Նիմփաներ (հին հունարեն՝ νύμφαι, լատին․՝ nymphae - հարսնացուներ), հին հունական դիցարանում[1][2] հասկացվել են որպես բնության երևույթների, առանձնապես ծովի, ջրի, անտառի, աղբյուրի և այլ բնության ուժերի մարմնացում։

Նիմփաներ
Ենթատեսակelemental?, աստվածուհի և spirit of nature?
ՍեռԻգական
Հունական գրաձևνύμφη, nymphē
Լատինական գրաձևNymph
Զբաղմունքծովի, ջրի, անտառի, աղբյուրի և այլ բնության ուժերի մարմնացում
 Nymphs Վիքիպահեստում

Սերվել են Գեայից[3]։ Նրանց նվիրվել է օրփեոսյան հիմն։

Սարերի նիմփաները կոչվել են օրեադներ, անտառների և ծառերի նիմփաները՝ դրաիդներ, ջրերի ակունքների նիմփաները՝ նայադներ, իսկ ծովերի նիմփաները՝ ներեիդներ։

Նիմփաներին նվիրվում էին քարանձավներ, խորշեր, երբեմն կառուցվում էին տաճարներ, հատկապես փարթամ բուսականություն ունեցող և հուռթի տարածքներում, ավելի ուշ նաև քաղաքներում։ Նրանց զոհաբերում էին այծեր, հորթեր, կաթ, յուղ, գինի։ Որպես բնության չքնաղ երևույթները մարմնավորող ուժեր՝ նրանք արվեստի ստեղծագործություններում պատկերվել են երիտասարդ, գեղեցիկ աղջիկների տեսքով, որոնք ունեին երկար մազեր՝ զարդարված ծաղիկներով և պսակներով, երբեմն էլ պատկերվում էին բոբիկ և մերկ, արձակ մազերով պարելիս։ Նայադները պատկերվել են ժայռի վրա մտախոհ նստած։

Նիմփաները ոգեշնչման աղբյուր են հանդիսացել նաև պոետների համար։

Հույների կարծիքով դրաիդները մեռնում են, երբ մեռնում է այն ծառը, որի մեջ ապրում են նրանք։

Այլ նիմփաներ խմբագրել

  • Օկեանիդներ՝ օվկիանոսների
  • Նապեյներ՝ դաշտավայրերի
  • Լիմանդներ՝ մարգագետինների
  • Նիմփաների անունով կա աստերոիդ Նիմֆեա (875)՝ բացահայտված 1917 թվականին։

Գրականություն խմբագրել

  • Обнорский Н. П., Нимфы // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона։ В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Мифы народов мира. В 2-х т, том 2, М. 1991—1992. էջեր 219–220.
  2. Любкер, Ф. (2001). Реальный словарь классических древностей. В 3-х т, том 2, М. էջ 469.
  3. Гесиод. Теогония 130