Նեղուց
Նեղուց, ջրային համեմատաբար նեղ տարածություն, անջատում է ցամաքի տարբեր մասեր և միացնում ջրային ավազաններ կամ դրանց մասերը[1]։
Նեղուցների բնութագիրԽմբագրել
Նեղուցները բնութագրվում են երկարությամբ, ամենամեծ ու ամենափոքր լայնությամբ ու խորությամբ։ Նշվում են նաև Օվկիանոսային հոսանքների ուղղությունը և արագությունը։ Նավարկելի ջրանցքների համար կազմվել են նավարկության ձեռնարկներ։ Աշխարհի ամենաերկար նեղուցը Մոզամբիկի նեղուցն է՝ 1670 կմ, ամենալայն (950 կմ)[1] և ամենախոր նեղուցը (5840 մ)[1] Դրեյկի նեղուցն է։
Նեղուցների դասակարգումԽմբագրել
Նեղուցներն ըստ օվկիանոսների ավազաններիԽմբագրել
- Նեղուցներ, որոնք գտնվում են մեկ օվկիանոսի ավազանում (օրինակ, Դարդանելի, Ցուգարու նեղուց)
- Նեղուցներ, որոնք միացնում են երկու օվկիանոսային ավազաններ (Բերինգի նեղուց, Դրեյկի նեղուց, Տոռեսի նեղուց)
Նեղուցներն ըստ մայրցամաքներիԽմբագրել
- Նեղուցներ, որոնք բաժանում են մայրցամաքների երկու մասերը միմյանցից (Սկագերակ նեղուց, Հորմուզի նեղուց)
- Նեղուցներ, որոնք բաժանում են մայրցամաքը սահմանակցող կղզուց (Պա դը Կալեի նեղուց, Ցուսիմայի նեղուց, Կորեական նեղուց, Մագելանի նեղուց)
- Նեղուցներ, որոնք բաժանում են երկու կղզիներ (Բոնիֆաչոյի նեղուց, Զոնդյան նեղուց)
- Նեղուցներ, որոնք բաժանում են երկու մայրցամաքներ (Ջիբրալթարի նեղուց, Բերինգի նեղուց, Բաբ էլ-Մանդեբի նեղուց)
Համաձայն միջազգային իրավական կարգավիճակիԽմբագրել
- Նեղուցներ, որոնք օգտագործվում են միջազգային նավագնացության համար, միացնում են բաց ծովերը կամ բացառապես տնտեսական գոտիներ։ Բոլոր պետությունների նավերը ու օդանավերը օգտվում են տարանցիկ ուղու միջազգային նավագնացության իրավունքից (Սինգապուրի նեղուց, Բաբ էլ-Մանդեբի նեղուց)։
- Նեղուցներ, որոնք օգտագործվում են միջազգային նավագնացության համար, միացնում են բաց ծովերը կամ բացառապես տնտեսական գոտիները և պետությունների ծովային տարածքները (Խուան դե Ֆուկա, Կանադա և ԱՄՆ)։ Նման նեղուցներում օտարերկրյա նավերը օգտվում են խաղաղ անցման իրավունքից։
- Նեղուցներ, որոնք օգտագործվում են միջազգային նավագնացության համար և որոնց անցումը ամբողջությամբ և մասնակի կարգավորվում է ընդունված հին պայմանագրերի համաձայն (Բոսֆոր, Թուրքիա, նեղուցների կարգավիճակի մասին Մոնտրյոյի պայմանագիր)։
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Пролив հոդվածը Սովետական մեծ հանրագիտարանում