Մոննա Ռոզա

Դանթե Գաբրիել Ռոսսետտիի նկար

«Մոննա Ռոզա» (անգլ.՝ Monna Rosa), անգլիացի պրեռաֆայելիտ նկարիչ Դանթե Գաբրիել Ռոսսետտիի նկարը՝ ստեղծված 1867 թվականին, որում պատկերված է Ֆրենսիս Դոուսոն Լեյլանդը՝ հավաքորդ Ֆրեդերիկ Լեյլանդի կինը։ Գոյություն ունի Ռոսսետտիի ավելի վաղ աշխատանք կրկին այս անվանմամբ, որի գտնվելու վայրի մասին այժմ ոչինչ հայտնի չէ[1]։

Մոննա Ռոզա
տեսակգեղանկար
նկարիչԴանթե Գաբրիել Ռոսսետտի
տարի1867
բարձրություն0,69 մետր
լայնություն0,53 մետր
ուղղությունՊրեռաֆայելիտներ
նյություղաներկ և փայտե տախտակ
հավաքածուանհայտ
Ծանոթագրություններ
 Monna Rosa by Dante Gabriel Rossetti Վիքիպահեստում

Տեղեկություն նկարի մասին խմբագրել

 
1862 թվականի նկարի լուսանկարը[2]
 Մոննա ՌոզաՄնեմոսինե (նկար)Երանելի կույսը (նկար)Պրոզերպինա (նկար)Վերոնիկա ՎերոնեզեԼեդի Լիլիթ
Ռոսսետտիի վեց նկարներ կախված են Լեյլանդի աշխատասենյակում[3]։

Ֆրեդերիկ Լեյլանդին, որը հետագայում գնել է այս նկարը, ուղարկած իր նամակում Դանթե Գաբրիել Ռոսսետտին գրել է, որ առաջադիմել է նոր նկարի աշխատանքներում՝ մեծացնելով նրա չափսերը և հավելելով ալիքվող հագուստի պատկեր, ինչպես նաև այն, որ իրեն ոչինչ չի մնում, քան ստեղծագործությունը կրկին կոչել «Մոննա Ռոզա»՝ հղում տալով բանաստեղծ Անջելո Պոլիցիանոյի տողերին[1][4]։ 1862 թվականին նկարիչն ստեղծել է նույն անվանմամբ դիմանկար, որտեղ պատկերվել է Ֆրեդերիկ Լեյլանդի կինը, ինչպես 1867 թվականի համանուն աշխատանքում[1]։ 1873 թվականին Ռոսսետտին որոշ ժամանակով վերցրել է նկարը, որպեսզի մասամբ վերափոխի այն[5]։ «Մոննա Ռոզայի» վրա աշխատելիս Ռոսսետտին ծանոթացրել է Լեյլանդին Ջեյմս Էբբոտ Մաք-Նեյլ Ուիսթլերի հետ։ Նկարի ֆոնի դետալները (սիրամարգի փետուր և ճենապակի) նման են գեղազարդ սենյակին, որը հետագայում Ուիսթլերն ստեղծել է Լեյլանդի համար[6]։ «Մոննա Ռոզան» Ռոսսետտիի հեղինակած այլ 5 դիմանկարների հետ կախված է եղել Ֆրեդերիկ Լեյլանդի սենյակում[7][3]։

Արվեստ խմբագրել

Դանթե Գաբրիել Ռոսսետտիի արվեստի մասին 1904 թվականի գրքում Հենրի Քարրի Մարիլլին նկարն անվանել է «փոքրիկ, բայց գեղեցիկ»՝ խնամքով նկարագրելով զգեստը, վարդերը, զարդերը, մազերը, ինչպես նաև ֆոնի դետալները[8]։ Լինդա Մերիլի կարծիքով՝ նկարն իրենից ավելի շատ ներկայացնում է հագուստային գեղանկար, ոչ թե դիմանկար։ Այն հանդիսանում է «աննպատակ գեղեցկության» օրինակ[6]։ Ջեսիկա Ֆելդմանը նշում է, որ հատուկ ուշադրություն է պահանջում ճենապակե սկահակը, որը ինքն իրենով դարձել է գեղագիտության օրինակ։ Սկահակը պետք է դիտարկել ոչ որպես ինտերիերի դետալ, դրանում նկարիչը ուրվագծել է զգեստի, ծաղիկների և ֆոնի արտացոլանքը, ինչպես նաև երևում է Ռոսետտիի տարվածությունը արևելյան առարկաների հանդեպ և նույնիսկ դրանց փոխանցելու հակումը. նա «փոխանցել է» չինական ճենապակին անգլիական գեղանկարչության լեզվով[9]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 McGann, Jerome (editor) (2005). «Monna Rosa, Dante Gabriel Rossetti, 1867». Rossetti Archive. Institute for Advanced Technology in the Humanities, University of Virginia. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 12-ին. {{cite web}}: |first= has generic name (օգնություն)
  2. McGann, Jerome (editor) (2005). «Monna Rosa, Dante Gabriel Rossetti, 1862». Rossetti Archive. Institute for Advanced Technology in the Humanities, University of Virginia. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 12-ին. {{cite web}}: |first= has generic name (օգնություն)
  3. 3,0 3,1 Waking Dreams, p. 26 (figure 5).
  4. FMcGann, Jerome (editor) (2005). «Monna Rosa, Dante Gabriel Rossetti». Rossetti Archive. Institute for Advanced Technology in the Humanities, University of Virginia. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 12-ին. {{cite web}}: |first= has generic name (օգնություն)
  5. Fredeman, William Evan The Correspondence of Dante Gabriel Rossetti: The last decade, 1873–1882, Kelmscott to Birchington, 1873–1874. — Boydell & Brewer, 2006. — С. 333—340. — ISBN 9780859916387
  6. 6,0 6,1 Merrill, Linda The Peacock Room: a cultural biography. — Yale University Press, 1998. — С. 88—90. — ISBN 9780300076110
  7. Waking Dreams, p. 204.
  8. Marillier, Henry Currie Dante Gabriel Rossetti: an illustrated memorial of his art and life. — George Bell & Sons, 1904. — С. 101.
  9. Feldman, Jessica Rosalind Victorian modernism: pragmatism and the varieties of aesthetic experience. — Cambridge University Press, 2002. — С. 69—71. — ISBN 978-0-521-81581-9

Գրականություն խմբագրել

  • Wildman, Stephen; Laurel Bradley; Deborah Cherry; John Christian; David B. Elliott; Betty Elzea; Margaretta Fredrick; Caroline Hannah; Jan Marsh; Gayle Seymour Waking Dreams, the Art of the Pre-Raphaelites from the Delaware Art Museum. — Art Services International, 2004. — С. 395.
  • Surtees, Virginia. Dante Gabriel Rossetti. 2 vols. Oxford: Clarendon Press, 1971.