Պոլիքսենե
Պոլիքսենե (հին հունարեն՝ Πολυξένη), կերպար հին հունական դիցաբանությունից[1]։ Պրիամոսի[2] և Հեկաբեի դուստրը։ Անտենորի որդի՝ Եվրիմախի հարսնացուն։
| Սեռ | իգական  | |
|---|---|---|
| Հայր | Պրիամոս | |
| Մայր | Հեկաբե | |
| Քույր/եղբայր | Պարիս, Կասսանդրա, Հեկտոր, Polydorus, Լաոդիկա, Helenus | |
Աքիլլեսը, ինչպես պատմում է ավելի հին ավանդույթը, (Եվրիպիդեսը և Պուբլիուս Օվիդիուս Նասոյը), հանկարծակի տեսել է Պոլիքսենեին և հալվել է նրա սիրուց։ Որոշել է նրան վերցնել որպես կին և անցնել տրոյացիների կողմը, բայց խաբեությամբ սպանվել է այն ժամանակ, երբ առանց զենքի գնացել է Պոլիքսենեի[3] հետ ամուսնանալու համար։
Տրոյան վերցնելուց հետո գերեզմանոցից Աքիլլեսի ձայնը պահանջել է ավարի[4] իր մասը (Կամ նրա ուրվականը եկել է Նեոպտոլեմոսի երազում[5])։
Պատկերված է Պալիգնոտուսի Դելփիի նկարի մեջ Տրոյան գրաված մյուս մասնակիցների հետ։ Նկարի վրա պատկերված է նրա մահը Աքիլլեսի գերեզմանի վրա[6]։ Ըստ շատ հեղինակների, նրա խողխողել են Աքիլլեսի[7] գերեզմանի վրա։ Դա արել է Նեոպտոլեմոսը[8]։ Ըստ մեկ այլ պատմության, Աքիլլեսի հոգու հանգստության համար, տուն վերադարձած հույները զոհաբերել են գերի ընկած Պոլիքսենեին։
Ըստ Ֆիլոստրատոսի, ինքնասպան է եղել Աքիլլեսի գերեզմանի վրա սիրուց[9] դրդված։ Մեկ այլ տարբերակի, մահացու վիրավորվել է Ոդիսևսի և Դեյնոսի կողմից քաղաքը վերցնելու ժամանակ և թաղվել է Նեոպտոլեմոսի[10] կողմից։
Կերպարները գրականությունում
խմբագրել
Գլխավոր կերպարը Սոփոկլեսի «Պոլիսքսենե» ողբերգությունում, Եվրիպիդեսի «Հեկաբե» ողբերգությունում։
Ժան Բատիստ Լյուլլի (1632-1687), երաժշտական ողբերգություն «Աքիլես և Պոլիսքսենե» (1687)
Օզերով, Վլադիսլավ Ալեքսանդրովիչ (1769-1816), ողբերգություն «Պոլիքսենե»
Նիկոլինի, Ջիովանի Բատիստա (1782-1861), ողբերգություն «Պոլիքսենե» (1813)
Աստղագիտության մեջ
խմբագրելՊոլիքսենեի պատվին անվանվել է աստերոիդ՝ (595) Պոլիքսենե, հայտնաբերված 1906 թ.-ին։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.2. С.318
- ↑ Гигин. Мифы 90
- ↑ Первый Ватиканский мифограф I 36, 2
- ↑ Еврипид. Гекаба 110—116; Гигин. Мифы 110
- ↑ Драконций. Трагедия Ореста 622
- ↑ Павсаний. Описание Эллады X 25, 10
- ↑ Арктин. Разрушение Илиона, синопсис; Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека III 12, 5; Э V 23; Павсаний. Описание Эллады I 22, 6; Квинт Смирнский. После Гомера XIV 278—291
- ↑ Еврипид. Гекаба 544—570; Овидий. Метаморфозы XIII 449—476; Сенека. Троянки 1147—1160
- ↑ Филострат. Жизнь Аполлония Тианского IV 16; Филострат. О героях 51, 66
- ↑ Схолии к Еврипиду. Гекаба 41 // Комментарий Д. О. Торшилова в кн. Гигин. Мифы. СПб, 2000. С.136
Գրականություն
խմբագրել- М. Корш. «Кратий словарь мифологии и древностей», СПб, 1894 г., изд. А. С. Суворина.
- Поликсена // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона ։ в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.