Վիքիպեդիա

Մարսի ուղեծիրը հատող աստերոիդների ցանկ

Մարս-հատող աստղակերպ (անգլ.՝ Mars-crossing asteroid, MCA, նաև Մարս-հատող, անգլ.՝ Mars-crosser, MC), աստղակերպ է, որի ուղեծիրը հատում է Մարսի ուղեծիրը։ Այստեղ թվարկված են 100000-ից ցածր թվով մարս-հատողներ։ Նրանց մեջ են ներառվում նաև երկու համարակալված Մարսի տրոյացիները՝ (5261) Էուրիկան և (101429) 1998 VF31-ը։

Մարսի ուղեծիրը (դեղին գոտի. տատանվում է 1,381 և 1,666 ԱՄ) ցուցադրվում է աստղակերպի համար տեսականորեն հնարավոր 6 ուղեծրով (կարմիր գիծ): Մարս-հատող աստղակերպի ուղեծիրը ցուցադրվում է աջ կողմի ներքևի շարքում: Ընդհանուր առումով, Մարս-հատողն ունի ավելի փոքր պերիկենտրոն և ավելի մեծ ապոկենտրոն՝ համեմատած Մարսի հետ:
Հատուկ դեպքերը ներառում են ներքին գրեյզեր (վերևի շարք, մեջտեղում) և արտաքին գրեյզեր (ներքևի շարք, մեջտեղում), որոնք ամբողջությամբ չեն հատում Մարսի նկարագրված ուղեծրի գոտին։ Մյուս երեք գծապատկերները նկարագրում են համաուղեծրային ուղեծիրը (վերևի շարքում, աջ կողմում), որտեղ աստղակերպի ուղեծիրը գտնվում է Մարսի ուղեծրի գոտում, ինչպես նաև մերձերկրային աստղակերպերից, ինչպիսին է Ամուր աստղակերպը (վերևի շարքում, ձախ) և հիմնական գոտու աստղակերպ, օրինակ՝ Հունգարիայի ընտանիքը, որոնց ուղեծրերը ամբողջությամբ պարունակվում են համապատասխանաբար Մարսի ուղեծրի ներսում կամ դրսում։

Տվյալների շատ շտեմարաններ, օրինակ՝ JPL Small-Body Database (JPL SBDB), նշվում են միայն 1,3 աստղագիտական միավորից մեծ պերիկենտրոն ունեցող աստղակերպերը՝ որպես Մարս-հատողներ։ Սրանից փոքր պերիկենտրոն ունեցող աստղակերպը դասակարգվում է որպես Երկրին մոտ գտնվող օբյեկտ, չնայած այն հատում է Մարսի ուղեծիրը, ինչպես նաև հատում է (կամ մոտենում է) Երկրի ուղեծիրը։ Այնուամենայնիվ, այս օբյեկտները նշված են այս հոդվածում։ Գրեյզերը Մարսի ապոկենտրոնից (1,67 ԱՄ) ներքև, բայց Մարսի պերիկենտրոնից (1,38 ԱՄ) վերև գտնվող պերիկենտրոն ունեցող օբյեկտ է[1]։ JPL SBDB-ում թվարկված են 13,500 Մարս-հատող աստղակերպեր։ Միայն 18 Մարս-հատողն է ավելի պայծառ, քան բացարձակ մեծությունը (H) 12,5[2], որը սովորաբար դարձնում է այս աստղակերպերին H<12,5 ավելի քան 13 կմ տրամագծով, կախված ալբեդոյից։ Հայտնի ամենափոքր Մարս-հատողներն ունեն բացարձակ մեծություն (H) մոտ 24 և սովորաբար տրամագիծը 100 մետրից պակաս է։ Հայտնի է ավելի քան 21,600 Մարս-հատող[3], որոնցից միայն 5751-ն է ստացել MPC համար։

Երկիր մոլորակը, որն ունի ավելի մեծ ձգողականություն և մակերես, քան Մարսը, ավելի շատ հարվածողներ է ձգում, քան Մարսը։ Երկիրը ընդհարման է ենթարկվում մոտ 20 անգամ ավելի, քան Լուսինը[4], իսկ Մարսը միայն 3-5 անգամ ավելի շատ է ընդհարման ենթարկվում, քան Լուսինը[5]։

Համաուղեծրային ուղեծիր

խմբագրել

L4.

L5.

Թեկնածուներ

Ներքին գրեյզերներ

խմբագրել

Ներքին գրեյզերներ, որոնք նաև Երկիր-հատողներ կամ գրեյզերներ են

խմբագրել

Մարս-հատողներ, որոնք նաև Երկիր-հատողներ կամ գրեյզերներ են

խմբագրել

Այս օբյեկտները ներառված չեն որպես Մարս-հատողներ տվյալների բազաներում, ինչպիսին է Ռեակտիվ շարժման լաբորատորիայի Փոքր մարմինների տվյալների շտեմարանի առցանց զննարկիչը[6]։ Փոխարենը, դրանք դասակարգվում են որպես Երկրին մոտ գտնվող օբյեկտներ (NEO):

Արտաքին գրեյզերներ

խմբագրել

Մարս-հատողներ

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ "Mars crosser", Encyclopædia Britannica, (2009), retrieved online May 3, 2009.
  2. ↑ «JPL Small-Body Database Search Engine: orbital class (MCA) and H < 12.5 (mag)». JPL Solar System Dynamics. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 12-ին.
  3. ↑ «JPL Small-Body Database Search Engine: orbital class (MCA)». JPL Solar System Dynamics. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  4. ↑ NASA's Moon Data Sheds Light on Earth’s Asteroid Impact History
  5. ↑ How often does Mars get whacked?
  6. ↑ http://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi Small-body Database Browser
  7. ↑ 6386 Keithnoll at the JPL Small-Body Database Browser

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մարսի_ուղեծիրը_հատող_աստերոիդների_ցանկ&oldid=9459676» էջից