Աստղագիտական միավոր

Աստղագիտական միավոր (հայերեն ա.մ., միջազգային նշանակումը՝ au, անգլերեն astronomical unit-ից), աստղագիտության մեջ տարածության չափման միավոր, հավասար է 149 597 870 700 մետրի^[1]։ Աստղագիտական միավորը մոտավորապես հավասար է Արեգակից Երկրի ունեցած միջին հեռավորությանը (այսինքն՝ Երկրի ուղեծրի միջին շառավղին)։

Պատմություն

Աստղագիտական միավորի համար օգտագործվել են միավորի տարբեր նշաններ և հապավումներ: 1976 թվականի որոշման մեջ Միջազգային աստղագիտական միությունը (ՄԱՄ) օգտագործել է A խորհրդանիշը ՝ աստղագիտական միավորին հավասար երկարություն նշելու համար։ Աստղագիտական գրականության մեջ տարածված է AU նշանը։ 2006 թվականին Կշիռների և չափումների միջազգային բյուրոն (BIPM) ֆրանսիական «unité astronomique»-ից առաջարկել էր ua որպես միավորի խորհրդանիշ^[2]։ 2006- ի ոչ նորմատիվ հավելված C-ում (հետագայում հանվեց) աստղագիտական միավորի խորհրդանիշը նույնպես ua էր։

2012 թվականին ՄԱԳՀ-ն, նշելով, որ «այժմ տարբեր նշաններ են օգտագործվում աստղագիտական միավորի համար», խորհուրդ է տվել օգտագործել «au» նշանը: Հետագայում Ամերիկյան աստղագիտական ընկերության և Թագավորական աստղագիտական ընկերության կողմից հրատարակված գիտական ամսագրերը ընդունեցին այս խորհրդանիշը։ SI բրոշյուրի 2014 թվականի վերանայման և 2019 թվականի հրատարակության մեջ BIPM-ն օգտագործել է միավորի «au» նշանը^[3]։

Ծանոթագրություններ

↑ On the re-definition of the astronomical unit of length (PDF). XXVIII General Assembly of International Astronomical Union. Beijing: International Astronomical Union. 31 August 2012. Resolution B2. «... recommends [adopted] that the astronomical unit be re-defined to be a conventional unit of length equal to exactly 149,597,870,700 metres, in agreement with the value adopted in IAU 2009 Resolution B2»
↑ Bureau International des Poids et Mesures (2006), The International System of Units (SI) (PDF) (8th ed.), Organisation Intergouvernementale de la Convention du Mètre, էջ 126, Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2022-10-09-ին
↑ «The International System of Units (SI)» (PDF). SI Brochure (9th ed.). BIPM. 2019. էջ 145. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022-10-09-ին. Վերցված է 8 Հունվարի 2025-ին.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 577)։

[1] On the re-definition of the astronomical unit of length (PDF). XXVIII General Assembly of International Astronomical Union. Beijing: International Astronomical Union. 31 August 2012. Resolution B2. «... recommends [adopted] that the astronomical unit be re-defined to be a conventional unit of length equal to exactly 149,597,870,700 metres, in agreement with the value adopted in IAU 2009 Resolution B2»

[Bureau_International_des_Poids_et_Mesures_2006_126-2] Bureau International des Poids et Mesures (2006), The International System of Units (SI) (PDF) (8th ed.), Organisation Intergouvernementale de la Convention du Mètre, էջ 126, Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2022-10-09-ին

[SI_Brochure2019-3] «The International System of Units (SI)» (PDF). SI Brochure (9th ed.). BIPM. 2019. էջ 145. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022-10-09-ին. Վերցված է 8 Հունվարի 2025-ին.

[1]

[2]

[3]