Մասնակից:Չալիկյան Քրիստինա/Սևագրություն 2
Հայկական Կարմիր խաչի ընկերություն
Armenian Red Cross Society | |
|---|---|
 | |
| Ընկերության տեսակ | Մարդասիրական ոլորտում գործունեություն ծավալող ընկերություն |
| Հիմնադրված է | 1920 թվական |
| Վայր | Երևան, Պարոնյան 21/1 |
| Երկիր | Հայաստանի Հանրապետություն |
| Տնօրեն | Մխիթար Մնացականյան |
| Մայր ընկերություն | Կարմիր խաչի և կարմիր մահիկի միջազգային շարժում |
| Կայք | redcross.am |
Հայկական կարմիր խաչի ընկերություն, ՀՀ-ում գործող շահույթ չհետապնդող կազմակերպություն։ Հայաստանի Հանրապետության տարածքում Կարմիր խաչի միակ ազգային ընկերությունն է։ Ունի 11 մարզային, 1 տարածաշրջանային և 52 համայնքային մասնաճյուղեր[1]։ Կենտրոնական գրասենյակը գտնվում է Երևանում[2]։
Հայաստանում ԿԽՄԿ գործունեության իրավապայմանագրային հիմքը հանդիսանում է 1993 թվականին կնքված «ՀՀ կառավարության և ԿԽՄԿ միջև Հայաստանի Հանրապետությունում ԿԽՄԿ կարգավիճակի մասին» համաձայնագիրը[3]: 1993 թվականի մարտի 31-ին Հայաստանը պաշտոնապես միացավ Միջազգային զինված կոնֆլիկտների զոհերի պաշտպանության վերաբերյալ կոնվենցիային, իսկ ՀՀ նախագահի հրամանագրով Հայկական Կարմիր խաչի ընկերությունը ճանաչվեց միակ կամավոր, անկախ և ինքնավար ազգային ընկերությունը, որը համագործակցում է մարդասիրական ոլորտում ՀՀ կառավարության հետ ու իր գործունեությունն իրականացնում է Կարմիր խաչի և կարմիր մահիկի միջազգային շարժման հիմնարար սկզբունքներին համապատասխան։ 1995 թվականին Հայկական կարմիր խաչի ընկերությունը ճանաչվեց Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի կողմից ու դարձավ Կարմիր խաչի և Կարմիր մահիկի ընկերությունների միջազգային ֆեդերացիայի լիիրավ անդամ[4]:
ՀԿԽԸ-ն Հայաստանի Հանրապետությունում գործող խոշոր և հայտնի մարդասիրական կազմակերպություններից մեկն է ու իր գործունեության ընթացքում համատեղ ծրագրեր է իրականացրել տարածաշրջանային և միջազգային կազմակերպությունների հետ[5]։
Պատմություն խմբագրել
Հայկական կարմիր խաչի ընկերությունն ստեղծվել է 1920 թվականի մարտի 19-ին: Հայաստանի Առաջին Հանրապետության խորհրդարանը վավերացրեց ՀԿԽԸ կանոնադրությունը, և ընկերությունը ստացավ «Հայաստանի կարմիր խաչի ընկերություն» անվանումը։ ՀԿԽԸ-ն իր գործունեությունն սկսեց ծավալել բավականին բարդ ժամանակներում, երբ հանրապետությունում տիրում էր սով, թշվառություն, համաճարակ, պատերազմական իրավիճակ և դրա հետևանքով բազմաթիվ փախստականների հոսք Արևմտյան Հայաստանից։ Անկախ այս հանգամանքից՝ մի խումբ բժիշկներ և գիտնականներ, հասարակական գործիչ Սպանդարատ Կամսարականի գլխավորությամբ, կարողացան հիմք դնել Հայաստանի Կարմիր խաչի ընկերությանը[6]: Չնայած սահմանափակ միջոցներին՝ Հայկական Կարմիր խաչի ընկերության շնորհիվ բացվեցին ժամանակավոր բուժկետեր, ծննդատներ, կանանց կոնսուլտացիայի սենյակներ, ներկայիս Եղեգնաձորում բացվեց հիվանդանոց, իսկ Նորաշենում՝ բուժական և մթերային կետ:
Հայաստանում խորհրդային կարգերի հաստատումից հետո՝ 1921 թվականի հոկտեմբերի 15-ին Ժողովրդական կոմիսարների խորհուրդը հրամանագիր ստորագրեց՝ համաձայն որի որոշվեց վերսկսել ընկերության գործունեությունը և արդեն 1922 թվականի մայիսին վերահաստատվեց ՀԽՍՀ Կարմիր խաչի ընկերության կանոնադրությունը։ Դրա գործունեությանն աջակցելու նպատակով որոշվեց ընկերությանը տրամադրել ընդհանուր հարկերի 5%-ը, արտասահմանյան անձնագրերի ձևակերպումներից ստացված գումարի 15%-ը, ժամանցային հիմնարկների եկամտի 2%-ը, ինչպես նաև արտասահմանից ստացված նվիրատվությունները[7]:
Գործունեության հենց սկզբից ՀԽՍՀ Կարմիր խաչի ընկերությունն սկսում է առաջին հերթին օգնություն տրամադրել փախստականներին ու որբերին: Կառույցն իր իսկ միջոցներով Երևանում և Էջմիածնում բացում է որբանոցներ, իրականացնում երեխաների բժշկական սպասարկում, բացում ծննդատներ ու հիվանդանոցներ: ՀԿԽԸ-ն Երևանում նախաձեռնում է առաջին բուժքույրական դասընթացները, որի հիմքի վրա ավելի ուշ ստեղծվում է երկամյա քույրական դպրոց:
Հայաստանի Կարմիր խաչ ընկերությունը Հայրենական Մեծ պատերազմի տարիներին բուժօգնություն է ցուցաբերել հիվանդ ու վիրավոր զինվորներին, սատարել Խորհրդային Հայաստանի տարածք ներգաղթած ընտանիքներին, ծնողազուրկ երեխաներին։ Իսկ արդեն հարյուրավոր կամավորներ էլ օգնել են վիրավորներին ու հոգացել որբերի առողջության ու դաստիարակության մասին:
Սպիտակի երկրաշարժը մեծ ազդեցություն է ունեցել ՀԿԽԸ վերակազմավորման ու զարգացման վրա: Կառույցը մասնակցել է Կարմիր խաչի և Կարմիր մահիկի ընկերությունների միջազգային ֆեդերացիայի և միջազգային այլ կազմակերպությունների ու անհատների կողմից Հայաստան ուղարկվող մարդասիրական օգնության հայթայթման, համակարգման և տրամադրման աշխատանքներում։ Երկրաշարժից 10 օր անց որոշվեց Երևանում կառուցել Միջազգային հետվնասվածքային վերականգնողական կենտրոն, որը պետք է սպասարկեր հենաշարժողական համակարգի վնասվածքներով տառապող հաշմանդամներին: «Գրացիա» անունը կրող միջազգային վերականգնողական կենտրոնը հիմնադրվեց 1992 թվականին[8][9]:
1993 թվականին Հայաստանի Հանրապետության նախագահի հրամանագրով Հայկական Կարմիր խաչի ընկերությունը ճանաչվեց Կարմիր խաչի միակ ազգային, անկախ և ինքնավար ընկերությունը։ Արդեն 1995 թվականին ՀԿԽԸ-ն ճանաչվեց Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի կողմից, ինչպես նաև դարձավ Կարմիր խաչի և Կարմիր մահիկի ընկերությունների միջազգային ֆեդերացիայի լիիրավ անդամ։
2012 թվականին Հայկական Կարմիր խաչի ընկերությունն օգնություն է ցուցաբերել նաև սիրիահայերին, որոնք քաղաքացիական պատերազմի պատճառով արտագաղթել էին Հայաստան[10]։
Գործունեություն խմբագրել
Հայկական կարմիր խաչի ընկերությունն առաջնորդվում է Կարմիր խաչի և Կարմիր մահիկի միջազգային շարժման սկզբունքներով, որոնց թվում են մարդասիրությունը,անկողմնակալությունը, չեզոքությունը, անկախությունը, կամավորությունը, եզակիությունը և համընդհանրությունը[11]։ Դրանք ամրագրված են նաև ԿԽՄԿ կանոնադրության մեջ։
Որպես իր գործունեության ռազմավարական գլխավոր ուղղություններ՝ ՀԿԽԸ-ն սահմանել է աղետների կառավարումը, բնակչության տեղաշարժը, առաջին օգնությունը, որոնողական ծառայությունները, սոցիալական ոլորտը, երիտասարդների հիմնախնդիրներին արձագանքն ու մարդասիրական արժեքների տարածումը[12]:
ՀԿԽԸ գործունեության առաջնահերթություններից է առաջին օգնության հմտությունների ուսուցումն ու տարածումը։ Ընկերության Առաջին օգնության ուսումնամեթոդական կենտրոնն Առաջին օգնության դասընթացներ է իրականացնում Հայաստանի Հանրապետության տարածքում։ Դրանք կազմակերպվում են համայնքների բնակիչների, տարբեր կազմակերպությունների շահառուների և կրթական հաստատությունների համար[13]:
1992 թվականի նոյեմբերի 3-ին հիմնադրվել է նաև ՀԿԽԸ շրջանակներում գործող Երիտասարդական Կարմիր խաչը։ Վերջինս իր գործունեությունը ծավալում է ՀԿԽԸ մարզային և տարածքային մասնաճյուղերում ու իրականացնում սոցիալ-հոգեբանական աջակցության ծրագրեր, անցկացնում միջոցառումներ առողջապահության ոլորտում, ռեսուրսների հայթայթման համար կազմակերպում քարոզարշավներ, դրամահավաքներ, հանգանակություններ, բարեգործական երեկոներ[14]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ One, Studio. «Մեր մասին». The Armenian Red Cross Society. Վերցված է 2024-04-21-ին.
- ↑ «Armenian Red Cross Society | UCP Knowledge Network: Applied knowledge for action». civil-protection-knowledge-network.europa.eu. Վերցված է 2024-04-21-ին.
- ↑ «ԿԱՐՄԻՐ ԽԱՉԻ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԿՈՄԻՏԵ». www.mfa.am. Վերցված է 2024-04-21-ին.
- ↑ «Armenian Red Cross Society | ReliefWeb». reliefweb.int (անգլերեն). 2021-01-13. Վերցված է 2024-04-21-ին.
- ↑ One, Studio. «Մեր մասին». The Armenian Red Cross Society. Վերցված է 2024-04-21-ին.
- ↑ «Հայկական Կարմիր խաչի ընկերությունը 100 տարեկան է». A1Plus. 2024-04-21. Վերցված է 2024-04-21-ին.
- ↑ One, Studio. «Պատմություն». The Armenian Red Cross Society. Վերցված է 2024-04-21-ին.
- ↑ «ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ – Cross Health Center». Վերցված է 2024-04-22-ին.
- ↑ One, Studio. «Գրացիա միջազգային վերականգնողական կենտրոն». The Armenian Red Cross Society. Վերցված է 2024-04-22-ին.
- ↑ info@f-s.am, FutureSystems. «100 տարի առաջ ու 100 տարի անց՝ Հայկական Կարմիր խաչի ընկերությունն իր պատմությունը սկսել է նույն էջով (տեսաֆիլմ)». Newmag Publishing House. Վերցված է 2024-04-21-ին.
- ↑ One, Studio. «Հիմնարար սկզբունքները». The Armenian Red Cross Society. Վերցված է 2024-04-22-ին.
- ↑ One, Studio. «Մեր մասին». The Armenian Red Cross Society. Վերցված է 2024-04-22-ին.
- ↑ One, Studio. «Առաջին օգնություն». The Armenian Red Cross Society. Վերցված է 2024-04-22-ին.
- ↑ One, Studio. «Երիտասարդական Կարմիր խաչ». The Armenian Red Cross Society. Վերցված է 2024-04-22-ին.
Կատեգորիա:Կարմիր խաչ Կատեգորիա:Կարմիր խաչի ազգային ընկերություններ