Պտղոմեոս (Կոմմագենեի թագավոր)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Պտղոմեոս (այլ կիրառումներ)
Պտղոմեոս Երվանդական (հուն․՝ Πτολεμαίος της Κομμαγηνής, մ․թ․ա․ 201, Սամոսատ, Կոմմագենե, Սելևկյան տերություն – մ․թ․ա․ 130), սկզբնական շրջանում Սելևկյան կայսրության կազմում գտնվող Կոմմագենեի սատրապ (մինչև մ․թ․ա․ 130 թվական), ապա՝ Կոմմագենեի անկախ թագավորության առաջին ինքնակալ արքա։
Պտղոմեոս Πτολεμαίος της Κομμαγηνής | |
|---|---|
| Կոմմագենեի սատրապ Կոմմագենեի թագավորության արքա | |
| Իշխանություն | մ․թ․ա․ 163 – մ․թ․ա․ 130 |
| Թագադրում | մ․թ․ա․ 163 թվական |
| Հանձնում | մ․թ․ա․ 130 թվական |
| Ծնվել է՝ | մ․թ․ա․ 201, Սամոսատ, Կոմմագենե, Սելևկյան տերություն |
| Մահացել է՝ | մ. թ. ա. 130 |
| Երկիր | Կոմմագենե |
| Ազգություն |  Կոմմագենե |
| Հարստություն | Երվանդունիներ |
| Նախորդ | Տիտղոսը չի եղել |
| Հաջորդող | Շամ Բ Թեոսեբոս Դիկայոս |
| Տոհմ | Երվանդունիներ |
| միապետ | |
| Հայր | Երվանդ Դ Վերջին |
| Երեխաներ | Շամ Բ Թեոսեբոս Դիկայոս |
Պտղոմեոսը Երվանդունյաց Հայաստանի արքա Երվանդ Դ Վերջինի որդին էր՝ Արշամի թոռը[1]։
Կենսագրություն խմբագրել
Պտղոմեոս Երվանդականը ծնվել է մ․թ․ա․ 201 թվականին՝ ամենայն հավանականությամբ Կոմմագենեի կենտրոնը համարվող Սամոսատ քաղաքում։ Նրա հայրը Երվանդունիների թագավորության արքա Երվանդ Դ Վերջինն էր։
Որպես պալատական պաշտոնյա Պտղոմեոսը ծառայել է Սելևկյան կայսրության հույն տիրակալներին՝ Անտիոքոս Գ Մեծին, Սելևկիոս Դ Ֆիլոպատորին և Անտիոքոս Դ Եպիֆանոսին։ Եղել է Կոմմագենեի սատրապության կառավարիչը։ Մագնեսիայի ճակատամարտից հետո Սելևկյան տերությունը սկսում է աստիճանաբար քայքայվել։ Օգտվելով այս հանգամանքից՝ սատրապ Պտղոմեոսն ընդվզում է և իրեն հռչակում Անտիոքի կենտրոնական կառավարությունից անկախ միապետ՝ հիմնադրելով Կոմմագենեի Երվանդունյաց թագավորությունը։ Նույն տարում սատրապության կենտրոնը համարվող Սամոսատ քաղաքը հռչակվում է որպես Կոմմագենեի քաղաքամայր-ոստան։
Պտղոմեոսը նաև Պարթևստանի Արշակունի արքա Միհրդատ Ա-ի ազգակիցն էր։ Նեմրութ լեռան հնավայրի ուսումնասիրությունները, հատկապես՝ արձանագրությունների վերծանումները ցույց են տալիս, որ Պտղոմեոսը որոշակի արյունակցական-ծագումնաբանական առնչակցություններ է ունեցել նաև Դարեհ Ա Մեծի հետ։
Պտղոմեոս Երվանդունին մահանում է մ․թ․ա․ 130 թվականին՝ անհայտ պահմաններում։ Կոմմագենեի թագավորական իշխանությունը արյան ուժով ժառանգում է նրա ավագ որդին՝ Սամեսը (Շամ Բ Թեոսեբոս Դիկայոս)։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Մարկ Չահին (2001). «Հայաստանի թագավորությունը» էջեր 199-191. ISBN 0-7007-1452-9.