Շագանակագույն թևերով քարադր

Շագանակագույն^[1] կամ ասիական շագանակագույն թևերով քարադր^[2] (լատին․՝ Pluvialis fulva), քարադրների ընտանիքին պատկանող թռչուն։

՞

Գիտական դասակարգում

Թագավորություն	Կենդանիներ
Տիպ	Քորդավորներ
Դաս	Թռչուններ
Կարգ	Քարադրանմաններ
Ընտանիք	Քարադրներ
Տեսակ	Շագանակագույն թևերով քարադր

Լատիներեն անվանում

Pluvialis fulva

Ord, 1814

Հատուկ պահպանություն

Քիչ մտահոգող տեսակ
IUCN 3.1 Least Concern : 106003113

Արեալ

Դասակարգումը
Վիքիցեղերում

Պատկերներ
Վիքիպահեստում

Արտաքին տեսք խմբագրել

Մի փոքր ավելի մուգ և նուրբ են, քան ոսկեգույն քարադրները։ Թևի առանցքային և ներքևի մասը ծխագույն-մոխրագույն է (ոսկեգույն քարադրինը սպիտակ է)։ Մարմնի ներքևի մասը սպիտակ է՝պատված սև շերտով, բայց աչքին տեսանելի չէ։ Վարքը նման է ոսկեգույն քարադրին։ Ձայնը նման է ոսկեգույն քարադրին, բայց ավելի շատ երկբևեռին ՝ «տյուր-լի, տյուր-լի», ավելի հաճախ՝ «տյույա»^[3]։

Տարածվածություն խմբագրել

Բնորոշ տունդրայի չոր սորտերի կարող են լինել տարբեր` մռթմռթոց, չորություն-մամուռ, մամուռ-քարաքոս, որոնք տարածված են Թաիմիրի բազմաթիվ բարձունքներում։ Թվում է, որ տունդրայի տիպի ենթազոնայում այն մրցում է ոսկեգույն քարադրի հետ, և այնտեղ, որտեղ կա վերջինը, շագանակագույն թևերով քարադրը հազվադեպ է, կամ ընդհանրապես բույն չի դնում այս ենթազոնում և անտառ-թունդրանում:Այս մասին նշվում են Ա.Վ. Կրեչմառը (1966), Ե.Ս. Ռավկինանը, Ի.Ի. Գլեյխը (1981) և Ի.Ի. Չուպին (1987): Ներթափանցում են Արկտիկական թունդրայի ենթազոնայի գոտի, բայց խուսափում են դրանց ափամերձ տարածքներից։ Բուծման միջակայքի հարավային սահմանը բավականաչափ պարզ չէ։ Հասկանալի է, որ այն ամբողջովին ծածկում է բնորոշ տունդրայի ենթազոնան, որոշ դեպքերում ՝ լայնորեն ներխուժելով թփերի տունդրա (ավելի շատ արևելքում քան արևմուտքում), և լանդշաֆտային պայմաններում այն ընդգրկում է նաև անտառ-թունդրա։ Սրանց տիպերը ավելի չոր, տունդրայի ավելի բարձր հատվածներում, քարաքոսերում, չորանոց-մամուռներում են ապրում (Ռոգաչևա, 1988)։

Վարք խմբագրել

Նրանք հիմնականում սնվում են միջատներով և նրանց թրթուրներով։ Գարնանը և աշնանը՝ սալորներով, ըստ երևույթին ուտում են նաև տարբեր մրգերով և հատապտուղներով։

Բուծում խմբագրել

Բույնը ավելի փոքր է, քան ոսկեփայլ քարադրներինը, բայց ավելի զգուշորեն է ծածկված չոր խոտերով և տարբեր տերևներով։ Ձվադրում են հիմնականում չորս ձու և փուն ունի դեղնավուն գույն։ Նրանց նկատելը շատ դժվար է։ Արուն և էգը ձվադրման ժամանակ մարդկանց տեսնելուն պես փախչում են և հետևում նրանց։ Պատանի թռչունները սկսում են հայտնվել հուլիսի երկրորդ տասնօրյակից մինչև օգոստոսի երկրորդ տասնօրյակի ավարտը, թռչունները արդեն այդ չափով հավասար են մեծահասակների չափին։

Պատկերասրահ խմբագրել

Museum specimen

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Beme, R. L. (Ri︠u︡rik Lʹvovich) (1994). Pi︠a︡tii︠a︡zychnyĭ slovarʹ nazvaniĭ zhivotnykh. Ptit︠s︡y : latinskiĭ, russkiĭ, angliĭskiĭ, nemet︠s︡kiĭ, frant︠s︡uzskiĭ : 11060 nazvaniĭ. Sokolov, Vladimir Evgenʹevich., Flint, Vladimir Evgenʹevich. Moskva: "RUSSO". ISBN 5-200-00643-0. OCLC 32830504.
↑ Beme, R. L. (Ri︠u︡rik Lʹvovich) (1994). Pi︠a︡tii︠a︡zychnyĭ slovarʹ nazvaniĭ zhivotnykh. Ptit︠s︡y : latinskiĭ, russkiĭ, angliĭskiĭ, nemet︠s︡kiĭ, frant︠s︡uzskiĭ : 11060 nazvaniĭ. Sokolov, Vladimir Evgenʹevich., Flint, Vladimir Evgenʹevich. Moskva: "RUSSO". ISBN 5-200-00643-0. OCLC 32830504.
↑ Jobling, James A. (2010). The Helm dictionary of scientific bird names : from aalge to zusii. London: Christopher Helm. ISBN 978-1-4081-3326-2. OCLC 659731768.

Գրականություն խմբագրել

Colin Harrison und Alan Greensmith: Vögel. Dorling Kindersley Limited, London 1993, ISBN 3-473-46076-1
David Burnie: Tiere die grosse Bild-Enzyklopädie. Dorling Kindersley Verlag GmbH, München 2001, ISBN 3-8310-0202-9

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Pluvialis fulva (Gmelin, 1789) — Азиатская бурокрылая ржанка Արխիվացված 2020-11-25 Wayback Machine

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շագանակագույն թևերով քարադր» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շագանակագույն թևերով քարադր» հոդվածին։

[1] Beme, R. L. (Ri︠u︡rik Lʹvovich) (1994). Pi︠a︡tii︠a︡zychnyĭ slovarʹ nazvaniĭ zhivotnykh. Ptit︠s︡y : latinskiĭ, russkiĭ, angliĭskiĭ, nemet︠s︡kiĭ, frant︠s︡uzskiĭ : 11060 nazvaniĭ. Sokolov, Vladimir Evgenʹevich., Flint, Vladimir Evgenʹevich. Moskva: "RUSSO". ISBN 5-200-00643-0. OCLC 32830504.

[2] Beme, R. L. (Ri︠u︡rik Lʹvovich) (1994). Pi︠a︡tii︠a︡zychnyĭ slovarʹ nazvaniĭ zhivotnykh. Ptit︠s︡y : latinskiĭ, russkiĭ, angliĭskiĭ, nemet︠s︡kiĭ, frant︠s︡uzskiĭ : 11060 nazvaniĭ. Sokolov, Vladimir Evgenʹevich., Flint, Vladimir Evgenʹevich. Moskva: "RUSSO". ISBN 5-200-00643-0. OCLC 32830504.

[3] Jobling, James A. (2010). The Helm dictionary of scientific bird names : from aalge to zusii. London: Christopher Helm. ISBN 978-1-4081-3326-2. OCLC 659731768.

[1]

[2]

[3]