Պապլոր

Պապլոր
Պապլորի հայկական սոխուկը (Muscari armeniacum)
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Բույսեր Բաժին Ծաղկավորներ Դաս Միաշաքիլավորներ Կարգ Աստղածաղկավորներ Ընտանիք Հակինթազգիներ Ցեղ Պապլոր
Լատիներեն անվանում
Muscari Mill., 1754
Հոմանիշներ
Botryanthus Kunth Eubotrys Raf. Leopoldia Parl.
Տիպիկ ներկայացուցիչներ
Muscari botryoides (L.) Mill.
Դասակարգումը Վիքիցեղերում Պատկերներ Վիքիպահեստում

Պապլոր կամ վարդապետիկ (լատին․՝ Muscari), հակինթազգիների ընտանիքի խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 50 (այլ տվյալներով՝ 60) տեսակ։

Անվանում

Բուսաբանական նկարազարդումըբ Օ. Վ. Թոմի «Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz» գրքի, 1885

Լատրներեն անվանումը ստացել է ծաղիկները բույրի շնորհիվ, որոնց բույրը հիշեցնում է մուշկ։

Հայաստանում

Հայաստանում՝ 7 տեսակ.

• պապլոր նրբածաղիկ (M. tenuiflorum),
• պապլոր կովկասյան (M. caucasicum),
• պապլոր Շովիցի (M. szovitsianum) և այլն։

Տարածում

Տարածված է Շիրակի, Կոտայքի, Արարատի, Սյունիքի և այլ մարզերում։ Աճում է չոր նոսրանտառներում, կիսաանապատներում, խճոտ ու քարքարոտ լանջերին, ալպյան մարգագետիններում և այլն։

Կենսաբանական նկարագիր

Կոճղեզավոր է։ Ցողունը մերկ է, բարձրությունը՝ մինչև 40 սմ։ Տերևները կաշեկերպ են, արմատամերձ, գծաձև։ Ծաղկաբույլը ողկույզ է, ծաղիկները՝ կապույտ, մանուշակագույն կամ դեղնականաչ։ Ծաղկում է մարտ-հունիսին։ Պտուղը եռանիստ տուփիկ է։ Սերմերը գնդաձև են, սև։

Նշանակություն

Որոշ տեսակներ աճեցնում են որպես գեղագարդիչ բույսեր։ պապլոր փայլունը (M.pallens) հազվագյուտ տեսակ է, հանդիպում է Տավուշի մարզի մարգագետիններում, անտառի բացատներում, գրանցված է Հայաստանի Կարմիր գրքում։

Տեսակներ

Muscari botryoides

Muscari botryoides

Muscari դասը ըստ 2014 թվականի տվյալների ընդգրկում է 44 տեսակ։

• Muscari adilii - Էնդեմիկ տեսակ Թուրքիայում
• Muscari albiflorum - Էնդեմիկ Հյուսիսային Եգիպտոսում
• Muscari alpanicum - Ադրբեջանի արևելյան շրջան
• Muscari anatolicum - էնդեմիկ տեսակ կենտրոնական Թուրքիայում
• Muscari armeniacum - Բալկաններում, Թուրքիայում, Կովկասում
• Muscari atlanticum - Իսպանիա և Մարոկկո
• Muscari aucheri - էնդեմիկ Թուրքիայում
• Muscari babachii
• Muscari baeticum - էնդեմիկ Իսպանիայում
• Muscari botryoides
• Muscari bourgaei - էնդեմիկ տեսակ Թուրքիայի արևմտյան և հարավային շրջաններում
• Muscari cazorlanum - էնդեմիկ Իսպանիայում
• Muscari commutatum
• Muscari discolor
• Muscari dolichanthum -Կովկասում
• Muscari fertile - նկարագրված է 2002 թվականին Իսրայելում
• Muscari filiforme
• Muscari hermonense
• Muscari hierosolymitanum
• Muscari kerkis
• Muscari kurdicum
• Muscari latifolium
• Muscari lazulinum
• Muscari longistylum
• Muscari macbeathianum
• Muscari macrocarpum
• Muscari massayanum
• Muscari matritensis - էնդեմիկ Իսպանիայում
• Muscari microstomum
• Muscari mirum
• Muscari neglectum
• Muscari olivetorum
• Muscari parviflorum
• Muscari pulchellum
• Muscari racemosum
• Muscari salah-eidii
• Muscari sandrasicum
• Muscari sirnakense
• Muscari sivrihisardaghlarensis
• Muscari stenanthum
• Muscari tavoricum
• Muscari turcicum
• Muscari tuzgoluensis
• Muscari vuralii

Ըստ Միջազգային գրանցման մարմինների (ICRA) նոր սորտեր են հանդիսանում Royal General Bulb Growers' Association (KAVB)։ Ասոցիացիոն կայքը ներառում սորտերը տվյալների բազայում։

Գրականություն

• Мордак Е. В. Семейство лилейные (Liliaceae) // Жизнь растений։ в 6 тт. Т. 6. Цветковые растения / под ред. А. Л. Тахтаджяна. - М.։ Просвещение, 1982. - С. 86.
• Артюшенко З.Т. Декоративные травянистые растения для открытого грунта СССР. В 2 т. / Н. А. Аврорин. — Л.: Наука, Лен. отд., 1977. — Т. 2. — С. 168-172.

Արտաքին հղումներ

• Мускари в Энциклопедии декоративных садовых растений
• Pacific Bulb Society: Muscari (անգլ.)

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պապլոր» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պապլոր» հոդվածին։