Միջաստղային օբյեկտներ
Միջաստղային օբյեկտներ, օբյեկտներ (գիսաստղ, աստղակերպեր և այլն), որոնք գտնվում են միջաստղային միջավայրի[1] մեջ և որևէ աստղի հետ կապված չեն ձգողության ուժով։ Միջաստղային օբյեկտը կարող է դիտվել այն ժամանակ, երբ այն անցնում է Արեգակնային համակարգի միջով, Արեգակին մոտ կամ եթե այն պոկվել է Օորտի ամպից և սկսել է շարժվել Արեգակի ձգողության հետ չկապված խիստ ձգված հիպերբոլային ուղեծրով[2]։
Առաջին դիտված միջաստղային օբյեկտը 1i/Օումուամուան է[1]։ Թույյ ձգված հիպերբոլային ուղեծրով օբյեկտներ արդեն դիտարկվել են, բայց այդ օբյեկտների ուղեծրերը հուշում են, որ նրանք պոկվել են Օորտի ամպից, այսինքն՝ առաջացել են ոչ թե ուրիշ աստղի մոտ կամ միջաստղային միջավայրում, այլ Արեգակնային համակարգում։ Օորտի ամպի առաջացման ժամանակակից մոդելները ցույց են տալիս, որ նրանից անջատված օբյեկտների մեծ մասը տարածվել են միջաստղային միջավայր, և միայն փոքր մասն է մնացել ամպի մեջ։ Հաշվարկները ցույց են տալիս, որ ամպից անջատված օբյեկտների քանակը 3-100 անգամ մեծ է այնտեղ մնացածներից[2]։ Այլ մոդելների համաձայն պոկված օբյեկտները կազմում են այնտեղ առաջացած օբյեկտների 90-99%[3], և հիմք չկա ենթադրել, որ ուրիշ աստղային համակարգերում օբյեկտների առաջացումը տեղի է ունենում այլ մեխանիզմներով, որոնք բացառում են նման տարածումը[1]։
Միջաստղային օբյեկտները պետք է ժամանակ առ ժամանակ անցնեն Արեգակնային համակարգի ներքին մասով[1], նրանք պետք է տարբեր արագություններով արեգակնային համակարգին մոտենան Հերկուլեսի համաստեղությունից, քանի որ Արեգակնային համակարգը շարժվում է հենց այդ ուղղությամբ[4]։. Հաշվի առնելով Արեգակից հեռանալու արագությունը գերազանցող օբյեկտների հազվադեպությունը (մինչև հիմա հատնաբերվել են այդպիսի միայն երկու օբյեկտ՝ 1i/Օումուամուան և Բորիսովի գիսավորը)՝ կարելի է ենթադրել, որ միջաստղային միջավայրում գոյություն ունի այդպիսի օբյեկտերի խտության վերին սահման։ Ենթադրաբար միջաստղային օբյեկտների խտությունը չի կարող գերազանցել 1013 օբյեկտ խորանարդ պարսեկում[5]։ LINEAR-ի կատարած վերլոիծությունների համաձայն, վերին սահմանը փ անգամ փոքր է և կազմում է 4,5×10−4 մեկ աստղագիտական միավորի խորանարդում (3×1012 օբյեկտ խորանարդ պարսեկում)[2]։.
Միջաստղաին օբյեկտները Արեգակնային համակարգի միջով անցնելիս հազվադեպ կարող են կլանվել և Արեգակի ձգողության հետևանքով անցնել հելիոցենտրիկ ուղեծիր։ Համակարգչաին մոդելավորումը ցույց է տալիս,որ Յուպիտերը միակ մոլորակն է, որը բավականին զանգվածեղ է, որպեսզի կլանի այդպիսի օբյեկտը և բերի այն արեգակնամոտ ուղեծիր, բայց այդպիսի կլանման հավանականությունը 60 միլիոն տարին մեկ անգամ է[5]։ Այդպիսի օբյեկտի օրինակ, հավանաբար, հանդիսանում է 96P/Մակհոլցի գիսավորը, որն ունի անսովոր քիմիական կազմ, որը նման է միջաստղային միջավարի կազմին, որից կարող էր այն առաջանալ[6]։
Ութ հիպերբոլային գիսավորներ լավ թեկնածուներ են համարվում միջաստղային օբյեկտ կոչվելու, քանի որ նրանք ունեն V∞ <-1,5կմ/վ՝ C/1853 R1 (Բրունսի), C/1997 P2 (Spacewatch), C/1999 U2 (SOHO), C/2002 A3 (LINEAR), C/2008 J4 (Մակնոտի), C/2012 C2 (Բրյունեի), C/2012 S1 (ISON) и C/2017 D3 (ATLAS)[7] Եթե այս տվալները հաստատվեն, ապա Օումուամուա աստերոիդը կկորցնի առաջին միջաստղային օբյեկտի կոչումը՝ այն զիջելով 1853թ Կ․ Բրունսի կողմից հայտնաբերված C/1853 R1 գիսավորին[8]։
Որոշ ֆուտուրիստներ մեծ հույսեր ունեն այդ օբյեկտների վրա միջաստղաին ճանապարհորդությունների հետ կապված։ Նրանց կարծիքով ադպիսի օբյեկտի վրա կարող է լինել առաջնաին հենք, որը հետագայում կառավարվող ջերմամիջուկային սինթեզի,իոնային շարժիչների աշխատանքային մարմնի, տեղում տիեզերական կառուցապատման և այլնի համար կարող է վառելանութի աղբյուր հանդիսանալ՝ ազատելով այդ ահռելի զանգվածի տեղափոխման անհրաժեշտությունից։ Իհարկե, դրա համար անհրաժեշտ է, որ օբյեկտը շարժվի պահանջվող ուղղությամբ գոնե «համաստեղության ճշտությամբ»։ Անկասկած, դա կլինի «օգտակար ձեռքբերում», քանի որ Օբերտի էֆեկտի տեսանկյունից այդպիսի երկնային օբյեկտը կարելի է դիտարկել որպես նախօրոք ուղարկված վառելանյութ կամ նախօրօք անցած լրացուցիչ աստիճան, որն ավելացնում գումարաին համակարգի էֆեկտիվությունը էքսպոնենցիալ կերպով։ Դժվարությունները նույնպես ակնհայտ են՝ հեռահար հայտնաբերման անհրաժեշտությունը, կազմության ու հետագծի պարամետրերի էքսպրես-անալիզը, ինչպես նաև այդպիսի օբյեկտի թռիչքի ուղղության թույլատրելի միջակայքում հայտնվելուն տասնամյակներով սպասման անհրաժեշտությունը՝ պահպանելով մերձերկրային սպասման ուղեծրից շտապ թռիչքի և միացման պատրաստակամությունը։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Valtonen, Mauri J.; Jia-Qing Zheng, Seppo Mikkola Origin of oort cloud comets in the interstellar space(անգլ.) // Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy : journal. — Springer Netherlands, 1992. — Т. 54. — № 1—3. — С. 37—48. — Архивировано из первоисточника 13 Սեպտեմբերի 2019.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Francis, Paul J. The Demographics of Long-Period Comets(անգլ.) // The Astrophysical Journal. — IOP Publishing, 2005. — Т. 635. — № 2. — С. 1348—1361. — — Архивировано из первоисточника 16 Դեկտեմբերի 2019.
- ↑ Choi, Charles Q. (2007 թ․ դեկտեմբերի 24). «The Enduring Mysteries of Comets». Space.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 3-ին. Վերցված է 2008 թ․ դեկտեմբերի 30-ին.
- ↑ Struve, Otto[en]; Lynds, Beverly and Pillans, Helen Elementary Astronomy. — New York: Oxford University Press, 1959. — С. 150.
- ↑ 5,0 5,1 Torbett, M. V. Capture of 20 km/s approach velocity interstellar comets by three-body interactions in the planetary system(անգլ.) // Astronomical Journal : journal. — 1986. — Т. 92. — С. 171—175. —
- ↑ MacRobert, Alan (2008 թ․ դեկտեմբերի 2). «A Very Oddball Comet». Sky & Telescope. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ դեկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 26-ին.
- ↑ Where the Solar system meets the solar neighbourhood: patterns in the distribution of radiants of observed hyperbolic minor bodies Արխիվացված 2022-01-22 Wayback Machine, 2018
- ↑ Учёные нашли первые следы звезды, пролетевшей через Солнечную систему Արխիվացված 2018-03-25 Wayback Machine // РИА
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Միջաստղային օբյեկտներ» հոդվածին։ |