Պիթիաս

Պիթիաս, Բիթիաս, նախկինում հայաբնակ գյուղ Մուսալեռան հյուսիս–արևելքում, Անտիոք քաղաքից 25 կմ արևմուտք։ Պատմականորեն գտնվել է Կիլիկիայի Պելյանի գավառակում։

Գյուղ
Պիթիաս
Վարչական տարածք	Արևմտյան Հայաստան
Երկրամաս	Պելյանի գավառակՊելյանի գավառակ
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Ազգային կազմ	Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը)
Կրոնական կազմ	Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը)
Ժամային գոտի	UTC+3
Պիթիաս (Աշխարհ)
Պիթիաս Վիքիպահեստում

1913-ին ուներ 130, 1939-ին՝ 230 տուն հայ բնակիչ, որոնք զբաղվում էին երկրագործությամբ, անասնապահությամբ, մետաքսագործությամբ և առևտրով։ Մշակում էին ընկույզ, դեղձ, նարինջ, խաղող ևն։ Արտահանում էին մետաքսաթել, մետաքսե գործվածքներ, փայտածուխ և մրգեր։ Բիթիասն ունի գեղատեսիլ, առողջարար բնություն, 60-ից ավելի սառնորակ աղբյուրներ, որի շնորհիվ 1925–38-ին դարձել էր հանգստավայր, ուր մեկնում էին հանգստանալու Սիրիայից, Լիբանանից և Եգիպտոսից։ Բիթիասում կար երկու եկեղեցի և երկու վարժարան։

Եղել է Մուսա լեռան ինքնապաշտպանական կռիվների մասնակից յոթ գյուղերից մեկը։ 1939-ին, երբ Ալեքսանդրետի սանջակը հանձնվեց Թուրքիային, բնակիչները տեղափոխվեցին Սիրիա, այնտեղից էլ՝ Լիբանանի Այնճար գյուղը, նրանց մեծ մասը 1946–47-ին հայրենադարձվել է Խորհրդային Հայաստան։

Բիթիասի պատմական հուշարձաններից են Հովհան Ոսկեբերանի վանքը, Սուրբ Եղիայի, Խնդրվուսկի տաճարները և ավերված բերդեր։

Տես նաև

• Կիլիկիայի հայաբնակ բնակավայրեր

Աղբյուրներ

• «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
• Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն