Պարոն Շահնազարի խաչքար (Դարի գլուխ, Գավառ)
Շահնազարի խաչքար, գտնվում է Հայաստանի Գեղարքունիքի մարզի Գավառ քաղաքի հյուսիսարևելյան հատվածում։ Հաշվառված է Հայաստանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցանկում (5.1/2.1.41)[2]։
Շահնազարի խաչքար | |
Երկիր | Հայաստան |
Տարածաշրջան | Գավառ[1] |
Ներկա տեղադրություն | Խաչքարը կանգնեցված է Գավառ քաղաքի հյուսիսարևելյան հատվածում |
Ներկա վիճակ | կանգուն |
Ժառանգության կարգավիճակ | Պատմաճարտարապետական հուշարձան |
Նվիրված | Շահնազարին |
Խաչագործ | անհայտ |
Պատվիրող | անհայտ |
Ճարտարապետական ոճ | Հայկական ճարտարապետություն |
Ստեղծման տարեթիվ | 16-17-րդ դար |
Զարդաքանդակի նկարագրություն | Քիվին քանդակված է Հիսուսն ու ավետարանիչների կենդանակերպերը։ |
Նյութ | տուֆ |
Արձանագրություն | Խաչքարը ունի արձանագրություններ |
Վայր | Դարի գլուխ |
Gavar Saint Stepanos chapel Վիքիպահեստում |
Տեղադրություն խմբագրել
Խաչքարը կանգնեցված է Գավառ քաղաքի հյուսիսարևելյան հատվածում՝ «Դարի գլուխ» ամրոցի տարածքում գտնվող Սուրբ Ստեփանոս մատուռի գերեզմանոցի արևմտյան մասում՝ պատվանդանին։
Քանդակներ խմբագրել
Խաչքարի քիվի կենտրոնում քանդակված է Հիսուս Քրիստոսը։
Քրիստոսի երկու կողմերում քանդակված են 4 ավետարանիչները՝
- Մատթեոսը նույնացվում է մարդու հետ, որովհետև նրա Ավետարանը սկսվում է Քրիստոսի մարդեղության պատմությունով։
- Մարկոսը ներկայացվում է առյուծի խորհրդանիշով, որովհետև իր Ավետարանի սկզբում առյուծի պես քաջաբար հայտարարում է, թե Հիսուս Աստծո Որդին է։
- Ղուկասը նույնացվում է եզի հետ, որ զոհի խորհրդանիշն է, այն պատճառով, որ նրա Ավետարանը սկսվում է Զաքարիայի՝ տաճարում զոհի պատրաստության պաշտամունքի նկարագրությամբ։ Այս պատմությունն իր հերթին դիտվել է իբրև պատրաստություն Քրիստոսի զոհաբերության։
- Հովհաննեսը ներկայացվում է արծվի խորհրդանիշով, որովհետև նա իր Ավետարանի սկզբում սավառնում է վեր՝ հայտարարելով Քրիստոսի աստվածությունը։
Վիմական արձանագրություն խմբագրել
Խաչքարի քիվին առկա է 1 տող վիմական արձանագրություն[3]՝
ՍԲ ԽԱՉՍ ԲԱՐԷԽ[ԱՒ]Ս Պ[Ա]Ր[Ո]Ն ՇԱՀՆԱԶԱՐԻՆ։
Համաձայն արձանագրության, խաչքարը նվիրված է պարոն Շահնազարի հիշատակին։ Խաչքարը կանգնեցվել է 16-17-րդ դարերում։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Wiki Loves Monuments monuments database — 2017.
- ↑ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԳԵՂԱՐՔՈՒՆԻՔԻ ՄԱՐԶԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
- ↑ Դիվան հայ վիմագրության, Պ. 4. Գեղարքունիք։ Կազմ.՝ Բարխուդարյան, Սեդրակ Գևորգի; ՀՍՍՌ ԳԱ; Հնագիտ. և ազգագր. ին-տ. Երևան։ ՀՍՍՌ ԳԱ հրատ., 1973 թ.