Յոհան Ռուդոլֆ Չելլենը (շվեդ.՝ Johan Rudolf Kjellén,1864—1922) շվեդացի սոցիոլոգ և քաղաքագետ է, «Աշխարհաքաղաքականություն» տերմինի հեղինակն է: Չելլենի գիտական գործունեության վրա մեծ ազդեցություն են ունեցել գերմանացի տեսաբան Ֆրիդրիխ Ռատցելի աշխատությունները: Չելլենը, Ռատցելը, Ռիտտերը և Ալեքսանդր Հումբոլդտը հետ հանդիսանում են գերմանական աշխարհաքաղաքականության դասական դպրոցի հայրերը:

Չելլենի իր հայացքները շարադրել է իր «Ներածություն Շվեդիայի աշխարհագրության մեջ» (1900) և «Պետությունը, որպես կյանքի ձև» (1916) աշխատությունների մեջ, որտեղ առաջին անգամ է նշվում «աշխարհաքաղաքականություն» հասկացությունը:

Չելլենի կարծիքով, գոյություն ունի երեք գործոն, որոնք ազդում են պետության վրա՝ աշխարհաքաղաքականության տեսանկյունից. ընդարձակում, տարածքային միասնականություն, ազատ տեղաշարժվելու իրավունք:

Չելլենի բազմաթիվ մտքեր ընդօրինակեց գեներալ Կառլ Հաուսհոֆերը: Որոշ հասկացություններ հանդիպվել են Ադոլֆ Հիտլերի «Իմ պայքարը» գրքում:


Գրականություն

խմբագրել
  • Великие державы. Лейпциг, Берлин, 1914.
  • Политические проблемы Мировой войны. Лейпциг, 1916.
  • Государство как форма жизни. Лейпциг, 1916.