Մարիելիստ, փոքրիկ քաղաք և ծովափնյա հանգստավայր Դանիայի Ֆալստեր կղզու Նիկոբինգ քաղաքից 12 կիլոմետր հարավում: Երկար ավազոտ լանդշաֆտը հանգեցրել է շինարարական լայնածավալ զարգացման՝ մոտ 6000 հանգստյան տներով։ 2024 թվականի տվյալներով նրա բնակչությունը կազմում է 656 մարդ[1]։

Բնակավայր
Մարիելիստ
ԵրկիրԴանիա Դանիա
ՀամայնքԳուլբորգսուն
Ժամային գոտիUTC+1 և UTC+2
Մարիելիստ (Դանիա)##
Մարիելիստ (Դանիա)

Աշխարհագրություն

խմբագրել

Մարիելիստը գտնվում է Ֆալստերի բալթյան ափին[2]։ Վերջին սառցե դարաշրջանի ավարտին՝ մոտ 12000 տարի առաջ, հալվող սառույցը իր հետևից թողել է կավի, ավազի և ժայռերի 18 կիլոմետրանոց բլուր, որը ձգվում է Իդեստրուպից մինչև Գեդսեր։ Ի սկզբանե կային նաև երեք կղզիներ՝ Լանգյո, Բյոտո և Բյոտո Ֆանգ, բայց դրանք հետագայում պատվեցին ցեխով և անհետացան: Այնուամենայնիվ, Գեդեսբիում մնում է մի ծոց, որը տանում է դեպի Բյոտո Նոր լիճը, որը ձգվում է 16 կմ Սիլդեստրուպից մինչև Գեդեսբի։. 1860-1865 թվականներին ծոցը փակվել է, ամբարտակ է կառուցվել, իսկ ներքին տարածքը ջրահեռացվել է։

 
Երկար լողափ

Մարիելիստի սպիտակ ավազով լողափը ամենաարևմտյանն է հինգ երկրների մակընթացային գոտու երկայնքով[3]։ 2011-ին Դանիայի տասը լողափերի հարցման արդյունքում Մարիելիստի լողափը, որը ձգվում է առնվազն 20 կիլոմետր (12 մղոն), զբաղեցրեց առաջին հորիզոնականը՝ հավաքելով ձայների 19,2%-ը։ Փափուկ սպիտակ ավազով լողափը համարվեց հարմար հատկապես երեխաների համար: Լողափի երկայնքով կան բնակավայրեր, որոնց կենտրոնը գտնվում է Մարիելիստում: Լողափի երկայնքով ավազաթմբերի հետևում կա ամբարտակ, որը կառուցվել է 19-րդ դարի վերջին՝ ջրհեղեղից պաշտպանվելու համար՝ թույլ տալով այն օգտագործել ներկայումս գյուղատնտեսության համար։ Հետիոտնային արահետը (չափազանց նեղ հեծանիվների համար) առաջարկում է զբոսանքներ ծովափի ամբողջ 20 կմ երկարությամբ[4]:

Պատմություն

խմբագրել

1872 թվականին փոթորիկի հետևանքով առաջացած ջրհեղեղից հետո Հանս Յորգենսենին հաջողվեց ցամաքեցնել հողատարածքը հողագործության համար: Նա իր նոր ֆերման անվանեց Մարիելիստ՝ իր կնոջ՝ Մարիի անունով: 1906 թվականին փաստաբան Ֆրեդերիկ Գրաեն (1865-1938) ֆերման վերածեց 12 սենյականոց հյուրանոցի, որը կոչվում էր «Marielyst Østersøbad»: Նա բացեց այն 1906 թվականի հուլիսի 28-ին՝ հրավիրելով տեղական և ազգային հայտնիներին, ինչպես նաև միջազգային մամուլի ներկայացուցիչներին։ Հյուրանոցի մեծ հաջողության շնորհիվ լրացուցիչ տարածքներ հատկացվեցին մեկ այլ ֆերմայում՝ Նյորեվանգում։. 1908-1909 թվականներին Գրաեն կառուցեց երեք մոդեռն ոճով տներ՝ Troldtøj, Kitwalde և Tannhäuser՝ ոգեշնչված Հոլգեր Դրախմանի աշխատանքներով. Դեկորացված Օլաֆ Ռուդեի և Կառլ Հոլմի նկարներով, դրանք գնեցին հարուստ ընտանիքներ Կոպենհագենից: Տեղի բնակիչները հետևեցին օրինակին 1920-ականներին՝ կառուցելով հիմնականում երկհարկանի աղյուսե տներ՝ երկրորդ հարկից դեպի ծովը տեսարանով: Հողատարածքների գնի աճի հետ փայտե տները փոքրացան[5][6]:

1919 թվականին Լաուրիտս Հանսենը բացեց առաջին մթերային խանութը Մարիելիստ Տորվում, շուտով դրան ավելացվեց ռեստորան։ 1932 թվականին բացվեց Տանհեյզեր հյուրատունը, որին ռոստորան ավելացվեց 1939 թվականին։ 1937 թվականին բացվեց Զելանդիա տանող Ստորստրյոմյան կամուրջը, 1938 թվականին կառուցվեց Strandhotellet հյուրանոցը և հետագայում վերանվանվեց «Østersøens Perle»: Մեկ այլ հյուրանոց Իվաննան, ավելի ուշ՝ Մարիելիստ Ստրանդհոթելը, բացվեց 1956 թվականին, բայց 2006-ին քանդվեց՝ հանգստյան բնակարանների համար տարածք ազատելու համար:. Մոտավորապես 1940 թվականին Մարիելիստը դարձավ հանրաճանաչ հանգստի գյուղ՝ մոտ 500 փոքրիկ հանգստյան տներով, որոնք գտնվում էին Բյոտվեյի և Ստորքևեյի միջև։ 1960-1970-ականներին շրջակա տարածքի ամառանոցների նկատմամբ հետաքրքրությունը վերածնվեց: Այժմ Մարիելիստում և նրա շրջակայքում կա ավելի քան 6000 ամառանոց[6]:

Հայտնի մարդիկ

խմբագրել
  • Սառա Գրյունեվալդ (ծնված 1984-ին) - դանիացի մոդել, հեռուստահաղորդավար և դերասանուհի. մեծացել է Մարիելիստում[7]:

Տեսարժան վայրեր

խմբագրել

Մարիելիստը, կառուցված միջերկրածովյան հանգստավայրի ոճով[8], ունի հյուրանոցների, ռեստորանների, խանութների, հանգստի համար նախատեսված բնակարանների և դիսկոտեկների լայն ընտրանի:

Ստրանդկիրկեն եկեղեցին, անկախ հաստատություն լինելով, հանդիսանում է Դանիայի ազգային եկեղեցու մաս, բացվել է 1957 թվականին։ Ամռան ամիսներին կիրակնօրյա ծառայություններ են մատուցվում դանիերեն և գերմաներեն լեզուներով։[9]: Գոլֆի և զվարճանքի այգին առաջարկում է մինի գոլֆի տարբեր տեսակներ և մի շարք այլ հնարավորություններ երեխաների համար: Հետաքրքիր ժամանց անցկացնելու այլ տարբերակները ներառում են քարտինգի կենտրոն, օդապարիկ և վինդսերֆինգի դպրոց: Ժողովրդական ավագ դպրոցը (Højskolen i Marielyst) առաջարկում է տարբեր դասընթացներ և երաժշտական միջոցառումներ իր համերգասրահում, որը նայում է դեպի ծովը[10]:

Պատկերներ

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. BY3: Population 1st January, by urban areas: The Mobile Statbank from Statistics Denmark
  2. Lee, Philip C; Brown, Jules; Sinclair, Mick; S. Andrew Spooner (2003). The Rough Guide to Scandinavia: Denmark. Norway. Sweden. Finland. Rough Guides. էջեր 126–. ISBN 978-1-84353-218-7. Վերցված է 20 November 2012-ին.
  3. Palmer, Alan (18 December 2007). The Baltic. Penguin. էջեր 19–. ISBN 978-1-59020-926-4. Վերցված է 20 November 2012-ին.
  4. Judith Betak, "20 kilometer blødt, hvidt sand, som langsomt fortaber sig ud i Østersøen er Danmarks Bedste Strand 2011", Berlingske, 21 June 2011. (da) Retrieved 17 November 2012.
  5. Hansen, Verner (ed.): "Marielyst – et badested bliver skabt", in Heidi Pfeffer & Ove H. Nielsen (2012), Lolland-Falster – historier i landskabet, Lolland-Falsters Historiske Samfund. 978-87-91059-12-4.
  6. 6,0 6,1 "Historie om Marielyst", Marielyst. (da) Retrieved 17 November 2012.
  7. IMDb Database retrieved 11 June 2020
  8. Cornwallis, Graeme; Harding, Paul (1 February 2003). Scandinavian Europe. Lonely Planet. էջ 94. ISBN 978-1-74059-318-2. Վերցված է 20 November 2012-ին.
  9. «Marielyst, Falster». marielyst.eu (Danish). Վերցված է 21 November 2012-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  10. "Marielyst: Attraktioner" Արխիվացված 2012-07-23 Wayback Machine, VisitDenmark. (da) Retrieved 17 November 2012.