Յո՞ երթաս (ֆիլմ, 2001)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Յո՞ երթաս (այլ կիրառումներ)
«Յո՞ երթաս» (բնօրինակ անուն լատին․՝ Quo vadis), ֆիլմ։ Լեհ գրող Հենրիկ Սենկևիչի նույնանուն վեպի էկրանավորումը։
 լեհ.՝ Quo vadis | |
|---|---|
.jpg) | |
| Երկիր |  Լեհաստան ԱՄՆ |
| Ժանր | պատմական ֆիլմ, դրամա և վեպի էկրանավորում |
| Հիմք | Յո՞ երթաս |
| Թվական | 2001 |
| Լեզու | լեհերեն |
| Ռեժիսոր | Եժի Կավալերովիչ[1][2][3] |
| Պրոդյուսեր | Mirosław Słowiński? |
| Սցենարի հեղինակ | Եժի Կավալերովիչ |
| Դերակատարներ | Piotr Borowski?, Պավել Դելոնգ[2], Մագդալենա Մելցաժ[2][3], Բոգուսլավ Լինդա[2][3], Michał Bajor?, Agnieszka Wagner?[3], Դանուտա Ստենկա, Ֆրանտիշեկ Պեչկա[3], Rafał Kubacki?, Եժի Նովակ[3], Małgorzata Foremniak?, Եժի Տրելյա և Krzysztof Majchrzak? |
| Օպերատոր | Andrzej J. Jaroszewicz? |
| Երաժշտություն | Յան Կաչմարեկ |
| Պատմվածքի վայր | Հին Հռոմ |
| Կինոընկերություն | Studio Filmowe Kadr, HBO և TELEWIZJA POLSKA S.A.[4] |
| Տևողություն | 170 րոպե |
| Բյուջե | 18 000 000 $ |
Սյուժե (դիպաշար)
խմբագրելՖիլմի գործողությունները զարգանում են Հռոմեական կայսրությունում` Ներոն կայսեր գահակալության վերջին տարիներին։ Զինվորական ծառայությունից հետո ազնվական հռոմեացի Մարկ Վինիցիուսը վերադառնում է Հռոմ իր հորեղբոր՝ բանաստեղծ և կայսեր սիրելի Գայոս Պետրոնիուսի մոտ։
Հռոմում հանդիպելով գեղեցկուհի Լիգիային՝ Վինիցիուսը սիրահարվում է և ցանկանում է տիրել նրան։ Լիգիան թոշակառու զորահրամանատար Պլավթիուսի որդեգրված դուստրն է, «պատանդ», որը տրվել է լիգիացիների ցեղերի կողմից (այսպես կոչված ժողովուրդներ, որոնք ապրել են ժամանակակից Լեհաստանի տարածքում), բայց սիրում են որպես հարազատի։ Նա, իր հերթին, անտարբեր չի մնում բարետես Վինիցիուսի հանդեպ, բայց չի կարող լինել նրա կողքին, քանի որ նա գաղտնի հետևում է Քրիստոսի ուսմունքին, ինչպես և Պլատիուսի տանը բոլորը։ Պետրոնիուսը, բարեսիրտորեն ծաղրելով Վինիցիուսի կիրքը, համոզում է երիտասարդին, որ նրա համար Հռոմը չհնազանդեցրեց լիգիացիներին, որ հովանավորներն այժմ լիգիացիներին որպես օրինական կին առնեն, և Վինիցիուսի համար հասնում է թույլտվության Ներոնից, որպեսզի Լիգիային դարձնի հարճ։ Բայց այս պլանները դատապարտված էին անհաջողության. համակիրներն առևանգում և թաքցնում են Լիգիային։
Վինիցիուսը հուսահատորեն փնտրում է աղջկան՝ գիտակցելով, որ սա ոչ միայն քմահաճություն է, կիրք, այլև իսկական սեր։ Խորամանկ հույն Քիլոն Քիլոնիդեսի օգնությամբ նա բացահայտում է Լիգիայի ապաստարանը և նրան առևանգելու փորձ անում, բայց վիրավորվում է Լիգիայի ծառայի ՝ հսկա Ուրսուսի կողմից։ Մարկոսը վիրավորվելուց հետո ուշքի է գալիս և զարմանքով հասկանում է, որ ինքը գտնվում է այն մարդկանց մոտ, որոնց համար ինքը չարագործ էր, ոչ միայն կյանքին վերջ չէին տվել, այլև խնամքով ու համբերատարությամբ էին վերաբերվում և ոխ չէին պահում։ Վինիցիուսը գիտակցում է, որ ինքը սխալ էր՝ որոշելով Լիգիան որպես հարճ վերցնել, ցանկանում է ամուսնանալ նրա հետ և ընդունում է քրիստոնեություն։ Պետրոս առաքյալը մկրտում է Վինիցիուսին և օրհնում երիտասարդներին։ Բայց այս պահին Հռոմում հրդեհ է բռնկվում, և Ներոնը դրանում մեղադրում է քրիստոնյաներին։ Նրանց սպասում են տանջանքներ և մահ։ Բռնում են նաև Լիգիային, և թվում է, որ նա չի կարող խուսափել մահից կրկեսային ասպարեզում։ Իմանալով Լիգիայի հանդեպ Մարկոսի զգացմունքների մասին՝ Ներոնը ցանկանում է վայելել նրա տանջանքներն ու անզորությունը, երբ Լիգիան նրա աչքերի առաջ կտորների կբաժանվի։ Բայց Ուրսուսը՝ իր երևելի ուժով, փրկում է Լիգիային կատաղած ցուլից՝ սպանելով նրան մերկ ձեռքերով, իսկ Վինիցիուսը քաջություն է գտնում բոլորի առջև ներում հայցելուաղջկա և Ուրսուսի համար։ Հռոմի ժողովուրդը մոլեգնում է՝ հիացած Լիգիայի գեղեցկությամբ, Ուրսուսի ուժով և Վինիսիուսի անկեղծ պոռթկումով։ Վախկոտ Ներոնը չի համարձակվում դեմ գնալ Հռոմին և նրանց կյանք է պարգևում։ Վինիցիուսն ամուսնանում է Լիգիայի հետ և նրա հետ մեկնում է իր կալվածք։
Մինչդեռ Պետրոնիուսը, գիտակցելով, որ քրիստոնյաների կոտորածը հաստատելու իր դժկամությամբ նա իր դեմ է տրամադրել Ներոնին, և երեկվա հովանավորյալը պատրվակ է փնտրում Պետրոնիուսի հետ հաշիվները մաքրելու. նա որոշում է իր ճակատագիրը։ Հավաքելով ընկերներին հրաժեշտի խնջույքի՝ նա կտրում է իր երակները և մահանում սիրելի կնոջ հետ երգերի և պարերի հնչյունների ներքո։ Դրանից առաջ Պետրոնիուսը գրում է հրաժեշտի նամակ` ուղղված կայսրին։ Նամակում նա դառնորեն պատմում է Ներոնի հանդեպ իր հիասթափության ամբողջ խորության մասին՝ որպես մանկության ընկերոջ։ Նա գրում է կայսրին, որ նա այլևս ի վիճակի չէ տանելու այն սարսափները, որոնց մեջ Ներոնը թաղել է Հռոմը՝ սպանելով, այրելով և, ամենակարևորը, հռոմեացիներին տանջելով իր միջակ ելույթներով։ «Եղի՛ր առողջ, բայց մի՛ երգիր, սպանի՛ր, բայց մի՛ գրիր բանաստեղծություններ, թունավորի՛ր, բայց մի՛ պարիր, այրի՛ր, բայց մի՛ նվագիր քնար», - սրանք նամակի վերջին խոսքերն էին։
Ներոնը, իմանալով, որ ռազմական ղեկավարները ապստամբել են իր դեմ, փախչում է Հռոմից։ Քաղաքից ոչ հեռու, լսելով սմբակների դոփյունը և մտածելով, որ եկել են իր հետևից, Ներոնը իր ծառայի օգնությամբ ինքնասպան է լինում։ Պետրոս առաքյալի՝ Հռոմից դուրս գալու ժամանակ հայտնվում է Քրիստոսը։ Նա ասում է. «Յո՞ երթաս, տե՛ր», որին Քրիստոսը պատասխանում է. «Քանի որ դու թողնում ես իմ ժողովրդին, ես գնում եմ Հռոմ, որպեսզի նրանք ինձ երկրորդ անգամ խաչեն»: Այնուհետև Պետրոս առաքյալը վերադառնում է Հռոմ, որտեղ խաչի վրա մարտիրոսի մահ է ընդունում։
Դերերում
խմբագրել| Դերակատար | Դեր |
|---|---|
| Պավել Դելոնգ | Մարկոս Վինիցիուս |
| Մագդալենա Մելցաժ | Լիգիա (Կալինա) Վինիցիուսի սիրելին |
| Բոգուսլավ Լինդա | Պետրոնիուս Արբիտր Վինիցիուսի հորեղբայր |
| Միխալ Բայոր | Ներոն |
| Ագնեշկա Վագներ | Պոպեա Սաբինա Ներոնի կինը |
| Քշիշտոֆ Մայխժակ | Տիգելին |
| Ռաֆալ Կուբացկի | Ուրսուս |
| Եժի Տրելյա | Քիլոն Քիլոնիդոս |
| Մալգոժատա Ֆորմենյակ | Քրիզոտեմիդա |
| Պյոտր Գարլիցկի | Ավլիոս Պլավտիոս |
| Եժի Նովակ | Քրիսպոս |
| Մարիան Գլինկա | Կասիոս |
| Եժի Ռոգալսկի | Սպորուս |
| Ֆրանցիշեկ Պեչկա | Պետրոս առաքյալ |
| Զբիգնև Վալերիս | Պողոս առաքյալ |
Մրցանակներ և անվանակարգեր
խմբագրելՖիլմին շնորհվել են երեք ազգային «Ոսկե արծիվ» (2002) կինոմրցանակ՝ սցենարի համար (Յանուշ Սոսնովսկի), զգեստների նկարիչներին (Մագդալենա Տեսլավկա, Պավել Գրաբարչիկ) և տղամարդու երկրորդ պլանի լավագույն դերի համար (Եժի Տրելյա)[5]։ Ֆիլմը մասնակցեց[6], բայց չհաղթեց «Ոսկե արծիվ» մրցանակաբաշխության լավագույն երաժշտության և ձայնի համար անվանակարգերում։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ http://www.imdb.com/title/tt0282108/
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 http://stopklatka.pl/film/quo-vadis-2001
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 http://www.ofdb.de/film/83674,Quo-Vadis---Rom-muss-brennen
- ↑ Լեհերեն Վիքիպեդիա (польск.) — 2001.
- ↑ «Polskie Nagrody Filmowe Orły 2002». Stopklatka.pl. 2002 թ․ մարտի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
- ↑ «Przyznano nominacje do Orłów 2002». filmweb.pl. 2002 թ․ փետրվարի 5.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Յո՞ երթաս(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
- Դիտել ֆիլմը հայերեն լեզվով