Վիքիպեդիա

Մասնակից:EL SARGSYAN/Ավազարկղ7


«Հեծանիվի անիվ»(ֆր.՝ Roue de bicyclette, անգլ.՝ Bicycle Wheel) —պատրաստված է ֆրանսիացի և ամերիկացի նկարիչ և արվեստի տեսաբան Մարսել Դյուշանի կողմից, որը պատրաստվել է նրա կողմից 1913 թ,մի տերմինի մասին, որը նա հենց ինքն է ներկայացրել նախքան դրա հայտնվելը 1915 թ.տեղադրումը ներկայացնում է առջևի անիվը,տեղադրված է հեծանիվի պատառաքաղի գագաթով փայտե աթոռակի նստարանին:1913 թվականի սկզբնական տարբերակը և դրա հեղինակային կրկնությունը, որը թվագրվում է 1916-1917 թվականներին, կորել են։ 1950-1960 թվականներին նկարչի պատվերով ստեղծվել են ևս մի քանի օրինակ։

«Հեծանիվի անիվը» արվեստի առաջին առարկան է՝ պատրաստված պատրաստի մեթոդով, որի հիմնադիրը Դյուշանն է։ Բացի այդ, այս աշխատանքը համարվում է կինետիկ արվեստի առաջին օրինակ։

Պատմություն

խմբագրել

Պատրաստի (անգլ.՝ ready-made от ready «готовый» и made «сделанный») —ավանգարդ արվեստի տարբեր տեսակների շարժում, որտեղ որոշ առարկաներ կամ տեքստեր, որոնք ի սկզբանե ստեղծված են ոչ գեղարվեստական ​​նպատակներով, հեղինակի կողմից վերածվում են սեփական ստեղծագործության՝ դրանք դնելով նոր, անսպասելի համատեքստում: Նման ինստալյացիաների անվանումն ու էությունը «ցույց են տալիս, որ նման գործերը կերպարվեստ չեն»։[1]

Շարժման և բուն տերմինի հիմնադիրը ֆրանսիացի և ամերիկացի նկարիչ և արվեստի տեսաբան Մարսել Դյուշամպն էր :[К 1] Նա համարվում է 20-րդ դարի ամենաազդեցիկ արվեստագետներից մեկը, և նրա աշխատանքը ազդել է այնպիսի արվեստի շարժումների ձևավորման վրա, ինչպիսիք ենփոփ-արտ, մինիմալիզմ, կոնցեպտուալ արվեստ և այլն:

Դյուշանը ծնվել է 1887 թվականին Նորմանդիայում՝ գեղարվեստական ​​ավանդույթներով ընտանիքում. նրա պապը՝ Էմիլ Նիկոլան, նկարիչ և փորագրիչ էր։Փրկված երեխաներից չորսը դարձան հայտնի նկարիչներ՝ եղբայրներ Մարսելը, Ժակ Վիլոնծը (Գաստոն Դյուշան) և Ռայմոնդ Դյուշան-Վիլոնը և նրանց քույրը՝ Սյուզան Դյուշան-Կրոտին:Նրանց հայրը՝ հարուստ նոտար էր, չէր խանգարում երեխաների գեղարվեստական ​​հակումներին և սկզբում նրանց ամսական վարձավճար էր տալիս։ Մարսելի առաջին նկարները (շրջակա տարածքի բնապատկերները իմպրեսիոնիզմի ոգով, գծանկարներ) թվագրվում են 1902 թվականին։1904 թվականին նա գալիս է Փարիզ, հաստատվում Մոնմարտրում, փորձում է սովորել Ջուլիան ակադեմիայում, բայց թողնում է ուսումը։1907 թվականին Նեյլիում նա վարձեց տուն՝ արհեստանոցով, որտեղ ապրեց մինչև 1913 թվականի սկիզբը։ Այս շրջանում նա հայտնի դարձավ որպես ծաղրանկարիչ՝ համագործակցելով փարիզյան մի քանի երգիծական ամսագրերի հետ։Նրա նկարները և հատկապես դրանց վերնագրերը լի են բառախաղերով, կատակներով և գլուխկոտրուկներով, որոնք ընդհանրապես շատ բնորոշ են դառնալու նրա աշխատանքին։[3]

Եղբայրների շնորհիվ Մարսելը ծանոթացավ կուբիզմին, որից հետո միացավ De Puteaux խմբին։ 1910-1920-ական թվականներին Դյուշանը անցավ արմատական ​​ավանգարդային որոնումներին («Մերկ իջնում ​​է աստիճաններով», 1912 թ. և սյուրռեալիզմ: «Սանդուղքից իջնող մերկ» նկարը մերժվել է 1912 թվականին կուբիստական ​​ցուցահանդեսի ժյուրիի կողմից, որը հետազոտողների կողմից դիտվում է որպես իրադարձություն, որը որոշել է Դյուշանի անկախ դիրքորոշումը գեղարվեստական ​​ասոցիացիաների նկատմամբ։[4]

Նա հիացած է չորրորդ հարթության տարածքում կուբիստների գեղարվեստական ​​որոնումներով, ինչպես նաև շարժման դրսևորումների նկատմամբ հետաքրքրությամբ։ Ենթադրվում է, որ Դյուշանը սկսել է մտածել արվեստի նոր տեխնիկայի մասին 1913 թվականին, երբ նա գրել է իր մտքերն այն մասին, թե արդյոք հնարավոր է ստեղծել «արվեստի գործեր,որը արվեստ չէր լինի»։ Նկարիչ Ֆերնան Լեժերի և քանդակագործ Կոնստանտին Բրանկուզիի հետ նախկինում այցելելով Ավիագնացության սրահ՝ Դյուշանը հարցով դիմեց Բրանկուզիին. <<Որևէ մեկը կարո՞ղ է այս պտուտակից ավելի լավ բան ստեղծել: Ասա ինձ, կարո՞ղ ես դա անել:>>[5] Ինչ վերաբերում է [[[«Հեծանիվի անիվ»]]-ի ստեղծմանը, Դյուշանը ավելի ուշ հիշեց. «1913թ.-ին ես միտք հղացա՝ հեծանիվի անիվը աթոռակին կցելու և տեսնելու, թե ինչպես է այն պտտվելու»:[6] Նկարչի խոսքով, ի սկզբանե նա դեռ չէր գիտակցում իր ստեղծագործական հայտնագործության հեղափոխական բնույթը, ուստի դա ավելի շուտ կարելի է բացատրել «պատահական հարցով»:[6]. «Շատրրվանը» Դյուշանի ամենահայտնի պատրաստի արտադրանքն է: Լուսանկարը՝ Ալֆրեդ Շտիգլիցի, 1917թ. «պատրաստի» տերմինը առաջացել է Դյուշամպից մոտ 1915 թվականին, երբ նա ապրում և աշխատում էր Նյու Յորքում: Նա հատկապես նշեց, որ պատրաստի հասկացությունը չի կարող առաջանալ «գեղագիտական ​​հաճույքի զգացումով»։«Ընտրությունը հիմնված էր տեսողական անտարբերության ռեակցիայի վրա՝ լավ կամ վատ ճաշակի իսպառ բացակայությամբ... իրականում ամբողջական անզգայացում»:Նա շատ էր կարևորում այս տեխնիկայով արված ստեղծագործությունների վերնագրերի հակիրճությունը, քանի որ դրանք պետք է «տանեին դիտողի մտքերը դեպի այլ, ավելի բանավոր ոլորտներ»:[7]Սկսած 1910-ականների կեսերից, Դյուշանը սկսեց կանոնավոր կերպով ստեղծել և ցուցադրել ամենասովորական առարկաները, որոնք դարձան արվեստի գործեր, քանի որ «դիտողը ստիպված էր նրանց նայել անսովոր համատեքստում»:1914 թվականին նա ստեղծեց «Շշերի չորանոցը», որը, «Հեծանիվի անիվ»-ի հետ միասին, հետագայում դասակարգվեց որպես պատրաստի «մինչև տերմինի ստեղծումը» (ֆր.՝ avant la lettre)[8]. Երբ Դյուշանը մեկնեց Միացյալ Նահանգներ, այս երկու քանդակները մնացին Փարիզի Սեն-Իպոլիտ փողոցի իր արվեստանոցում, որտեղ նա խնդրեց քրոջը՝ Սյուզանին, վերականգնել կարգուկանոնը և, հետևաբար, դրանք նշում է նրան ուղղված նամակում։ Նյու Յորքում նա ստեղծում է ևս մի քանի «պատրաստի քանդակներ», իսկ «Հեծանիվի անիվը» վերստեղծում է զրոյից։ Հեծանիվի անիվի շարժումը, որը նա պտտեց, հանգստացրեց նրան, և նա գոհ էր, որ դա արհեստանոցում էր.«Ես սիրում էի նայել դրան, ճիշտ այնպես, ինչպես ես սիրում էի նայել բուխարիի պարող կրակներին: Անիվի շարժումն ինձ հիշեցրեց կրակի այրումը»։ Նա այս քանդակից ստացած իր տպավորություններն էլ այսպես նկարագրեց. «Ես, երևի, մեծ հաճույքով կհամարեի անիվի շարժումը որպես հակաթույն մարդու սովորական շարժումների դեմ՝ մտածված առարկայի շուրջ»։[9] Դյուշանը արվեստանոց է վարձել Նյու Յորքում Սյուզաննայի ամուսնու՝ նկարիչ Ժան Քրոթիի հետ, որը գտնվում է Lincoln Arcade Building-ում։Դրանում 1916-1917 թվականներին նա ցուցադրել է իր պատրաստի աշխատանքները՝ «Հեծանիվի անիվ», «Ձյունե թիակ», «Թակարդ» և «Գլխարկների դարակ»:[10] 1917 թվականին նա միզարանից ստեղծեց պատրաստի «Շատրվանը», որն իր ամենահայտնի աշխատանքն է։[4] The Bicycle Wheel-ի 1913 թվականի բնօրինակ տարբերակը և դրա ամերիկյան կրկնությունը, որը թվագրվում է 1916–17 թվականներին, կորել են։ Դյուշանը վերստեղծեց քանդակի մեկ այլ տարբերակ 1951 թվականին, և նրա պատվերով ստեղծվեցին ևս մի քանի օրինակներ 1960-ականների սկզբին։[11]

Значение

խմբագրել

«Велосипедное колесо» расценивается не только как первый реди-мейд, но и как первый пример кинетического искусства[12][13][14]. Британский учёный и художник-сюрреалист Десмонд Моррис, подчёркивая значение реди-мейдов Дюшана, характеризовал его как художника и антихудожника в одном лице, разрушившего традиционное искусство. Представляя публике свои творения, выполненные из обыденных, дешёвых предметов массового производства, он «превращал их в искусство благодаря контексту, но не их форме». На вопросы о том, что, помимо контекста, позволяет отнести его работы к произведениям искусства, Дюшан отвечал, что на них стоит его подпись и они выполнены в ограниченном количестве экземпляров. По мнению Морриса, отнесение реди-мейдов Дюшана к произведениям искусства бесповоротно поменяло концепцию и оценку творчества, которое ранее рассматривалось через традиционную шкалу ценностей профессионального признания художников: «Это новшество возвестило новый этап истории искусства, когда всё — от чистого холста до банок с фасолью, штабелей кирпичей, заспиртованных акул и неубранных кроватей[en] — стало рассматриваться как потенциальное искусство»[4].

Նկարագրություններ

խմբագրել
Մեկնաբանություններ
  1. ↑ Существует довольно обоснованная точка зрения, что его опытам в этой сфере предшествовали работы его хорошей знакомой баронессы Эльзы фон Фрайтаг-Лорингхофен. Впрочем, сам художник и за ним ряд крупных авторитетов отмечают, что именно он сделал реди-мейд достоянием искусства, а не шутки, розыгрыша[2].
Աղբյուրներ
  1. ↑ Власов В. Г., Лукина Н. Ю. Авангардизм. Модернизм. Постмодернизм. Серия «Малый лексикон искусства». — СПб.: Азбука-классика, 2005. — С. 224—225
  2. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «
    0» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  3. ↑ Дюпети, 2003, էջ 3—4
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Моррис, Десмонд. «В этом не было ничего непристойного». Он изображал трансвестита, восхищался писсуарами и изменил мир // Lenta.ru. — 2019. Архивировано из первоисточника 4 Օգոստոսի 2020.
  5. ↑ Кро, 2016, էջ 58
  6. ↑ 6,0 6,1 Ходж, 2019, էջ 88
  7. ↑ Рихтер, 2014, էջ 125
  8. ↑ Кро, 2016, էջ 59
  9. ↑ Кро, 2016, էջ 62
  10. ↑ Кро, 2016, էջ 64—66
  11. ↑ «Roue de bicyclette | Centre Pompidou». www.centrepompidou.fr (ֆրանսերեն). Վերցված է 2020-09-15-ին. {{cite web}}: Check |archiveurl= value (օգնություն)
  12. ↑ Гущин; Щуренков, 2019
  13. ↑ Турчин, 2003, էջ 605
  14. ↑ Толстова, Анна Неамериканская красота. Анна Толстова о «Трансатлантической альтернативе» в «Гараже» // Коммерсантъ Weekend. — 2018. — № 8. — С. 20. Архивировано из первоисточника 14 Օգոստոսի 2020.

Գրականություն

խմբագրել
  • Гущин, Сергей; Щуренков, Александр Как понимать современное искусство и перестать его бояться. — М.: АСТ, 2019. — 256 с. — ISBN 978-5-17-113747-2
  • Дюпети, Марк Марсель Дюшан // Великие художники. Их жизнь, вдохновение и творчество. — Киев: Иглмосс Юкрейн, 2003. — 32 с. — ISBN 977-1811423005
  • Кро, Каролин Марсель Дюшан. — М.: Ад Маргинем Пресс, 2016. — 208 с. — (Критические биографии). — ISBN 978-5-91103-294-4
  • Рихтер, Ханс Искусство и антиискусство. Вклад дадаистов в искусство XX века. — Химки, 2014. — 357 с. — ISBN 978-5-87987-0909
  • Турчин В. С. Образ двадцатого… в прошлом и настоящем. — М.: Прогресс-Традиция, 2003. — 648 с. — ISBN 5-89826-131-1
  • Ходж, Сьюзи Главное в истории современного искусства. Ключевые работы, темы, направления, техники. — М.: Манн, Иванов и Фербер, 2019. — 224 с. — ISBN 978-5-00146-397-9

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:EL_SARGSYAN/Ավազարկղ7&oldid=10010264» էջից