքը։ Շուտով Ջոնը մենամարտել է Ուիլսոն կոմսի հետ և բանտարկվել է բանտում, որտեղից փախել է։

Սկզբում Ջոն Լոն տեղափոխվել է Ամստերդամ, որտեղ անգլիական ռեգենտում ընդունվել է քարտուղար, որպեսզի ծանոթանար առևտրի և վարկի պայմաններին։ Հետո նա մեկնել է Իտալիա, որտեղ ծանոթացել է Հռոմի, Վենետիկի, Ֆլորենցիայի և Նեապոլի բանկային գործի հետ։ Հասնելով հաջողությունների՝ Լոն իրեն թույլ է տվել վարել շքեղ ապրել, իսկ լակերպ և մտերմացել է Եվրոպական միապետությունների առաջին դեմքերի հետ։

Վերադառնալով Շոտլանդիա, 1705 թվականին Ջոն Լոյին առաջարկել են բարեփոխման երկու ծրագիր. առաջինը՝ վերաբերվում էր առևտրի բարեփոխմանը, իսկ երկրորդը՝ դրամաշրջանառության բարեփոխմանը։ Սակայն այդ ծրագրերը խորհրդարանի անդամների մեծամասնության կողմից մերժվել են, չնայած պետության որոշ ազդեցիկ անձինք, ինչպես, օրինակ, Արգայլ դուքսը և այլ անձինք աջակցել են Լոյի նախաձեռնությանը։

1708 թվականին Ջոն Լոն մեկնել է Ֆրանսիա, որտեղ իր խաղային տաղանդի շնորհիվ գրավել է պետության առաջին անձանց, մասնավորապես Օրլեան դուքսի ուշադրությունը։ Ոստիկանության գեներալ-լեյտենանտ Մարկ Արժանսոնի պնդմամբ, նա Ֆրանսիայից աքսորվել է այն պատրվակով, որ նա չափազանց հմուտ է իր խաղերում, որոնք նրան մեծ գումարներ են բերում։

Լքելով Փարիզը, նա այցելել է մի շարք գերմանական և իտալական քաղաքներ, որտեղ հանդես է եկել նույն ֆինանսական նախաձեռնություններով, որոնք չեն հետաքրքրել իշխաններին։ Ուտրեխտի պայմանագրի կնքումից հետո Ջոն Լոն վերադարձել է Ֆրանսիա, որտեղ շուտով մահացել է Լուի XIV։ Լուի XV-ը դարձել է Օրլեանի Ֆիլիպ։ Նա Պալե-Ռոյալում լավ ընդունեց Ջոն Լուին, իսկ որոշ ժամանակ անց նա ստացավ ֆրանսիական քաղաքականություն։

Այս պահից օգտվելով՝ Ջոն Լոն իրականացնում է իր ֆինանսական և առևտրային ծրագրերը։ 1716 թվականին կազմակերպվեց Banque générale, իսկ 1717 թվականին ստեղծվեց միջազգային կազմակերպությունը։

 
Վալանսե դղյակը

Ջոն Լոն ստիպված փախչել է Ֆրանսիայից և բնակություն է հաստատել Ջենովայում։ Լոն հույս է ունեցել, որ շուտով կվերադառնա Ֆրանսիա, սակայն նրա ծրագրերը չեն իրականացվել։

1729 թվականին Ջոն Լոն դավադրությամբ մահացել է Վենետիկում։ Թաղվել է Սան Ջեմինյանո եկեղեցու Սան Մարկո հրապարակում։ Երբ Վենետիկի նապոլեոնական օկուպաիայի ժամանակ եկեղեցին ավերվել է, նրա աճյունը տեղափոխվել է Սան Մոիզ եկեղեցի, որտեղ գտել է վերջնական հանգրվանը[9]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. English Wikipedia community Wikipedia — 2001.
  2. 2,0 2,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  4. 4,0 4,1 4,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.)Grup Enciclopèdia, 1968.
  5. Annuaire prosopographique : la France savante
  6. 6,0 6,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118726838 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  7. 7,0 7,1 Ло Джон // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  8. Ло Джон / Незнанов В. Н. // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  9. Орёл Е. В. Мир Венеции. — 1-е. — Харьков: Фолио, 2012. — С. 98. — 347 с. — 1500 экз. — ISBN 978-966-03-5972-7

Գրականություն խմբագրել

  • Аникин, Андрей Владимирович Глава пятая. Джон Ло — авантюрист и пророк // Юность науки: Жизнь и идеи мыслителей-экономистов до Маркса. — 2-е изд. — М.: Политиздат, 1975. — С. 97-114. — 384 с. — 50 000 экз.
  • Блауг, Марк Ло, Джон // 100 великих экономистов до Кейнса = Great Economists before Keynes: An introduction to the lives & works of one hundred great economists of the past. — Экономикус, 2008. — С. 169-171. — 352 с. — (Библиотека «Экономической школы», вып. 42). — 1500 экз. — ISBN 978-5-903816-01-9
  • Горн, Эдуард Джон Ло. Опыт исследования истории финансов. — Пер. с нем. И. П. Шипова, с предисловием Бунге, Николай Христианович. — 1895.
  • Миклашевский, Александр Николаевич (1890–1907). «Ло, Джон». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  • Мошенский С. З. Зарождение финансового капитализма. Рынок ценных бумаг доиндустриальной эпохи      =. — К.: Планета, 2016. — 269 с. — ISBN 978-966-8851-08-7
  • Владимир Абаринов. Блеск и нищета системы Ло «Радио Свобода», 02.09.2017

Արտաքին հղումներ խմբագրել