Մասնակից:Minaa1616/Ավազարկղ 2

https://en.wikipedia.org/wiki/Philosophy_of_culture

Մշակույթի փիլիսոփայություն, փիլիսոփայության ճյուղ, որը ուսումնասիրում է մշակույթի էությունը և իմաստը։

Վաղ ժամանակակից տրամասություններ

Գերմանական ռոմանտիզմ

Յոհան Գոթֆրիդ Հերդերը ուշադրություն է հրավիրել ազգային մշակույթների վրա։

Գերմանացի փիլիսոփա Իմանուիլ Կանտը (1724–1804) ձևակերպել է «լուսավորության» ինդիվիդուալիստական սահմանումը, որը նման է bildung հասկացությանը․ «Լուսավորությունը մարդու՝ ինքնաբավ լինելու անհասունությունից դուրս գալն է»։ Նա ասել է, որ այս անհասունությունը գալիս է ոչ թե հասկանալու կարողության պակասից, այլ ազատ մտածելու համարձակության պակասից։ Այս մտավոր վախկոտությանը դեմ Կանտը հորդորել է․ «Sapere aude», որը նշանակում է «Համարձակվե՛ք լինել իմաստուն»։ Ի պատասխան կանտի՝ գերմանացի մի շարք գիտնականներ, որոնցից է Յոհան Գոթֆրիդ Հերդերը (1744–1803), պնդել է, որ մարդկային ստեղծագործականությունը, որը անհրաժեշտորեն ընդունում է անկանխատեսելի և բավականին բազմազան ձևեր, նույնքան կարևոր է, որքան մարդկային ռացիոնալությունը և բանականությունը։ Ավելին՝ Հերդերը առաջարկել է bildung–ի հավաքական ձևը․ «Հերդերի համար Bildung–ը այն փորձառությունների ընդհանրացումն է, որը ժողովրդի համար ապահովում է համահունչ ինքնություն և ընդհանուր ճակատագրի զգացում»։

Adolf Bastian developed a universal model of culture.

1795 թվականին փիլիսոփա և լեզվաբան Վիլհելմ Հումբոլդտը (1767–1835) կոչ է արել ստեղծել մարդաբանւթյուն, որը կհամախմբի Կանտի և Հերդերի գաղափարները: Ռոմանտիզմի դարաշրջանում Գերմանիայի գիտնականները՝ հատկապես նրանք, որոնք մտահոգված են եղել ազգային շարժումներով, որոնցից էին տարբեր իշխանությունների միջև ծավալած ազգայնական պայքարը «Գերմանիա» ստեղծելու համար, և ազգային փոքրամասնությունների ազգայնական պայքարը Ավստրո–Հունգարական կայսրության դեմ, մշակել են մշակույթի ավելի ընդգրկուն պատկերացում՝ «աշխարհայացք» (Weltanschauung)։ Համաձայն այս մտքի դպրոցի՝ յուրաքանչյուր էթնիկ խումբ ունի իրեն հատուկ աշխարհայացք, որը տարբերվում է մյուս խմբերի աշխարահայացքից։ Լինելով ավելի ընդգրկուն քան նախկին տեսակետները՝ մշակույթի այս մոտեցումը դեռ թույլ էր տալիս տարբերակել մշակույթները որպես «քաղաքակիրթ» և «նախնական» կամ «տոհմական»։

1860 թվականին Ադոլֆ Բաստիանը (1826–1905) խոսել է «մարդկության հոգեկան միասնության» մասին։

He proposed that a scientific comparison of all human societies would reveal that distinct worldviews consisted of the same basic elements. According to Bastian, all human societies share a set of "elementary ideas" (Elementargedanken); different cultures, or different "folk ideas" (Völkergedanken), are local modifications of the elementary ideas. This view paved the way for the modern understanding of culture. Franz Boas (1858–1942) was trained in this tradition, and he brought it with him when he left Germany for the United States. Կաղապար:Clr

English Romanticism

British poet and critic Matthew Arnold viewed "culture" as the cultivation of the humanist ideal.

In the 19th century, humanists such as English poet and essayist Matthew Arnold (1822–1888) used the word "culture" to refer to an ideal of individual human refinement, of "the best that has been thought and said in the world." This concept of culture is comparable to the German concept of bildung: "...culture being a pursuit of our total perfection by means of getting to know, on all the matters which most concern us, the best which has been thought and said in the world."

In practice, culture referred to an élite ideal and was associated with such activities as art, classical music, and haute cuisine. As these forms were associated with urban life, "culture" was identified with "civilization" (from lat. civitas, city). Another facet of the Romantic movement was an interest in folklore, which led to identifying a "culture" among non-elites. This distinction is often characterized as that between high culture, namely that of the ruling social group, and low culture. In other words, the idea of "culture" that developed in Europe during the 18th and early 19th centuries reflected inequalities within European societies.

British anthropologist Edward Tylor was one of the first English-speaking scholars to use the term culture in an inclusive and universal sense.

Matthew Arnold contrasted "culture" with anarchy; other Europeans, following philosophers Thomas Hobbes and Jean-Jacques Rousseau, contrasted "culture" with "the state of nature". According to Hobbes and Rousseau, the Native Americans who were being conquered by Europeans from the 16th centuries on were living in a state of nature; this opposition was expressed through the contrast between "civilized" and "uncivilized." According to this way of thinking, one could classify some countries and nations as more civilized than others and some people as more cultured than others. This contrast led to Herbert Spencer's theory of Social Darwinism and Lewis Henry Morgan's theory of cultural evolution. Just as some critics have argued that the distinction between high and low cultures is really an expression of the conflict between European elites and non-elites, some critics have argued that the distinction between civilized and uncivilized people is really an expression of the conflict between European colonial powers and their colonial subjects.

Other 19th-century critics, following Rousseau have accepted this differentiation between higher and lower culture, but have seen the refinement and sophistication of high culture as corrupting and unnatural developments that obscure and distort people's essential nature. These critics considered folk music (as produced by "the folk", i.e., rural, illiterate, peasants) to honestly express a natural way of life, while classical music seemed superficial and decadent. Equally, this view often portrayed indigenous peoples as "noble savages" living authentic and unblemished lives, uncomplicated and uncorrupted by the highly stratified capitalist systems of the West.

In 1870 the anthropologist Edward Tylor (1832–1917) applied these ideas of higher versus lower culture to propose a theory of the evolution of religion. According to this theory, religion evolves from more polytheistic to more monotheistic forms. In the process, he redefined culture as a diverse set of activities characteristic of all human societies. This view paved the way for the modern understanding of culture.

Աղբյուրներ

• A Philosophy of Culture: The Scope of Holistic Pragmatism by Morton White