Համելնյան մկնորս (գերմ.՝ Rattenfänger von Hameln),համելնյան սրնգահար, հնադարյան գերմանական լեգենդի կերպար: Համաձայն լեգենդի, Համելն քաղաքի քաղաքապետի կողմից խաբված երաժիշտը, որին հրաժարվեցին տալ այն պարգևը, որն իրեն պետք է տրվեր քաղաքը առնետներից ազատելու համար, կախարդանքի միջոցով քաղաքի երեխաներին տանում էր քաղաքից դուրս, որտեղ երեխաներն անհայտանում էին:

Մկնորսի լեգենդը երնթադրվում է, որ ստեղծվել է 13-րդ դարում, հանդիսանում է առեղծվածային երաժշտի մասին պատմություններից մեկը, որը իր հետևից տանում է կախարդված մարդկանց կամ կեդանիներին: Միջին դարերում այդ պատմությունը համարվում է եզակի, քանի որ ճշգրտորեն նշված է դեպքերի կատարման ամսաթիվը՝ հունիսի 26, 1284 թվական, և որի մասին հիշողությունները գտան ժամանակագրության մեջ իրենց արտացոլումը: Այդ բոլորը միասին ստիպում է հետազոտողներին ենթադրել, որ այդ լեգենդում պատմվում է իրական դեպքերի մասին, և ժամանակի ընթացքում դարձել է ժողովրդական հեքիաթ, որի մասին գոյություն չունի ընդհանուր տեսակետ՝ թե ինչ զարգացում ունի, և, թե երբ է այն տեղի ունեցել: Հետագա աղբյուրներում՝ հատկապես արտասահմանյան գրականության մեջ, պատմությունը անհասկանալի պատճառներով ավարտվում է հունիսի 20, 1484 թվականին կամ հունիսի 22, 1376 թվականին: Դրա բացատրությունը ևս չկա:

Մկնորսի լեգենդը հրատարակվել է Լյուդվիգ Իոաիմ ֆոն Արնիմի և Կլեմենս Բրենտանոյի կողմից, 19-րդ դարում:Դրանից ոգեշնչվել են շատ գրողներ, պոետներ, երգահաններ, որոնց թվում արժե նշել Ռոբերտ Բրաունինգին, Իոնգան Վոլֆագանգ Գյոթեին, Ստրոգացկի եղբայրներին, Գրիմ եղբայրներին և Մարինա Ցվետաևային:

Մկնորսի լեգենդը խմբագրել

Մկնորսի լեգենդի ամենահայտնի տարբերակը այսպես է. մի անգամ Համելն քաղաքի վրա հարձակվեցին առնեներ: Ոչ մի հնարք չօգնեց ազատվել այդ կրծողներից, որոնք այն աստիճան էին համառացել, որ հարձակվում էին անգամ կատուների և շների վրա, և նույնիսկ կծում էին օրորոցի միջի մանկիկներին: Հուսահատված քաղաքապետ հայտարարեց, որ մրցանակ կշներհինրան, ով կարողանա քաղաքն ազատել առնետներից: «Իոննայի և Պավլի օրը, որը հունիսի 26-ին էր»,հայտնվեց «գունավոր զգեստով սրնգահար»: Պարզ չէ, թե ով էր նա իրականու և որտեղից էր եկել: Քաղաքապետը նրան խոսք տվեց «այնքան ոսկի, ինչքան կկարողանա տանել»:Սրնգահարը գրպանից հանեց կախարդական սրինգը, որի ձայնից ամբողջ քաղաքի առնետները հավաքվեցին, և նա դուրս բերեց քաղաքից կախարդված կենդանիներին և տարավ դեպի Վեզեր գետը, որտեղ նրանք խեղդվեցին: Քաղաքապետը փոշմանեց իր տված խոստումից, և երբ սրնգահարը վերադարձավ, քաղաքապետը հրաժարվեց ոսկին տալուց: Երաժիշտը վերադառնում է քաղաք ուրիշ զգեստով, կարմիր գլխարկով և կրկին նվագեց կախարդական սրինը, բայց այս անգամ նրա մոտ վազելով եկան քաղաքի երեխաները: Այդ ժամանակ կախարդված մեծերը չէին կարող կանխել դա: Այնպես, ինչպես ժամանակին առնետներին, սրնգահարը քաղաքից դուրս հանեց երեխաներին և խեղդեց գետի մեջ:

Մեկ այլ տարբերակի համաձայն մի խելացի երեխա կարողացավ վերադառնալ քաղաք և պատմել իրողության մասին: Հենց այդ տարբերակն է օգտաործել իր Մկնորսը պոեմում Ռոբերտ Բրաունինգը:

Երրորդ տարբերակը պատմում է, որ փրկվել են երեքը. կույր տղան, որը ճանապրհում մոլորվեց, խուլ տղան, որը չէր լսում սրնգի ձայնը, և երրորդը դուրս պրծավ տնից կիսամերկ, և ամաչելով վերդարձավ տուն:

Համելն քաղաք խմբագրել

Համելնը գտնվում է Ներքին Սաքսոնիայի Վեզեր գետի ափին և ներկայումս Համելն-Պիրմոնտ շրջանի մայրաքաղաքն է: Համելնը հարստացավ հացի վաճառքով, այն աճեցնում էին դաշտերում: Դա տեղ գտավ նաև զինանշանի վրա, որտեղ պատկերված է փոքրիկ աղացներ: 1277 թվականին՝ լեգենդից մեկ տարի առաջ, քաղաքը դարձավ ինքնավար:

Ենթադրվում է, որ հարևանները նախանձեցին քաղաքի առևտրականներին, և դա նպաստեց, որպեսզի լեգենդի սկզբը փոփոխվի այնպես, որ լեգենդի հերոսը ավագների կողմից խաբված լինի:

Պատմական վկայություն խմբագրել

14-րդ դար խմբագրել

Ավելի շուտ մկնորսը հիշատակվել է 14-րդ դարում, Համելնի հրապարակում գտնվող եկեղեցու պատուհանների վիտրաժների վրա, ստեղծվել է 1300 թվականին: Վիտրաժը ոչնչացվել է 1660 թվականին, բայց պահպանվել են նկարագրություններ, նաև նկարը, որը ստեղծել է ճանապարհորդ Ավգուստ ֆոն Մյորսպեգը: Նկարում պատկերված էր մկնորսը՝ շրջապատված երեխաներով:

Ժամանակակից վերականգնումը իրականացվեց 1984 թվականին Հանս Դոբբերտինի կողմից:

1375 թվականին Համելն քաղաքի տարեգրության մեջ կարճ հիշատակված է.

<< 1284 թվականին Յոհանի և Պավլի օրը, որը հունիսի 26-ին էր,գունավոր հագուստով սրնգահարը քաղաքից հանեց Համելնում ծնված հարյուր երեսուն երեխաների և տարավ դեպի Կոպպեն, որը գտնվում էր Կալվարի մոտակայքում, որտեղ էլ նրանք կորան: >>

Այդ նույն տարեգրության մեջ, որը կատարվել էր 1384 թվականին, ամերիկացի հետազոտող Շեյլա Խարտին հայտանաբերեց կարճ գրառում. «Հարյուր տարի անց կորան մեր երեխաները»:

Նշվում է նաև, որ համելնցիները այդ օրը՝ հունիսի 26-ը «մեր զավակներից բաժանումը» ժամանակի հետհաշվարկի սկիզբն է եղել:

Գույություն ունի նաև վարկած, որ իբրև տեղական եկեղեցու դեկան Յոհան ֆոն Լյուդենի մոտ պահպանվել է աղոթարան, որի կազմի վրա իր տատիկը (այլ տեղեկություններով՝ մայրը), ականատես լինելով երեխաների առևանգմանը, կարճ գրառում է կատարում լատիներենով: Այդ աղոթարանը կորել է 17-րդ դարի վեչջերում:

15-րդ դար խմբագրել

Լյուքսեմբուրգի դքսության լատիներեն տարեգրության մեջ՝ գրված 1440-1450 թվականներին, նույն տեքստը ընդգրկվել է որոշ փոփոխություններով:

<<Երիտասարդ մոտ երեսուն տարեկան, գեղեցիկ, վայելուչ հագնված մի մարդ, որին տեսնելիս բոլորը սիրահարվում էին, քաղաք մտավ կամրջով և Վեզերյան դարպասներով: Անմիջապես սկսեց նվագել իր զարմանալի, արծաթե սրնգով: Եվ շուրջ հարյուր երեսուն երեխաներ, լսելով այդ երաժշտությունը, հետևեցին նրան: Նրանք անհայտացան այնպես, որ ոչ ոք երբեք չկարողացավ հայտնաբերել նրանցից ոչ մեկին:


Էներգետիկայի ազդեցությունը շրջակա միջավայրի վրա անբարենպաստ ազդեցության հիմնական աղբյուրներից մեկն է: Այն ազդում է մթնոլորտի վրա (թթվածնի սպառում, գազերի, խոնավության և կոշտ մասնիկների արտանետում), հիդրոսֆերայի վրա (ջրի սպառում, արհեստական ջրամբարների ստեղծում, աղտոտված և տաք ջրերի, հեղուկ թափոնների արտահոսք) և լիթոսֆերայի վրա (հանածո վառելիքների օգտագործում, լանդշաֆտի փոփոխություն, թունավոր նյութերի արտանետում): Էներգետիկայի օբյեկտները, որոնք հիմնականում որպես առաջնային էներգիա օգտագործում են ածխաջրածնային վառելիքը, կենսոլորտը վնասակար արտանետումներով աղտոտող հիմնական աղյուրներից են:

Կենսոլորտը` գլոբալ էկոհամակարգ խմբագրել

Կենսոլորտը (իոսֆերա՝ հունարեն bios-կյանք և sphaira-գունդ) երկիր մոլորակի այն հատվածն է, որը էվոլուցիայի ընթացքում բնակեցվել է կենդանի օրգանիզմներով: Կենսոլորտը բաց համակարգ է, որի գոյությունն անհնար է առանց արտաքինից էներգիայի ընդունման: Էներգիայի հիմնական մասը, որ ստացվում է Արեգակից, այնուհետև անդրադառնում է դեպի տիեզերական տարածություն՝ պահպանելով էներգիայի կայուն հավասարակշռություն: Կենսոլորտը ներառում է երկրակեղևը, հողային ծածկույթը, ջրոլորտը և մթնոլորտի ստորին շերտերը: Կյանքի տարածման սահմանները նշված ոլորտներում միատեսակ չեն: Կենսոլորտը գլոբալ էկոհամակարգ է, որի սահմանները որոշվում են տարբեր օրգանիզմների կենսագործունեության համար անհրաժեշտ պայմանների առկայությամբ: Պատմականորեն էներգիայի սպառման մեծացումն ընթացել է ոչ հավասարաչափ: Առաջնային էներգիայի` համընդհանուր ընդունված դասակարգման համաձայն` աղյբուրները բաշխվում են առևտրայինի և ոչ առևտրայինի: Էներգիայի առևտրային աղբյուրները ներառում են պինդ (քարածուխ և գորշ ածուխ, տորֆ, այրվող թերթաքարեր, իտումային ավազներ), հեղուկ (նավթ և գազային կոնդենսատ), գազակերպ (բնական գազ) վառելիքի տեսակները և էլեկտրաէներգիան (արտադրված միջուկային, հիդրավլիկական, հողմային, երկրաջերմային, արեգակնային և մակընթացության էլեկտրակայաններում): Ոչ առևտրայինին վերաբերում են էներգիայի մնացած բոլոր աղյուրները (փայտը, գյուղատնտեսության և արդյունաերության թափոնները, աշխատող կենդանիների և մարդու մկանային ուժը): Համաշխարհային էներգետիկան հիմնականում հիմնված է առևտրային էներգառեսուրսների վրա (1995 թվականի էներգիայի ընդհանուր սպառման 90 %-ից ավելի): Մարդկությունն իր գոյության ողջ պատմության ընթացքում ծախսել է ոլոր տեսակների էներգիաների մոտ 900-950 հազ. ՏՎտ.ժ:


Վառելիքի գլոբալ աճը խմբագրել

Հաշված արդյունաերական դարասկզբից, գրեթե 200 տարվա ընթացքում, վառելիքի գլոբալ սպառումն աճել է մոտ 30 անգամ և 1994 թվականին հասել է 13.07 Գ.տ.պ.վ/տարի: Էներգիայի սպառման նշված աճը տեղի է ունեցել ինքնաբերաբար, անկախ մարդու կամքից: Դա ոչ միայն լայն հասարակությանը չի անհանգստացրել, այլև դիտարկվել է որպես մարդկության զարգացմանը նպաստող գործոն:

Նման շեշտադրումը բնութագրական է անցյալում հասարակության տևական արդյունաերական փուլի զարգացման համար և, անկասկած, կպահպանվի մոտակա տասնամյակներում: Էներգիայի ժամանակակից սպառման կարևոր առանձնահատկությունը դրա անհավասարաչափությունն է տարբեր երկրների կտրվածքով: Էներգիայի տեսակարար սպառման անհավասարաչափությունը հսկայական է, և տարբեր երկրների համար այն հասնում է 1:40 հարաբերության, ընդ որում, էլեկտրաէներգիայի սպառման անհավասարաչափությունն ավելի մեծ է: Սկանդինավյան երկրներում մեկ բնակչին հասնում է տարեկան ավելի քան 14000 կՎտ.ժ էլեկտրաէներգիա, Հնդկաստանում՝ մոտ 100 կՎտ.ժ: Տարբեր երկրներում բնակչության կենսամակարդակը ուղղակիորեն կախված է էներգիայով ապահովվածությունից: Անշուշտ, պետք է նկատի ունենալ, որ էներգիայի տեսակարար ծախսը որոշվում է մի շարք գործոններով, հատկապես` կլիմայական: Բնականաար, ավելի ցուրտ կլիմա ունեցող երկրներում ջեռուցման համար էներգառեսուրսների ծախսը ավելին է, քան ավելի տաք կլիմա ունեցող երկրներում: Քաղաքակրթության զարգացմանը զուգընթաց` տեղի է ունենում էներգիայի ծախսի մեծացում: Տեխնիկական առաջընթացը և հասարակության զարգացումը, սկսած հնադարյան ժամանակներից, կապված են օգտագործվող էներգառեսուրսների քանակի և որակի հետ: Բնական էներգետիկական ռեսուրսների յուրացումը խթանեց այնպիսի մեքենաների ստեղծումը, որոնք հնարավորություն ունեն իրականացնելու ֆիզիկական, իսկ այժմ նաև` մտավոր աշխատանքի զգալի մասը: Մեքենաների կատարելագործման շնորհիվ մարդը ստեղծագործական աշխատանքի, գիտությամ, արվեստով, գրականությամբ և մշակույթի մյուս ոլորտներում զբաղվելու համար ավելի շատ հնարավորություններ է ստանում:

Տեխնիկայի զարգացումը որակապես նոր տիպերի, առաջին հերթին` էլեկտրական էներգիայի օգտագործման հնարավորություն է ընձեռում, որի հիմնական առանձնահատկությունը մեծ հեռավորությունների վրա հեշտությամբ հաղորդվելն է և փոքր կորուստներով էներգիայի այլ տեսակների փոխակերպվելու համեմատական պարզությունը: Առանց էլեկտրաէներգիայի` ժամանակակից հասարակության կյանքը անհնարին է: Դրա տխուր օրինակն է 1965 թվականին ԱՄՆ-ում տեղի ունեցած վթարը, երբ երկրի զգալի մասը, ներառած Նյու Յորքը, 14 ժամ մնաց առանց էլեկտրաէներգիայի: Կյանքը խոշոր քաղաքներում կաթվածահար եղավ. չաշխատեցին տրանսպորտը, վերելակները, օդի լավորակման սարքերը, անջատվեցին լուսավորությունը և կապի բոլոր միջոցները: Ձեռնարկությունները դադարեցրին աշխատանքը, խոշոր քաղաքներում սկսվեցին պատահարներ, և տեղի ունեցան հանցագործություններ: Վթարը հանգեցրեց նյութական կորուստների և բարոյական ծանր ցնցումների: Մարդկության կողմից էներգիայի արտադրության և սպառման մասշտաբները այնքան մեծ են, որ համեմատելի են բնական երևույթների հետ: Էներգետիկական օբյեկտը կամ բնական երևույթը:






Ծովինար Ապարան/Ավազարկղ
Տուրերի ժամանակագրություն
Ծովինար Ապարան/Ավազարկղ

Christina Aguilera in Concert, ամերիկացի երգչուհի Քրիստինա Ագիլերայի համերգային շրջագայությունը, որը կազմակերպվեց իր Christina Aguilera (1999) и և Mi Reflejo ստուդիական ալբոմների գովազդի համար։ Համերգը տեղի ունեցավ ԱՄՆ֊ում, Կանադայում, Լատինական Ամերիկայում և Ասիայի երկրներում։ Շրջագայությունից ստացված եկամուտը կազմում է շուրջ 34 մլն դոլլար։

Տեղեկություններ խմբագրել

2000 թվականի ապրիլի 27֊ին հայտարարվեց, որ Ագիլերան սկսում է իր համերգայի շրջագայությունները, որպեսզի օգնի իր Christina Aguilera (1999) и և Mi Reflejo ստուդիական ալբոմներին։ Ըստ MTV News֊ի շրջագայության հովանավորները Sears և Levi’s ընկերություններն են։

Հայտնագործություններ խմբագրել

  1. Destiny’s Child (Հյուսիսային Ամերիկա)
  2. soulDecision (Հյուսիսային Ամերիկա)
  3. Sygnature (Հյուսիսային Ամերիկա)
  4. McMaster & James (Կանադա)
  5. Alecia Elliott (Սու Ֆոլս, Տրավերս Սիթի)
  6. The Moffats (Տորոնտո, Վիննիպեդ, Էդմոնտոն)
  7. mytown (Օտտավա, Կագլարի, Վանկուվեր)
  8. Before Dark (Բոններ Սպրինգս, Դե Մոյն, Սպրինգֆիլդ)
  9. Faze 4 Միլուկոի, Չիկագո)
  10. Christian Davis (Սիեթլ, Կոնկորդ)
  11. Brownskin (Գոնոլուլու)
  12. DisGuyz (Գոնոլուլու)
  13. Jyve V (Սան Խուան)
  14. Son Miserables (Պանամա)

Ստեղծագործությունների ցանկ խմբագրել

Շրջագայության ամսաթիվ խմբագրել

Օր Տարի Երկիր Տարածք
Հյուսիսային Ամերիկա[1]
2000, հուլիսի 1 Միլուկոի   ԱՄՆ ԱՄՆ Մարկուս Ամֆիթատրոն
2000, հուլիսի 2 Սու Ֆոլս Սու Էմպաիր Ֆեիր
2000, հուլիսի 4 Մերիլվալ Սթար Պլազա Թատրոն
2000, հուլիսի 5 Տրավերզ Սիթի Նեյշինալ Չերրի Ֆեստիվա
2000, հուլիսի 7 Տորոնտո Կաղապար:Կանադա Կանադա Էյր Կանադա կենտրոն
2000, հուլսի 8 Մոնրեալ Մոլսոն Կենտրոն
2000, հուլիսի 10 Оттава Կորել Կենտրոն
2000, հուլիսի 13 Վիննիպեգ Վիննիպեգ Արենա
2000, հուլիսի 14 Սասկատուն Կրեդիտ Յնիոն Կենտրոն
2000, հուլիսի 16 Էդմոնտոն Ռեկսալ Փլեյս
2000, հուլիսի 17 Կալգարի Կանադական Ավիալինիմ
2000, հուլիսի 19 Վանկուվեր Ջեներալ Մոտորս Փլեյս
2000, հուլիսի 26 Պասո Ռեբլոս   ԱՄՆ ԱՄՆ Կալիֆորնիա Միդ Սթյթ Ֆեիր
2000, հուլիսի 28 Բիլլինգս Մետա Պարկ Արենա
2000, հուլիսի 29 Մայնտոն Հյուսիսային Դակոտա Սթեյթ Ֆեիր
2000, հուլիսի 31 Բոններ Սպրինգս Սենդստոուն Ամֆիթատրոն
2000, օգոստոսի 1 Մերիլենդ Հայթս Ռիվերպորպ ամփիթատրոն
2000, օգոստոսի 3 Կարնի Բուֆֆալո Կանտի Ֆեիր
2000, օգոստոսի 4 Омаха Дуглас Канти Фэир
2000, օգոստոսի 6 Ноблесвилл Веризон Вайрлесс Мбюзик Центр
2000, օգոստոսի 7 ԱՆտուղ Սթարվուդ ամֆիթատրոն
2000, օգոստոսի 10 Դե Մոյն Յովա Սփեյթ Ֆեիր
2000, օգոստոսի 11 Սպիրինգֆիլդ Իլլինոիս Սթեյթ Ֆեիր
2000, օգոստոսի 13 Սեդալիա Միսսուրի Սթեյթ Ֆեիր
2000, օգոստոսի 15 Միդլանդ Միդլանդ Կատի Ֆեիր
2000, օգոստոսի 16 Կոլումբուս Օհայո Սթեյթ Ֆեիր
2000, օգոստոսի 19 Չիկագո Յունեյթեդ Կենտորն
2000, օգոստոսի 21 Ցինցիննատի Ռիվերբենդ Մյուզիք Կենտրոն
2000, օգոստոսի 23 Կլիվլենդ Գունդ Արենա
2000, օգոստոսի 24 Կլարկստոն Էներգի Մյուզիք Թատրոն
2000, օգոստոսի 26 Бургуттстоун[en] Կոկա Կոլա Սթեյթ Ամֆիթատրոն
28 августа 2000, օգոստոսի 28 Սենտ Պոլ Միննիսոտա
2000, օգոստոսի 30 Դերիեն Դերիեն Լեյք
2000, օգոստոսի 31 Վերմոնտ Չեմպլեյն Վելլեյ Էքսպո
2000, սեպտեմբերի 1 Հարթֆորդ Միդոուս Մյուզիէ Թատրոն
2000, սեպտեմբերի 3 Սիրակյուս Էմպայր Էքսպո Կենտրոն
2000, սեպտեմբերի 6 Տանուշիպ Բանկ Արտ Կենտրոն
2000, սեպտեմբերի 8 Ուանտա Ջոնես Բիչ
2000 սեպտեմբերի 9 Մենսֆիլդ Կոմկաստ Կենտրոն
  1. «Christina Aguilera Kicks Off Her First Headlining Tour on July 31 'Sears and Levi's(R) Present Christina Aguilera In Concert'» (Press release). PR Newswire. 2000-07-31. Վերցված է 2008-12-23-ին.