Մոնրովիա
Մոնրովիա (անգլ.՝ Monrovia), Լիբերիայի մայրաքաղաք։ Գտնվում է Մոնտսերադո երկրամասի տարածքում, նավահանգիստ է Ատլանտյան օվկիանոսի ափին, գտնվում է Սենթ Պաուլ գետաբերանի արհեստական ծովախորշում։ Բնակչությունը՝ 1 021 762 մարդ (2008):
| Քաղաք | |||
|---|---|---|---|
| Մոնրովիա | |||
| Monrovia | |||
| |||
 | |||
| Երկիր |  Լիբերիա | ||
| Ենթարկում | Մայրաքաղաք | ||
| Քաղաքապետ | Մերի Բրո | ||
| Հիմնադրված է | 1822 թ. | ||
| Մակերես | 194,25 կմ² | ||
| Բնակչություն | 1 021 762 մարդ (2008) | ||
| Ժամային գոտի | UTC±0 | ||
| |||
Պատմություն խմբագրել
Մոնրովիայի մասին առաջին հիշատակումները թվագրվում են XVI դարի 60-ական թվականներին։ Այդ տարիներին պորտուգալացի նավաստիները տվյալ տարածքում արդեն գոյություն ունեցող բնակավայրն անվանել են Մեզուրադու նավահանգիստ։ 1821 թվականին անկախ գաղութ ստեղծելու նպատակով, ԱՄՆ-ից Աֆրիկա են գալիս ստրկությունից ազատված սևամորթները, որոնք էլ դառնում են այդ տարածքի առաջին ամերիկյան վերաբնակները։ Նրանք իջել են Շերբրո կղզու ափին, որն այսօր պատկանում է Սիերա Լեոնե պետությանը։ Տեղաբնիկները հյուրասիրությամբ աչքի չէին ընկնում և բազմաթիվ վերաբնակներ զոհվել են աբորիգենների հետ կատաղի մարտերի ժամանակ։ 1822 թվականին կենդանի մնացած ամերիկացիները փրկվել են իրենց հայրենակիցների կողմից, ովքեր նույնպես եկել էին Աֆրիկա, և տեղափոխվել Մեզուրադու նավահանգիստ, որտեղ էլ նրանց կողմից հիմնադրվել է Քրիստոպոլիս բնակավայրը։ 1824 թվականին անվանափոխվել է Մոնրովիա ամերիկյան նախագահ Ջեյմս Մոնրոյի պատվին։
Կառավարություն խմբագրել
XIX դարի երկրորդ կեսից քաղաքը ղեկավարել են.
- Վ.Ֆ. Նելսոն, 1870-ական թվականներ[1]
- Ս.Տ.Օ. Քինգ, 1880-ական թվականներ[2]
- Հ.Ա. Ուիլյամս, 1890-ական թվականներ[3]
- Գաբրիել Մ. Ջոնսոն, 1920-ական թվականներ[4]
- Նեյթոն Ս. Ռոս, 1956-1969 թվականներ[5]
- Էլլեն Ա. Սենդիմենի, 1970-ական թվականներ (առաջին կին-քաղաքապետ)[6]
- Օֆելիա Հոֆ Սեյթումե, 2001-2009 թվականներ
- Սթեյսի Ռանդալ, 2010-2011 թվականներ։
Կլիմա խմբագրել
Համաձայն Կյոպենի կլիմայի դասակարգման, Մոնրովիան գտնվում է արևադարձային մուսոնային կլիմայական գոտում։ Տարվա ընթացքում տվյալ տարածքում թափվում են բավականին մեծ թվով տեղումներ (տարեկան մոտ 5 140 մմ)։ Կլիման բնորոշվում է և՛ խոնավ, և՛ չոր սեզոնների առկայությամբ։ Սակայն նույնիսկ չոր սեզոնին դիտվում են տեղումներ։ Օդի ջերմաստիճանը կայուն է մնում ամբողջ տարվա ընթացքում և տատանվում է 26 °C-ի սահմաններում։
| Մոնրովիաի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 32 (90) |
33 (91) |
32 (90) |
33 (91) |
34 (93) |
31 (88) |
29 (84) |
30 (86) |
29 (84) |
30 (86) |
32 (90) |
32 (90) |
34 (93) |
| Միջին բարձր °C (°F) | 30.9 (87.6) |
31 (88) |
31.9 (89.4) |
31.8 (89.2) |
30.7 (87.3) |
30 (86) |
28.9 (84) |
29 (84) |
29 (84) |
30 (86) |
30.9 (87.6) |
30.9 (87.6) |
30.42 (86.73) |
| Միջին օրական °C (°F) | 25.9 (78.6) |
26.4 (79.5) |
26.9 (80.4) |
26.4 (79.5) |
25.4 (77.7) |
25.5 (77.9) |
24.4 (75.9) |
25 (77) |
25 (77) |
25.5 (77.9) |
26 (79) |
26 (79) |
25.7 (78.28) |
| Միջին ցածր °C (°F) | 21 (70) |
21.9 (71.4) |
22 (72) |
22.1 (71.8) |
21.1 (70) |
20.2 (68.4) |
21 (70) |
20 (68) |
21 (70) |
21 (70) |
21.1 (70) |
21.1 (70) |
21.12 (70.13) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | 13 (55) |
20 (68) |
19 (66) |
16 (61) |
16 (61) |
18 (64) |
16 (61) |
18 (64) |
18 (64) |
19 (66) |
16 (61) |
14 (57) |
13 (55) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 31 (1.22) |
56 (2.2) |
97 (3.82) |
216 (8.5) |
516 (20.31) |
973 (38.31) |
996 (39.21) |
373 (14.69) |
744 (29.29) |
772 (30.39) |
236 (9.29) |
130 (5.12) |
5140 (202,35) |
| Միջ. անձրևոտ օրեր (≥ 0.1mm) | 5 | 5 | 10 | 17 | 21 | 26 | 24 | 20 | 26 | 22 | 19 | 12 | 207 |
| % խոնավություն | 86.5 | 85 | 84.5 | 85.5 | 84 | 85.5 | 85.5 | 85.5 | 89 | 88 | 87.5 | 86 | 86.04 |
| Միջին օրական արևային ժամ | 6 | 6 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 3 | 4 | 4 | 6 | 5 | 4.9 |
| Աղբյուր #1: Climate-Data.org for average temperatures (altitude: 5m)[7] | |||||||||||||
| Աղբյուր #2: BBC Weather for record temperatures, precipitation, rainy days and sunshine[8] | |||||||||||||
Տնտեսություն խմբագրել
Քաղաքում գործում են երկու միջազգային օդանավակայաններ։ Մոնրովիան միակ անմաքս նավահանգիստն է Արևմտյան Աֆրիկայում։ Քաղաքը զգալի եկամուտ ստանում է հարևան երկրներ ապրանքներ տեղափոխելուց։ Բեռնաշրջանառությունը տարեկան կազմում է մոտ 12 միլիոն տոննա։ Զարգացած է սննդային, նավթաքիմիական, դեղագործական, ցեմենտային ոլորտները, ձկնորսությունը։
Քույր-քաղաքներ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Trustees of Donations for Education in Liberia Records: 1842-1939». Massachusetts Historical Society. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 13-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 3-ին.
- ↑ Burrowes, Carl Patrick (2004). Power and Press Freedom in Liberia, 1830-1970. Africa World. էջ 117. ISBN 1592212948.
- ↑ Payne, Daniel Alexander (1922). A history of the African Methodist Episcopal church: being a volume supplemental to A history of the African Methodist Episcopal church. Book Concern of the A.M.E. Church. էջ 181.
- ↑ «African Series Introduction: Volume VIII: October 1913--June 1921». The Marcus Garvey and UNIA Papers Project. UCLA. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 13-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 3-ին.
- ↑ «Nathan Ross; Was Mayor Of Monrovia». The Washington Post. 2003 թ․ հունվարի 28.
- ↑ Thompson, Era Bell (January 1972). «Liberian Lady Wears Three Hats». Ebony: 54–62.
- ↑ «Climate: Monrovia - Climate graph, Temperature graph, Climate table». Climate-Data.org. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 5-ին.
- ↑ «BBC Weather - Monrovia». BBC Weather. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 5-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մոնրովիա» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 19)։ 
|