Շիզոֆրենիայի մանկական տեսակ
Շիզոֆրենիայի մանկական տեսակ կամ մանկական շիզոֆրենիա, շիզոֆրենիա, որ դրսևորվում է մանկական տարիքում։ Շիզոֆրենիայի հազվադեպ հանդիպող ձևերից է, հանդիպում է 10 000-30 000 երեխաներից մեկի մոտ[1][2]։
| Շիզոֆրենիայի մանկական տեսակ | |
|---|---|
| Բժշկական մասնագիտություն | child and adolescent psychiatry? |
| ՀՄԴ-10 | F20.8xx3 |
Հիմնական տեղեկություն խմբագրել
Շիզոֆրենիան բնութագրվում է ծանր հոգեբանական ախտանիշներով, ինչպես օրինակ հալյուցինացիաները, զառանցանքը, մտածողության խանգարումները և այլն։ Երեխաների մոտ շիզոֆրենիայի ախտորոշման համար կարելի է կիրառել շիզոֆրենիայի նույն այն չափանիշները ինչ հասուն մարդկանց համար։ Շիզոֆրենիայի մանկական տեսակի դեպքում ախտանիշները տարբերվում են դրսևորման թերզարգացվածությամբ, թռուցիկությամբ[3]։ Կարող են նկատվել քնի և ախորժակի խանգարումներ, վարքի խանգարումներ, մղձավանջներ, վեգետատիվ դիսֆունկցիայի խանգարումներ։ Հիվանդությունը հաճախ ուղեկցվում է տարօրինակ պատկերացումներով, հատկապես խաղային կերպարանափոխություններ, ինքնագիտակցության, տրամադրության խանգարումներ։
Հիվանդության առաջնային փուլում երեխայի մոտ կարող են նկատվել խնդիրներ քնի, սովորելու, ուշադրության կենտրոնացման, շփման հետ[4]։ Պսիխոզի դեպքում կարող են առաջանալ հալյուցինացիաներ, երեխայի խոսքը կարող է դառնալ չկապակցված, մտքերը կարող են լինել խառնված` իրար հետ տրամաբանական կապ չունենալով[4]։
Տարբերակող ախտորոշում խմբագրել
Շիզոֆրենիայի այս տեսակի տարբերակող ախտանիշները մանկական աուտիզմից`
- խնդիրները առաջանում են ավելի ուշ տարիքում
- հալյուցինացիաների և զառանցանքի առկայությունը
- շփման, խոսքի, սոց. փոխազդեցության ավելի թույլ խանգարումեր
- ինտելեկտուալ զարգացման ավելի թույլ խանգարումներ
- ռեմիսիայի առկայությունը
Դասակարգում խմբագրել
ՀՄԴ խմբագրել
Հիվանդությունների միջազգային դասակարգ ման 9-րդ հրատարակման (ՀՄԴ-9) մեջ «շիզոֆրենիա, մանկական տեսակը» կրում էր 299.91 կոդը[5]։
ՀՄԴ-10-ում այն կրում է F20.8xx3 կոդը։ Այս կոդի տակ են մտնում շիզոֆրենիայի այն տեսակները, որոնք սկսվում են մանկական տարիքում և բնութագրվում են կլինիկական պատկերի յուրօրինակությամբ։
DSM խմբագրել
Ամերիկյան DSM դասակարգման 2-րդ հրատարակության մեջ (DSM-II) «շիզոֆրենիա, մանկական տեսակը» կրում էր 295.8 կոդը[6]։ Հիմնական բնութագրիչներն էին` հիվանդության դրսևորումը մինչ հասուն տարիքը, աուտիստիկ և փակ, ոչ ադեկվատ վարք, ինֆանտիլիզմ։
Հաջորդող հրատարակություններում շիզոֆրենիայի մանկական տեսակը որպես ինքնուրույն տիպ չի առանձնացվում։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Baribeau D. A., Anagnostou E. (2013). «A comparison of neuroimaging findings in childhood onset schizophrenia and autism spectrum disorder: a review of the literature». Front Psychiatry. 4: 175. doi:10.3389/fpsyt.2013.00175. PMC 3869044. PMID 24391605.
{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link) - ↑ Clemmensen L., Vernal D. L., Steinhausen H. C. (2012). «A systematic review of the long-term outcome of early onset schizophrenia». BMC Psychiatry. 12: 150. doi:10.1186/1471-244X-12-150. PMC 3521197. PMID 22992395.
{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link) - ↑ Жмуров В. А. Шизофрения детская // Большая энциклопедия по психиатрии. — 2 изд.
- ↑ 4,0 4,1 name="AbChild"/>
- ↑ Հիվանդությունների միջազգային դասակարգ ման 9-րդ հրատարակման (ՀՄԴ-9) — ՍՍՀՄ, 1983
- ↑ American Psychiatric Association Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Second Edition (DSM-II). — Washington, D. C.: American Psychiatric Publishing, 1968. — P. 35.