Ոսկե ձկնիկներ (նկար)
Ոսկե ձկնիկներ (գերմ.՝ Goldfische), ավստրիացի նկարիչ Գուստավ Կլիմտի նկարը։ «Ոսկե ձկնիկները» կտավը հանրությանն առաջին անգամ ներկայացվել է Վիեննայի սեցեսիոնի 13-րդ ցուցահանդեսին, 1902 թվականին[1]։
 | |
|---|---|
 | |
| տեսակ | գեղանկար |
| նկարիչ | Գուստավ Կլիմտ |
| տարի | 1902 |
| բարձրություն | 181 սանտիմետր |
| լայնություն | 67 սանտիմետր |
| նյութ | յուղաներկ և կտավ |
| գտնվում է | Kunstmuseum Solothurn? |
| հավաքածու | Kunstmuseum Solothurn? |
| սեփականատեր | Gertrud Dübi-Müller? |
պատկերված են
| |
Ծանոթագրություններ | |
«Ոսկե ձկնիկները» մտնում է նկարչի` ջրային նիմփաների թեմայով պատկերված շարքի մեջ։ Շարքի այլ նկարներից են «Շարժվող ջուրը» (1898), «Արծաթե ձկնիկներ» (1899), «Բժշկություն» (1901), «Ջրային օձեր 1» (1907) և «Ջրային օձեր 2» նկարները։ Ըստ գեղարվեստական քննադատ Լյուդվիգ Խևեշիի, այդ նկարները «ֆակուլտետային նկարների» և «Բեթհովենյան ֆրիզի» էրոտիկ «կողմնակի արտադրանքն» են[2]։ Վերև ձգված նեղ կտավի վրա պատկերված են ժպտացող մի քանի մերկ գեղեցկուհիներ` արձակ երկար խարտյաշ մազերով։ Աղջիկները հսկայական ոսկե ձկան հետ անհոգ կերպով թռչկոտում են մուգ ջրերում։ Առաջին պլանում նստած կանացի գլխավոր կերպարը թեքված է և ակնդետ նայում է դիտողի աչքերին` անամոթաբար ցուցադրելով իր մեծ հետույքը[1]։
«Ոսկե ձկնիկները» պատկերելիս Գուստավ Կլիմտն իր «ֆակուլտետային նկարների» հետ կապված սկանդալային պատմության մեջ էր ընկել։ Այդ նկարները նրան պատվիրել էր պետությունը` Վիեննայի համալսարանի դահլիճի համար։ Հակառակ պատվիրատուի ակնկալիքներին` Կլիմտը հանրության դատին է ներկայացրել այդ ժամանակ Վիեննայի արվեստի համար միանգամայն նորարարական կտավներ` «Փիլիսոփայություն» և «Իրավագիտություն», որոնք չեն ընկալվել հասարակության կողմից և խստագույն քննադատության են ենթարկվել։ Կլիմտը, որը հազիվ էր դուրս եկել այն ընկճված դրությունից, որն առաջացել էր իր եղբոր` Էռնստի, մահից հետո, ծանր է տարել տեղի ունեցածը, հանրությունից խուսափող նկարիչն անգամ ստիպված է եղել մամուլում հայտարարությամբ հանդես գալ[3]։ Քննադատներին գեղանկարչական մեթոդով պատասխանելն առավել հարմար էր նկարչի համար, և ջրային գեղեցկուհիներով իր նոր աշխատանքը նա ցանկանում էր կոչել «Իմ քննադատներին»[4], սակայն նրան այդ քայլից խելամտորեն հետ են պահել ընկերները։ Այնուամենայնիվ, անմեղ` «Ոսկե ձկնիկներ» անվանումով նկարը միանշանակորեն է ընդունվել հանրության կողմից։ Ավստրիացի գրականագետ Ֆելիքս Զալտենը հետևյալ կերպ է նկարագրել «Ոսկե ձկնիկների» պատմությունը. «Երբ նրա համալսարանական նկարներից փոթորիկ բարձրացավ, նա նախատողներին լակոնիկ պատասխան տվեց` ստեղծագործություն, որը հանդիսատեսին է ներկայացրել ուռուցիկ «հետևի կողմը»։ Նա այդ նկարելուկը «Ոսկե ձկնիկներ» է կոչել։ Նա հեշտորեն այն կարող էր նաև «Գյոց ֆոն Բեռլիխիգեն» կոչել։ Սակայն նրան ամեն դեպքում հասկացել են»[5]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Sternthal, 2005, Diesen Kuss der ganzen Welt
- ↑ Wien um 1900, 1989, Gustav Klimt
- ↑ Penck/Weidinger, 2013
- ↑ Bisanz-Prakken, 1977
- ↑ Цитата по: Patrick Karez. Gustav Klimt. Romanbiografie: Zeit und Leben des Wiener Künstlers Gustav Klimt(գերմ.)
Գրականություն խմբագրել
- Mona Horncastle, Alfred Weidinger Gustav Klimt. Die Biografie. — 1. Aufl. — Christian Brandstätter Verlag, 2018. — 320 S. — ISBN 9783710602528
- Gottfried Fliedl Gustav Klimt. The World in Female Form / English translation: Hugh Beyer. — Köln: Benedikt Taschen Verlag GmbH, 1998. — 240 p. — ISBN 3-8228-7213X
- Barbara Sternthal Diesen Kuss der ganzen Welt. — Wien: Styria Verlag, 2005. — 238 S. — ISBN 978-3222131653
- Tobias G. Natter Gustav Klimt. Zeichnungen und Gemälde. — Köln: Taschen, 2019. — 663 S. — ISBN 978-3-8365-6287-4
- Agnes Husslein-Arco (Hg.) Gustav Klimt. Der Kuss / Mit einem Text von Stefanie Penck und Alfred Weidinger. — Jovis Verlag GmbH, 2013. — 125 S. — ISBN 978-3-86859-309-9
- Wien um 1900: Klimt, Schiele und ihre Zeit / Ausstellung des Eröffnungsjubiläums des Sezon Museum of Art. — 1989. — 538 S.
- Marian Bisanz-Prakken Gustav Klimt. Der Beethovenfries. Geschichte, Funktion und Bedeutung. — München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1977. — 230 S. — ISBN 3-423-02865-3