Յոզեֆ Սուդեկ
Յոզեֆ Սուդեկ (չեխ․՝ Josef Sudek, մարտի 17, 1896[1][2][3][…], Կոլին, Ավստրո-Հունգարիա[4][5][6] - սեպտեմբերի 15, 1976[1][2][3][…], Պրահա, Չեխոսլովակիա[4][7][6]), չեխ լուսանկարիչ, սուբյեկտիվ լուսանկարչության ուղղության ներկայացուցիչ[8]։
| Յոզեֆ Սուդեկ | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ծնվել է | մարտի 17, 1896[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Կոլին, Ավստրո-Հունգարիա[4][5][6] |
| Մահացել է | սեպտեմբերի 15, 1976[1][2][3][…] (80 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Պրահա, Չեխոսլովակիա[4][7][6] |
| Քաղաքացիություն |  Չեխոսլովակիա |
| Մասնագիտություն | լուսանկարիչ և հավաքորդ |
| Պարգևներ և մրցանակներ |  |
 Josef Sudek Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Յոզեֆ Սուդեկը երեք տարեկանում կորցրել է հորը։ 1910 թվականին եկել է Պրահա։ 1913 թվականից զբաղվել է սիրողական լուսանկարչությամբ։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի մասնակից, կռվել է իտալական ճակատում, ծանր վնասվածքից հետո կորցրել է աջ ձեռքը[9]։ Նա լուսանկարչություն է սովորել Յարոմիր Ֆանկեի մոտ՝ սկսելով նկարչականությանը մոտ ձևով։ 1924 թվականին նա դարձավ Չեխիայի լուսանկարչական ընկերության հիմնադիրներից մեկը։ 1924 թվականին նա դարձավ Չեխիայի լուսանկարչական ընկերության հիմնադիրներից մեկը։ 1927-1936 թվականներին աշխատել է չեխական հրատարակչությունում[10][11]։ Նրա ընկերներից էին ականավոր արվեստագետներ Էմիլ Ֆիլան, Ֆրանտիշեկ Տիխին։ 1974 թվականից ցուցադրել է արտասահմանում (Ռոչեստեր, Նյու Յորք, Լոնդոն և այլն)։ Թողարկվել է ավելի քան 20 ալբոմ։ Սուդեկի մահախոսականը գրել է Յարոսլավ ՍԵյֆերտը[12][13]։
Ստեղծագործություն խմբագրել
Յոզեֆ Սուդեկը հայտնի է Պրահայի դիմանկարներով, նատյուրմորտներով և հատկապես՝ լուսանկարներով։
Խոստովանություն խմբագրել
Պրահայի մրցանակ (1954, 1961 թվականներ)։ 4176 աստերոիդն անվանվել է լուսանկարչի պատվին։Սուդեկի հարյուրամյակի և նրա մահվան քսանամյակի առթիվ թողարկվել է փոստային նամականիշ՝ վարպետի դիմանկարով։ 1961 թվականին նրան շնորհվել է արվեստի վաստակավոր գործչի կոչում, իսկ 1966 թվականին՝ Աշխատանքային շքանշան։ Սուդեկի 1952 թվականի նկարը 2010 թվականին Փարիզի Սոթբիսում վաճառվել է 300750 եվրոյով։
Հետաքրքիր փաստեր խմբագրել
Ջոն Բանվիլ Պրահայի վեպը։ Կախարդական Էսքիզներ (2003, ռուսերեն թարգմանություն 2005) ոգեշնչված Սուդեկի լուսանկարներից
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Josef Sudek (նիդերլ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Regional Database of the Central Bohemian Research Library in Kladno
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ «СУБЪЕКТИВНАЯ ФОТОГРАФИЯ». foto.webtalk.ru. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 3-ին.
- ↑ «SUDEK, Josef - Le Delarge -Le dictionnaire des arts plastiques modernes et contemporains». www.ledelarge.fr. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին.
- ↑ «AUT - Úplné zobrazení záznamu». aleph.nkp.cz. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին.
- ↑ «Josef Sudek». cs.isabart.org. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին.
{{cite web}}: Text "abart" ignored (օգնություն) - ↑ «Discover photographer Josef Sudek». rkd.nl (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին.
- ↑ «Sudek, Josef». Benezit Dictionary of Artists (անգլերեն). doi:10.1093/benz/9780199773787.001.0001/acref-9780199773787-e-2254484. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին.
Գրականություն խմբագրել
- И. Соколов Чехословацкий фотохудожник Йозеф Судек(ռուս.) // «Советское фото» : журнал. — 1966. — № 6. — С. 26—27. — ISSN 0371-4284.
- Fárová A. Josef Sudek, poet of Prague: a photographer’s life. New York: Aperture Foundation, 1990
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Биография и фотоԱրխիվացված 2005-10-15 Wayback Machine(անգլ.)
- Фотографии on line(անգլ.)
- Фотографии on lineԱրխիվացված 2012-03-18 Wayback Machine(չեխ.)
- Анализ творческой манеры
- Дом Луны в Праге на улице Uvoz,24, где Иозеф Судек проживал с 1959 по 1976 год https://sway.com/iaTU8puTQEtfbI7q