Նատրիումի սուլֆիտ

Նատրիումի սուլֆիտ, անգույն բյուրեղներ ծծմբային թթվի նատրիումական չեզոք աղը՝ $Na_{2}SO_{3}$ բանաձևով, լուծվում է ջրում, առաջացնում է բյուրեղահիդրատ։

Նատրիումի սուլֆիտ
Քիմիական բանաձև	Na₂SO₃
Մոլային զանգված	2,1E−25 կիլոգրամ գ/մոլ
Խտություն	2,63 գ/սմ³ գ/սմ³
Հալման ջերմաստիճան	500 °C °C
Կազմալուծման ջերմաստիճան	600 °C
Քիմիական հատկություններ
Լուծելիությունը ջրում	20,82 % (19,9°C), 21,70 % (99°C) գ/100 մլ
Դասակարգում
CAS համար	7757-83-7
PubChem	24437
EINECS համար	231-821-4
SMILES	[O-]S(=O)[O-].[Na+].[Na+]
ЕС	231-821-4
RTECS	WE2150000
ChEBI	22845
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Հատկութունները

Նատրիումի սուլֆիտը ուժեղ վերականգնիչ է։ Սովորական ջերմաստիճանում ջրային լուծույթից անջատվում $Na_{2}SO_{3}\cdot 7H_{2}O$ բյուրեղահիդրատը։ Ջրային լուծույթներում հեշտությամբ օքսիդանում է օդի թթվածնի հետ։ Ջրային լուծույթներում $Na_{2}SO_{3}$ միանում է ծծմբի հետ առաջացնելով նատրիումի տիոսուլֆատ։

Ստացումը

Նատրիումի սուլֆատ ստանում են․

• Նատրիումի կարբոնատի ($Na_{2}CO_{3}$) և ծծմբի երկօքսիդի ($SO_{2}$) փոխազդեցությամբ

$Na_{2}CO_{3}+SO_{2}\rightarrow Na_{2}SO_{3}+CO_{2}\uparrow$

• նատրիումի հիդրոսուլֆիտի ($NaHSO_{3}$) և նատրիումի հիդրօքսիդի չեզոքացմամբ 38–40°C ջերմաստիճանում, հաջորդաբար սառեցմամբ և հեպտահիդրատի բյուրեղացմամբ

$NaHSO_{3}+NaOH\rightarrow Na_{2}SO_{3}+H_{2}O$

• նատրիումի հիդրօքսիդի և ծծմբի երկօքսիդի փոխազդեցությամբ

$2NaOH+SO_{2}\rightarrow Na_{2}SO_{3}+H_{2}O$

Անջուր աղ

• առանձնացնում են բյուրեղացմամբ 95-100°C ջերմաստիճանում կամ հեպտահիդրատի ջրազրկմամբ։
• ստանում են նատրիումի հիդրոսուլֆիտի և կալցիումի հիդրօքսիդի փոխազդեցությամբ։
• ստացվում է որպես կողմնակի նյութ բենզոլսուլֆոթթվից ֆենոլ ստանալիս։

Այս ռեակցիաները իրականացնեկուց հետո կարող ենք ամփոփել․

$~\mathrm {SO_{2}{\xrightarrow {NaHCO_{3}}}\ NaHSO_{3}{\xrightarrow {NaOH}}\ Na_{2}SO_{3}}$

Կիրառությունը

Օգտագործվում է լուսանկարչության (հայտածիչ), դեղանյութերի և արհեստական մանրաթելերի արտադրության մեջ։ Նատրիումի հիդրոսուլֆիտը՝ $NaHSO_{3}$, օգտագործվում է սննդի (պահածոյացնող միջոց), կաշվի և կտորեղենի (սպիտակեցման և ներկման ժամանակ) արտադրության մեջ։

Ծանոթագրություններ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 8, էջ 199)։